Gedichten. Deel 3b. Apparaat

[1003] Microcopie

Overlevering

M^1	Eerste manuscript D^1, H-95.
M^2	Tweede manuscript D^1, H-96.
M^3	Tweede typoscript, kopij D^1, H-97.
M^4	Derde typoscript D^1, collectie Ministerie van ok&w, H-102.
M^5	Doorslag van M^4, kopij T, H--104.
P^1	Proef T, H-106.
P^2	Eerste proef D^1, H-107.
P^3	Tweede proef D^1, H-108.
T	De gids 120.1 (maart 1957), p. 212.
D^1	Spel van de wilde jacht, p. 57.
M^6	Kopij D^2 H-112.
D^2	Cryptogamen 4, p. 219.
M^7	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 908.

Datering

Vóór 30 november 1956

Leestekst

M² b

Ontwikkelingsgang

In M¹ schreef Achterberg in een regelmatig handschrift (fase a) r. 1-(18), waarvan r. 9 nog geheel opengelaten werd en r. (18) onvolledig bleef. Vervolgens bracht hij in verschillende correctielagen veranderingen aan, waarbij hij een aantal regels uit ruimtegebrek op afzonderlijke plaatsen op het manuscript bewerkte (aangeduid als M¹ II t/m VI). Onder meer vulde Achterberg in fase c alsnog r. 9 in en voegde hij een nieuwe regel toe (r. (10)), die hij vervolgens weer op een andere plaats herschreef (M¹ III/IV, r. 9-(10)). Door deze uitbreiding verandert de regelnummering in het vervolg van het gedicht. Verder

[p. 1242]

[1003] ‘Microcopie’, M¹ (collectie nlmd)

[p. 1243]

vervolledigde Achterberg in fase e de laatste regel van het gedicht (r. (18)19). Hieronder noteerde hij een eerste titel en wederom een nieuwe versie van r. (18)19 (M¹ V). Geheel onderaan het blad noteerde Achterberg tenslotte een alternatief voor r. (11)12 (M¹ VI) en de uiteindelijke titel van het gedicht.

Door de grote hoeveelheid wijzigingen die Achterberg in M¹ aanbracht en het soms geringe onderscheid in ductus is de fasering onzeker. Zie de afbeelding voor de plaats van de verschillende subeenheden op het manuscript.

Varianten en correcties

M¹ a-g potlood

M² a-b potlood, c bl ballpoint (aangebracht ná M³)

Titel	M^1	a	[ontbreekt]
		b	Norm
		b	Weerga
		f	Indicatief
		g	Microcopie
	M^2-D^3		|	|

1

M^1

I

a

Er is voor u geen

andre maatstaf

meer

b

[

]

{indicatie}

[

]

b

[

]

{[andre]

staving}

[

]

c

[

]

{[and]e[re] grootte}

[

]

d

[

]

{vingerwijzing}

[

]

d

[

]

{destinatie}

[

]

II

e

Er is

naar

u geen vingerwijzing meer

e

[

]

{voor}

[

]

e

[

]

[naar]

[

]

g

[

]

{tot}

[

]

g

[

]

[naar]

[

]

M^2-D^3

|

|

[? door M^1 I, r. 1 indicatie en andre maatstaf;? na staving;? door grootte;? door destinatie en vingerwijzing;? door M^1 II, r. 1 voor en naar]

2

M^1

I

a

dan

die ik ben,

gij

meet u af aan mijn

c

[

]

{[xxxxx]}

c

[

]

[die

ik ben,]

[

]

c

[

]

{'t geen}

[

]

d

[

]

{mijn persoon[,]}

[

]

II

e

dan door mij heen[,]

[

]

g

[

].

G[ij]

[

]

M^2-D^3

|

|

[? door M^1 I, r. 2 mijn persoon, 't geen, [xxxxx] en die ik ben;? na M^1 II, r. 1-2; deze regels werden vervolgens omcirkeld en met een pijl ingevoegd]

[p. 1244]

3	M^1	a	belevenissen		langs			dezelfde	lijn
		b	[			]	{[de] rechte}		[	]
		b	[			]	[de] [rechte]		[	]
	M^2	a	|							|
		b	[	],	[					]
	M^3		|							|
	M^2	c	[							],
	M^4-D^3		|							|◦
			[? door M^1 r. 3 rechte en zelfde]

4	M^1	a	die			ons verbinden bleef		uit het weleer,^+
		b	[	]	{tussen [ons] bestond}			[		]
		b	[die			ons verbinden bleef]		[		]
		d	{doorgetrokken naar hier}					[		]^+
		d	{[uit het weleer,] [doorgetrokken naar hier]}
		d	[die ons verbinden bleef				uit het weleer,]
	M^2-3		|						|
	M^2	c	[ons] gemeenschappelijk				[		]
	M^4-D^3		|						|
				[? na M^1 d, r. 4 (na hier, mogelijk bedoeld bij de omzetting); alle vraagtekens werden vervolgens geschrapt]

5

M^1-D^3

al wordt een meter in uw richting klein,

6	M^1	a	wat reeds door Einstein werd geconstateerd.
		b	door Einstein voor het eerst geconstateerd.
	M^2-D^3		|	|

6/7

M^1-D^3

[strofewit]

7	M^1	a	Toenadering	van dame of		mijnheer
		b	De [nadering]	[	]	meneer
	M^2-D^3		|				|

8	M^1	a	aan een der punten waar ik juist verschijn
		b	{op}	[		]
		b	[op] de momenten dat		[	]
	M^2-D^3		|			|,

+ [? na de regel]

+ [? door door]

[p. 1245]

9	M^1	I	a	[			◦		]
		III	c	wint op den duur naar u terrein^+
			c	{beslist over}
			c	{[		◦	] particulier terrein}
			c	{[		◦	] eigen	[	]}
			c	{[		◦	] langs een dunne lijn}
		IV	d	tekent zich af tegen een wit gordijn^+
			d	[			]{het rol[gordijn]}
			d	is	waar te nemen [tegen] [het] [gordijn]^+
			d	valt	[					]^+
	M^2-D^3			|						|
				[? na M^1 c, r. 9 particulier terrein, vervolgens geschrapt;? door dunne lijn en terrein; in M^1 III c voegde Achterberg de volgende regel toe:]

(10)	M^1	III	c	[	◦	]	terneer
		IV	d	gehangen uit de hemel voor u neer
			d	{[ge]vallen midden tussen het verkeer}
			g	[gehangen] in de breedte van '[t] [verkeer]
	M^2-D^3			|				|
				[M^1 IV, r. (10) werd met een pijl ingevoegd]

(10)

M^1

a

De heer beweert er nog te moeten zijn

11		c	[	]
	M^2-D^3		|	|

(11)

M^1

I

a

De dame is per ongeluk verkeerd^+

12			d	[	]	sloeg haar			voile	[◦] terneer
			d	[				]{ogen}		[	]
			d	[	]	had haar linkervoet bezeerd
		VI	f	{Ik sla mijn ogen voor de dame neer.}
			f	{De dame doet haar voile voor me neer.}
			f	[De dame] zet haar				koffer		even neer.[= M^1 I]
	M^2		a	|							|
			b	[			]	[koffer]s		[	]
	M^3-D^3			|							|
				[? na de eerste f-lezing van M^1 VI, r. 12;? voor de beide f-lezingen van M^1 VI, r. 12; beide?? werden vervolgens (fase f) doorgehaald]

(11/12)

M^1

a

[strofewit]

12/13		c	[	]
	M^2-D^3		|	|

+ [? door naar]

+ [? na gordijn]

+ [? voor de regel]

+ [? geschrapt]

+ [? na de regel]

[p. 1246]

(12)	M^1	a	Gebeurtenissen krijgen			bas-reliëf
		b	[	]	{haut}[-reliëf]^+
		b	[	]	[bas-reliëf]

13		c	[			]
	M^2	a	|	|	bas-relief
		b	[	]	[bas-reli]ë[f]
		b	[	]	[bas-reli]e[f]
	M^3-P^3		|			|
	T		|	|	bas-reliëf
	D^1-M^6		|	|	bas-relief
	D^2-D^3		|	|	bas-reliëf

(13)	M^1	a	aan openbare wegen,
		a	[	].	De stations

14		c	[	]
	M^2-D^3		|	|

(14)

M^1

a

communiceren in

volle

perrons

15		c	[				]
	M^2	a	|				|
		b	[	]	drukke	[	]
	M^3-D^3		|				|

(15)

M^1

a

extatisch voor de goudpet van de chef.

16		c	[	]
	M^2-D^3		|	|

(15/16)

M^1

a

strofewit]

16/17		c	[	]
	M^2-D^3		|	|

(16)

M^1

a

Hoofdconducteurs met rooie banden om

17		c	[	]
	M^2-D^3		|	|

(17)	M^1	a	sluiten de deuren, fluiten.			Het is om
		a	[	].	F[luiten.]	[	]

18		c	[	]
	M^2-D^3		|	|.

(18)

M^1

I

a

De trein

[breekt af]

19			e	{Achter zich buigt de trein de spoorrails krom}
			e	{[	] de trein buigen		[		]}
		V	f	Achter de trein buigen de spoorrails krom.
	M^2		a	|				|
			b	Paarsgewijs		trekken de spoorrails krom.
			b	Buiten de kap		[		]
	M^3-D^3			|				|
				[? na M^1 I e, r. 19, vervolgens (fase f) geschrapt]

+ [? door haut en bas]

[p. 1247]

Commentaar

1	Zie [966] ‘Nebo’, noot 2.