Gedichten. Deel 3b. Apparaat

[887] Ajalon

Overlevering

M^1	Manuscript, H-75.
M^2	Manuscript, uit correspondentie Ed. Hoornik, ongedateerd.

[p. 856]

M^3	Manuscript, uit correspondentie B. Bakker, ongedateerd.
M^4	Typoscript, kopij T, H-68.
T	Maatstaf 1 (april 1953), p. 40.
M^5	Typoscript, kopij D^1, H-76.
P	Proef D^1, H-78.
D^1	Cenotaaf, p. 29.
M^6	Kopij D^2, H-112.
D^2	Cryptogamen 4, p. 105.
M^7	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 806.

Datering

Vóór 5 september 1952

Leestekst

M²

Ontwikkelingsgang

Van dit gedicht schreef Achterberg eerst r. 1-9 (M¹ a) en - na enige witruimte - twee regels, die hieronder afzonderlijk gepresenteerd worden als M¹ I, r. (10)-(11) (de regelnummering is onzeker). Vervolgens bracht hij veranderingen aan in r. 1-9 en schreef hij, boven M¹ I, de nieuwe regels (10)-(13) en, onder M¹ I, de regels (14)-(17). Dit tekstgedeelte wordt gepresenteerd als M¹ II, r. (10)-(17). In fase d wijzigde Achterberg hierin nog het een en ander en schreef hij de uiteindelijke versie van r. 15-17.

Varianten en correcties

M¹ a-e potlood

Titel	M^1	a	[ontbreekt]
		e	Ajalon
	M^2-D^3		|	|

1	M^1	a	De		steenvlek	zit nog in de vloer
		b	[	]	[steen]deuk	[	].
	M^2-D^3		|				|

2	M^1	a	en maan is het hier nooit geweest
		b	Het is [hier] altijd[?]		maan [geweest]
		b	En sinds	is het hier	[	]
		c	Sedert	[		],
	M^2-D^3		|			|◦

3

M^1-D^3

als in het dal van Ajalon.

4

M^1-D^3

Een kever kruipt zijn vlugge toer

5	M^1	a	over de		ton, een witte				geest
		a	[	]	regen[ton,] haar				[	]
		c	van hoek			naar	hoek.		H[aar]	witte [geest]
	M^2-3		|								|
	M^4-D^3		|		|	tot	|	|-|			|

[p. 857]

[887] ‘Ajalon’.M¹ (collectie nlmd)

[p. 858]

6	M^1	a	staat in		haar	lange nachtjapon
		a	[	]	een	[	]
	M^2-D^3		|				|

7

M^1-D^3

met blote voeten op het zeil

8	M^1	a	en wolken		hangen	voor	het raam
		c	[	]	liggen	[		]
		d	[	]	hangen	[		]
	M^2-3		|					|
	M^4-D^3		|	|	liggen in		|	|

9	M^1	a	gebeeldhouwd		in het blauw	azuur.^+
		a	[	]	tegen [her]	[	]
	M^2-3		|				|
	M^4-D^3		|	|	voor een hard	|	|
			[? door M^1 a, r. 8-9. Enkele regels later schreef Achterberg de volgende regels (de regelnummering is onzeker):]
			M^1 I, r. (10)-(11):

(10)

M^1 I

a

Maar nu is alles donkerblauw

(11)	M^1 I	a	omdat ik het niet verder kon.
		a	{onder een nagebleven zon}
			[M^1 I, r. (10)-(11) werden (fase b) afzonderlijk doorgehaald]
			M^1 11, r. (10)-(17):

(9/10)

M^1 II

b

[strofewit]

(10)

M^1 II

b

Er hangt een omgekeerde teil

(11)

M^1 II

b

van zink op het zinken balcon

(12)

M^1 II

b

als ik er tegen tikken kon

(13)

M^1 II

b

weerklonk het zingen van een vrouw

(14)

M^1 II

b

en waren wij opnieuw tesaam

(15)

M^1 II

b

voor een

[

◦

]

(16)	M^1 II	b	[				◦	]
		c	[	◦	]	het vastgestelde uur^+

(17)	M^1 II	b	en heeft geen ingang^+
		b	en elke		opening [ ◦ ]	te nauw^+
		c	[	]	ingang werd	[	]

+ [? door blauw]

+ [? door de regel]

+ [? door de regel]

+ [? door nauw]

[p. 859]

M^1 III-D^3, r. 10-17:

9/10	M^1 III	d	[[strofewit]]^+
	M^2-D^3		|	|

10	M^1 III	d	[Er]		ligt	[een omgekeerde teil]^+
		d	[	]	hangt	[	]
		d	[	]	ligt	[	]
	M^2-3		|				|
	M^4-D^3		|	|	hangt	|	|

11	M^1 III	d	[van zink op het zinken		balcon].^+
	M^2-3		|			|
	M^4-D^3		|	|	balkon.

12	M^1 III	d	A[ls] [ik er tegen tikken kon],^+
	M^2-D^3		|	|

13	M^1 III	d	[weerklonk het zingen van een vrouw]^+
	M^2-D^3		|	|

14	M^1 III	d	[en waren wij opnieuw tesaam]^+
	M^2-D^3		|	|

15	M^1 III	d	in voile zon	,	van uur tot uur.
		d	[	]◦	[	]
		d	[	],	[	]
	M^2-D^3		|			|

16	M^1 III	d	Maar nu is alles donkerblauw^+
	M^2-D^3		|	|

17	M^1 III	d	Ik heb geen toverstaf zo gauw.
	M^2-D^3		|	|

+ [= M¹ II b, (9/10)]

+ [= M¹ II b, (10)]

+ [= M¹ II b, (11)]

+ [= M¹ II b, (12)]

+ [= M¹ II b, (13)]

+ [= M¹ II b, (14)]

+ [← M¹ I a, (10)]

Commentaar

^1	Zie [886] ‘Valuta’, noot 2.
^2	M^2 is een ongedateerd manuscript, afkomstig uit de collectie van Ed. Hoornik. Het bevat de opdracht ‘voor Eddy’. Het manuscript is gereproduceerd in Achterberg-Hoornik, p. 147. In tegenstelling tot wat aldaar (p. 148) wordt vermeld, behoort het niet bij Achterbergs brief van 20 juni 1954.
^3	M^3 is afkomstig uit het bezit van Bert Bakker (thans collectie J.B.W. Polak, Amsterdam). Het bevat de opdracht: ‘voor Bert’. Op de keerzijde zijn door Bakker aanwijzingen voor een reproductie genoteerd. Voorzover bekend is het manuscript nergens gereproduceerd.
^4	M^4 maakt deel uit van de kopij voor Maatstaf (T). Bij de titel noteerde Bert Bakker als voetnoot: ‘zie Jozua 10:12’. Dit is overgenomen in T, waarin dit gedicht met zes andere gedichten werd gepubliceerd. Op 10 maart 1953 zond Daisy Wolthers de - niet overgeleverde - proeven aan Achterberg, die ze de volgende dag gecorrigeerd terugstuurde. Zie verder § 39.4.1.