datam praesidiarius miles suprà duo millia numerosus ab Hispanis deletur, id effectum est ut urbes communitae fuerint, & ne qua unquam se posteà dederet, pessimi exempli trucidatione deterreretur.
Dese Stad is door eene swaere ende langdurige Belegeringe, ons wel droevig ende lastig, maer den Spanjaerden den beleggers schadelijk ende verderfelijk, gedruckt geweest, ende heeft door een hardneckige ende onverwinlijke geduldigheyd den honger seer kloekmoedig verdragen; door welke belegeringe de oude roem vande Spaensche natie, door den oorlog vermaerd, vergaen ende verdwenen is, haere wreedheyd gekneust, haer hoogmoed gestut, haer geloof ende aensien verminderd, de waen van haere kloekheyd, die haer aende uytheemsche volkeren onverwinnelijk, ja vervaerlijk maekte, versleten. Want Haerlem heeft betoond dat geene magt der vijanden, hoe groot sy ook wesen mag, iets vermag jegens de eendragtigheyd der burgeren ende zoldaeten in't beschermen van de vrijheyd van het vaderland: als de welke onweerbaer van geschut, kruyd ende lood, ende mond-kost t'enemael ontbloot, sich evenwel in vijanden handen noyt en soude overgegeven hebben, ten ware de sorge vande victalieerders ofte kost-versorgers door leuijheyd ofte trouloosheyd hun ampt vergetende, waer versloft geweest. Dit heeft dan noch dese Stad alleen ende bysonder gehad, dat sy sich dese sekere ende eygene ende geenzins twyfelachtige nochte bedelachtige ere met recht mag toeschrijven, die alle de andere steden haer gaerne geven sullen, ende dat haer toekomt niet onthouden, als eertijds Ajax geschiede. Want hadde sy sich tegens des vijands geweld inden beginne door een godlijk ingeven niet gesteld (want ik en durve het geene vermetelheyd noemen dat met gemeyne toestemminge is gedaen) ende al den last des oorlogs op sich gehaeld ende geladen, seker de Hollandsche Republijke waer in den grond vervallen: gemerkt de andere steden door het wreed schou-spel, ende bloedig exempel (dat van den wreeden ende hovaerdigen vijand doe verwacht werde) ofte geleerd ofte afgeschrickt sich van selfs souden opgegeven hebben, als die sich door des tijds kortheyd niet en hadden konnen sterken, nochte van mondkost nochte van oorlogs gereedschap versien, sijnde alle de wateren door den schielijken vorst toegesloten. Derhalven also de belegeringe lang duerde, ende meer als twee duysend zoldaeten tegens belofte door een ongehoord exempel van uyterste wreedheyd vande Spanjaerden verdelgd werden, is daer door te wege gebragt, dat de steden ondertuschen versterkt ende versien sijn, ende door dit wreede moord-exempel afgeschrickt dat niemand toekomstig sich en soude overgeven.
Hadrianus Iunius in quâdam Epistolâ ad Ianum Dousam, de fusis fugatisque circà Harlemum Hispanis,
Auteursrechtvrij