Gedichten. Deel 3a. Apparaat

[p. 404]

[542] Retrograde

Overlevering

M^1	Manuscript, collectie J. Vermeulen, H-20,vii.
D^1	Limiet, p. 31.
P^1	Eerste proef D^2, H-88.
P^2	Tweede proef D^2, H-89.
D^2	Cryptogamen iii, p. 61.
M^2	Kopij D^3, H-122.
D^3	Verzamelde gedichten, p. 418.

Datering

Eind 1943/begin 1944

Leestekst

D¹

Varianten en correcties

M¹ a-b potlood (in de hand van J. Vermeulen)

Titel	M^1		[ontbreekt]
	D^1-D^3		Retrograde

5	M^1	a	kan vinden met mijn hand.
		b	terug [kan vinden		met	mijn hand.]^+
	D^1-D^3		|	|	in	|	|

6	M^1		Achter mij volgt		het	dubbelspoor
	D^1-D^3		|	|	een	|	|

+ [terug tussen ()]

Commentaar

^1	Zie [532] ‘Distillatie’, noot 2.
^2	Zie [535] ‘Klankleer’, noot 2. M^1 b, r. 5 terug is door Vermeulen waarschijnlijk bedoeld als voorstel tot correctie.
^3	Op 9 september 1943 vroeg Achterberg aan Jan Vermeulen: ‘Hoe is de filmterm voor de beweging terug?’ Deze vraag kan ook betrekking hebben op de titel van [543] ‘Backward’. Zie ook § 15.2.
^4	Dit gedicht is vertaald in het Engels door P. Boyce.