De man met de poppenkast

Hoofdstuk IV.

Zes maanden later.

Het was een warme dag. Op den stoffigen, zon-beschenen landweg naar het dorp C. duwde een man een vreemd-beladen wagen voort, terwijl een jongen hem ijverig bij dit warme werkje hielp. Toch was de vracht niet zóó zwaar, of ze kwamen vlug genoeg vooruit, juist naar de bedoeling van den man, want hij moest nog vóór zonsondergang te G. aankomen. De vracht van den wagen bestond uit een van latten en doek getimmerde poppenkast, de bestuurder heette Huibert Tjerkstra en de jongen was hetzelfde kereltje, dat Huib een half jaar geleden

[p. 27]

onder zijn bescherming genomen had. Beiden alleen op de wereld, zonder broodwinning, hadden ze elkander eeuwige trouw gezworen, en besloten, voortaan samen de fortuin te beproeven.

Wat was er in dien tijd gebeurd?

Huibert Tjerkstra, die op méér dan één manier getracht had aan den kost te komen, had ten slotte bittere armoe geleden, en de kleine Victor, zooals zijn vondeling heette, moest wel in dat rampzalig lot deelen.

Maar toen het op het laatst te erg werd en Huibert zelfs het geringste niet meer betalen kon, riep hij de hulp in van zijn buurman, den speelgoedfabrikant. Zij bespraken samen Huiberts idee, om met een poppentheater aan den kost te komen, en het gevolg was, dat de buurman voor den armen, verlaten Huibert een kast timmerde, zóó hecht en sterk, dat ze regen en wind trotseeren kon. De poppen, wel vijftien, maakte hij er voor Tjerkstra bij en eindelijk was deze, in gezelschap van Victor en diens hondje Ami, met de poppenkast op marsch gegaan. Onder duizend dankbetuigingen had het afscheid tusschen Huibert en den speelgoedkoopman

[p. 28]

plaats en Tjerkstra beloofde, dat hij vroeg of laat terugkeeren zou om alles te betalen, wat men aan hem ten koste gelegd had. De goede werkman wou hiervan volstrekt niets weten, maar Huibert had volgehouden.

En nu was het al ruim zes maanden, dat Huibert en Victor, ondanks stormen en regenbuien, dagelijks hun tochten van het eene dorp naar het andere voortzetten. In ieder dorp werden verscheidene voorstellingen gegeven. Victor haalde in een blikken bakje geld op en op die manier verdienden ze hun boterham, soms met iets, maar meestal met niets er op. Vooral in den eersten tijd, toen het nog alles behalve zomer was, hadden ze het hard te verantwoorden gehad! Maar toen het beter weer werd en overal de kinderen weer buiten mochten spelen, werden de verdiensten met den dag wat ruimer.

En zoo treffen we nu onzen Huibert met Victor en Ami op den weg naar G. aan, om daar eenige voorstellingen te geven.

Tegen den avond hadden zij het dorp bereikt en namen hun intrek in het logement ‘De Zwaan.’ Het herbergje verdiende eigenlijk niet eens den

[p. 29]

naam ‘logement,’ want de eenige gelegenheid tot logeeren aldaar bestond in een muffe kelderkamer, waar de herbergier wat oud huisraad en rommel bewaarde. Maar voor reizende kooplui was het in ieder geval een onderdak, en dat was volgens den waard voldoend. Huibert was er eenige maanden geleden al eens geweest en daar hij toen in het dorp met de poppenkast goede zaken had gemaakt, hoopte hij, dat er ook nu weer wat te verdienen zou zijn.

‘Goeden avond, Wouters!’ sprak Huibert tot den dikken herbergier, die aan de deur zijn pijp rookte.

‘Komaan, daar hebben we den man met de poppenkast waratje weer!’ lachte deze. ‘Wou je in de Zwaan logeeren, man? Dat tref je slecht hoor, want m'n heele logeerkamer ligt vol leege flesschen. Als je een handje helpen wilt, om wat ruimte te maken, dan zal het misschien nog wel gaan.’

Huibert, die al blij was, als hij maar een dak boven zijn hoofd had, ging met den waard mede. Zij daalden een donker, uitgesleten trapje af, en kwamen in de bedompte kelderkamer, waar Huibert

[p. 30]

al dadelijk met den voet tegen eenige flesschen stiet.

‘Voorzichtig,’ vermaande de dikke waard, ‘ik zal eerst de kaars aansteken.’

Bij 't walmende kaarsvlammetje hielp Huibert de flesschen op elkander leggen, zoodat er een nauwe doorgang vrijkwam naar een houten beschot, waarachter een slaapstee was, die nu echter bewoond werd door ledige bierfusten. De herbergier tilde ze er uit en haalde van boven een matras, een deken en een kussen; daarmee was het beddegoed compleet. Maar voor onzen Huibert was het ruim voldoende, want meer dan eens had hij den nacht op de groene deken moeten doorbrengen.

‘Ziezoo,’ sprak de waard, ‘ik denk, dat je 't zóó wel met je beidjes kunt uithouden, hé? Nu ga ik weer gauw naar boven, want mijn knecht heeft vandaag z'n vrijen middag en dan staat de baas voor àlles alleen.’

De waard vertrok, gevolgd door Huibert, die Victor en Ami uit de gelagkamer haalde en de poppenkast achter 't huis in 't schuurtje onderdak bracht. Daarop gingen zij weer naar binnen en gebruikten hun sober avondmaal.

[p. 31]

Victor had in Huibert Tjerkstra een vader weergevonden. De aardige vent was ruim twee jaren geleden met zijn ouders naar Amerika gegaan waar zijn vader meer werk hoopte te vinden dan in Holland. Maar een vreeselijke storm had de zeeboot op een zandbank geworpen, het schip was uit elkaar geslagen en slechts enkele opvarenden, waartoe ook Victor behoord had, waren met ontzaggelijke moeite door een juist passeerenden Engelschen zeestoomer gered. Zijn ouders had de arme jongen nooit weer gezien! Weer in Holland teruggekeerd, voelde het eenzame, verlaten kind, hoe verschrikkelijk het was, geheel alleen op de wereld te staan! Bedelend trok hij van stad naar dorp, van dorp naar stad! Niemand bekommerde zich om het ongelukkige weesje - totdat Huibert hem vond. En Victor had den man met de poppenkast zóó lief gekregen, zóó lief, dat hij hem voortaan ‘Vader’ noemde.

Zoo gingen deze twee arme verlatenen, beiden getroffen door gróót verdriet, samen door het leven, alles voor elkaar opofferend, de een blij als hij den ander een dienst kon bewijzen!

[p. 32]

En Ami, de trouwe hond, de beste kameraad van die twee, die op zekeren dag Victor op de hielen was gevolgd en wellicht in hem zijn vroeger baasje herkende, was de derde in het verbond van vriendschap, dat zij gesloten hadden.

Het avondmaal, bestaande uit wat brood en bier, was heel spoedig afgeloopen, en daar het intusschen al laat werd en de reizigers erg vermoeid waren, zochten ze nun logies op. Victor legde zich naast Huibert in de lage, benauwde bedstee en Ami ging als een trouwe schildwacht in het schuurtje bij de poppenkast om nieuwsgierige indringers of dieven op een afstand te houden.