Foar de lins

Grinskonflikt

Al twa kear hie de bal by Douma yn it túntsje lein. Mei greate argewaesje seach er it oan, hy hâldde yn it minst net fan ballen. As it noch bern wiene dy't der mei boarten koe men it measte der net fan sizze, dy moasten dochs hwat, mar al woe er de âlden sa forstannich ha, dat hja op eigen gerjochtichheit bleauwen en in oar der gjin lêst fan hie.

Mar dy't dêr nou mei in bal om healwizen wiene greate fammen. Yn syn tiid hiene sokken jouns beuzichheit mei naeijen of breidzjen, dan kaem har hwat troch de hannen en hiene hja wol oars hwat to dwaen as hoallefoaljen.

Tsjintwurdich wie it langer in spul fan deis hwat om flinterknippe op in kantoar of yn in winkel en jouns mar tjirgje, it wie better, dat hja de lea repten. Dy hippetrip fan Auke Fogel ek, sjoch my dat nouris oan! De rokken mar wakker boppe de knibbels en dat fleach al efter feinten oan. Toe mar, toe mar, noch mar heger springe, men soe oars sizze dat sa'n ien Fogel better bystean koe, yn in húshâlding wie ommers altyd wol wurk. Der gyng langer in nuvere wize op, mar it skynde to kinnen, it gyng fansels salang as it fuotten hie, de ein soe de lêst drage.

Hy fonbiet him om dy springende bern, moasten de âlden dêr nou gjin hannen ynslaen? En dêr wie't al wer sa, mei in greate bôge de bal yn it túntsje. Mar dit wie dwars troch alles hinne! Forgrime spatte Douma oerein en brûzde nei de foardoar, dit moast afrinne en hurd. Mar Teatske fan Auke sprong sûnder kantroeren oer it haechje en wie 'm krekt foar. Dêr waerd it by Douma net better fan, alle remmen rekken los, hy makke it fanke foar alles út hwat leech en min wie en wist fan gjin ophâlden. Forslein en kjel hearde Teatske it oan, doe roun hja gûlend nei hûs, sa great as hja wie.

Noch triljend fan lilkens seach Douma har net ûnfoldien nei. Dy wie er oan it gefoel komd, krekt goed, hja soe har wol twa kear bitinke ear't hja nochris in bal yn syn túntsje raemde. Mei wolgefallen seach er dat de oaren it baljen ek oerjoegen. Krekt, hy hie faeks earder fan wegen komme moatten, dat folk moast witte dat it net alles lije koe.

Douma miende ek noch dat er der dêrmei ôf wie en dat er it woun hie, mar it wie sa net.

Auke frege kjel oan it skriemende fanke: ‘Hwat hawwe wy nou?’

[p. 64]

It wie foar Teatske in toer om ta wurden to kommen, mei lijen waerd Fogel einlings gewaer dat Douma har for alles útmakke hie om't de bal yn it túntsje lei.

‘Hwat sei er?’ frege Auke strang.

En Teatske wie sa goed net, hja hie mar to sizzen hwat Douma krekt sein hie.‘Hwa wiene der by?’ It fanke neamde getugen dy't sa wierliken fan Auke opskreaun waerden. ‘Dit sil Tsjisse Douma sûr opbrekke’, sei er,‘hy mient grif dat it alles lije kin, mar ik jow it yn polysjehannen’.

Dat wie fuort mei steande earen op'e âld fyts nei Mulder, dy't er eik noch thús trof.

‘Kom mar yn, Hoving’, noege Mulder. Hy wie in wiis man. Auke siet noch mar amper toplak dou bigoun er al: ‘Nou hat Tsjisse Douma ús Teatske útmakke foar bongel, dweil en slet, de nammen fan'e getugen haw ik op papier, dy wolle it mei in eed bifêstigje’. As in oerwinder helle Auke in knûklich stikje papier mei de nammen út 'e bûse.

Mulder bearde op it skriklik sizzen fan Douma en frege: ‘Woene jo dit oansette?’

‘Wis en wrachtich wol ik dit oansette, dêrfoar bin 'k hjir, men kin net alles oer jins kant gean litte, wol? Ik sil dy steile Tsjisse Douma foar it rjocht daegje, dan kin er syn trekken thús krije’.

Auke woe der noch helte mear fan sizze, mar Mulder gyng oerein en sei dat er der syn wurk fan meitsje soe.

Dat die er ek, de oare jouns gyng er sahwat tomûk nei Tsjisse Douma. Dy man hie nearne gjin erch of euvelmoed yn, hy prakkesearre oer it hiele Auke' fanke net mear. Mulder waerd fan him let en set, in kopke waerm drinken en in sigaer. Doe earst frege de polysje: ‘It is hjir justerjoun net to goed gien, wol?’ Douma moast 'm bitinke, doe lake 'r breed: ‘Ik haw dat munster fan Auke ûngewosken de wierheit sein, dat flarde mocht wolris in tobeksetter ha, safier wie it hinne’.

‘Dêr sille wy it nou mar net oer ha, jo hawwe fierstentofolle sein. Auke wol it oansette’.

Douma roun blau oan, fuortdaelk it smoar wer yn, op ien as Auke, mar likegoed op'e polysjeman dy't ien fan syn sigaren smookte en deabidaerd sei dat er 'm oankleije soe.

‘Yn hwat wrâld libje wy langer? Sa'n lúsangel sil my hjir it rjocht oanspanne en jo rinne guodlikwei yn syn beage?’

Mulder bleau útsûnderlik kalm, suver mei wolgefallen smookte 'r oan dy foarse sigaer, Douma liet er rache.

Doe't dy úttjirge wie sei er: ‘Jo moatte it suver sels witte, ik haw der neat mear as minder om, mar ik wol jo al to'n bêsten riede. As Auke de kop der foar hâldt, moat ik hjir wurk fan meitsje en dan lûke jo oan it koartste ein, dêr is gjin mis op, gâns argewaesje, in grouwe boete en in hopen lijen. Jo kinne it allerbêste hinnegean en meitsje it mei Auke yn oarder, sjoch 'm safier to krijen dat er hjir ôfsjocht’.

[p. 65]

‘Yn der ivichheit net’, bearde Douma.

‘Dat is in hiel skoft’, glimke de polysjeman, ‘jo bliuwe baes, mar jo steane raer tsjin josels’.

Mei dy wurden gyng er der út. Douma hâldde wol wakker steil de keamerdoar iepen, mar yn greate ûnrêst bleau er efter. Fan syn libbensdagen hie er nea, mar dan ek nea mei de polysje to krijen hawn en nou soe my dy Auke.... Ungeduerich roun er yn'e keamer om, dat sa'n fint jin nou sa yn'e skjirre ha koe. Goed, as er hjir lâns kaem, koe er 'm ynklopje, mar gjin mins koe dochs fan him fergje dat er dêr hinnegean soe? Hy woe sa'n polysje ek wizer ha, dy hie op Auke' praetsjes net yngean moatten. Of wie't bangmakkerij fan dy Mulder en soe er alles mar net op it rammeljen fan 'e pels oankomme litte? De hiele joun pakte 'r dêr mei om, de ûnrêst boaze oan, hy seach skrikbylden fan in rjochtsaek mei alles hwat der oan fêst siet. Biret die er op it lêst de jas oan en stiek er nei Auke en dy, in útsûnderlik swiere gong.

Hy helle der net onhinne: ‘Justerjoun haw ik tofolle sein, it hat goed mis west, ik soe sizze, it moat mar wer út wêze’.

It Auke' folkje siet forslein, al hwat hja tocht hiene, dit net. Dêr stie dy greate Douma by har yn 'e hûs, alhiel lytsman, it kaem Auke suver to bot oan. ‘Mar hwat oars, Douma, as jo der sa oer tinke moat it út wêze. Lilk wurde is minsklik, mar lilk bliuwe is duvelsk’. Pynlik bikende er: ‘Ik haw der om nei Mulder west, mar aenst noch sil 'k der wer hinne, dit moat gjin fuortgong ha’. Der kaem gjin ‘hânjaenderij’ by to pas, mei sokke leffe merakels hâldden hja har net op. Forromme gyng Douma oerein: ‘Dan is't forjown en forgetten’, sei er. ‘Dat is 't, Douma’, sei Auke: ‘ik sil opslach nei Mulder’.