Gedichten. Deel 3a. Apparaat

[360] Marsman I

Overlevering

T	Criterium 1 (september 1940), p. 472.
D^1	Thebe, p. 30.
D^2	Cryptogamen^1, p. 278.
D^3	Cryptogamen^2, p. 230.
M	Kopij D^4, H-122.
D^4	Verzamelde gedichten, p. 297.

Datering

Vóór augustus 1940

Leestekst

T

Varianten en correcties

5/6	[geen strofewit] > [strofewit] D^1-D^4

[p. 246]

Commentaar

^1	De reeks [360-362] ‘Marsman’ is geschreven naar aanleiding van de dood van H. Marsman. Deze kwam op 21 juni 1940 om het leven toen het vrachtschip waarmee hij vanuit Bordeaux naar Engeland vluchtte door onbekende oorzaak explodeerde en verging. Het bericht werd pas ongeveer een maand later in Nederland bekendgemaakt. Eind juli zal Achterberg [360] ‘Marsman i’ en [361] ‘Marsman ii’ geschreven hebben, het derde gedicht - [362] ‘Marsman iii’ - is later ontstaan, gezien de volgende passage in een ongedateerde brief (van vermoedelijk begin augustus) aan Ed. Hoornik: ‘De 2 eerste verzen Marsman had ik al, zooals je ziet.’ Hoornik had Achterberg om een bijdrage gevraagd voor het aan Marsman gewijde In memoriam-nummer van Criterium. Zie verder § 9.1.3.
^2	In verband met de samenstelling van Thebe vroeg Achterberg in een brief van 30 oktober 1940 aan Ed. Hoornik of ‘er iets op tegen [is] “Marsman” op te nemen’. De drie ‘Marsman’-gedichten werden inderdaad in Thebe opgenomen. Zie verder § 9.2.1.
^3	De reeks [360-362] ‘Marsman’ is vertaald in het Russisch door E.V. Vitkovskij.
^4	Zetfout in D^3, r. 6: uw i.p.v. Uw (door D. Wolthers gecorrigeerd in M).