Jan Arends (1925-1974)

[p. 149]

Bibliografie van en over Jan Arends
C.J. Aarts

Verantwoording

Johannes Cornelis Arends werd geboren op 13 februari 1925 te 's-Gravenhage en overleed op 21 januari 1974 te Amsterdam. Voor zijn publicaties gebruikte hij de namen Jan A., Jan Arends en J. Arends, en misschien ook Joh. Arends.

De hier volgende bibliografie bestaat uit vier afdelingen:

A.	Afzonderlijke werken, een lijst met de vier door Jan Arends zelf gepubliceerde boeken, de twee boeken met zijn nagelaten werk, een brochure met een verhaal van Jan Arends uitgegeven door een boekhandel op Texel, en Jan Arends' enige bekende vertaling.
B.	Verspreide publicaties, een lijst met bijdragen van Jan Arends aan boeken, bloemlezingen en tijdschriften.
	Arends publiceerde zelf in de volgende tijdschriften: Ad Interim (1949), Elseviers Literair Supplement (1972), Elseviers Weekblad (1960), Gard Sivik (1962), Gedichten (1944), Haagse Post (1970), Maatstaf (1955), De Nieuwe Eeuw (1951; onder voorbehoud), Podium (1961-1962), Schrijversalmanak (1955), De Stethoscoop (1969 en 1971), Tirade (1962) en Vertoning (1956-1957).
	Na zijn dood verscheen nog werk van Jan Arends in de tijdschriften De Engelenbak (1976), Haagse Post (1974), Maatstaf (1974) en Het Parool (1974) en werd zijn werk in drie bloemlezingen opgenomen.
C.	Interviews met Jan Arends.
D.	Secundaire literatuur, een lijst met bijna alle artikelen, essays en recensies die over Jan Arends en zijn werk gepubliceerd werden.

Bij het samenstellen van deze bibliografie maakte ik gebruik van de archieven van uitgeverij De Bezige Bij, de afdeling Documentatie Nederlandse Letterkunde van het Instituut voor Neerlandistiek, de Openbare Bibliotheek en Leeszaal aan de Prinsengracht, de Nederlandse Persbibliotheek en het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, alle te Amsterdam, het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum en de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage, en de bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden.

Amsterdam, 30 april 1979

[p. 150]

A. Afzonderlijke werken

1955	Georges Simenon. De vriendin van Mevrouw Maigret. Vertaling [uit het Frans] Jan Arends. Utrecht: A.W. Bruna & Zoon, 1955. (Het Boek van de Maand). [Tweede druk? ]: Georges Simenon. De vriendin van Mevrouw Maigret. [Gevolgd door] Het stille restaurant. Vertaling [uit het Frans] Jan Arends. Hasselt (België): Heideland, 1955. (Hofboekerij). [Derde druk? ]: Georges Simenon. De vriendin van Mevrouw Maigret. Vertaling [uit het Frans] Jan Arends. Utrecht: A.W. Bruna & Zoon, [1962]. (Zwarte Beertjes; 540). [Vierde druk? ]: [1963]. (Zwarte Beertjes; 540). [Vijfde druk? ]: [1965]. (Zwarte Beertjes; 540).
		Aantekening: De Belgische uitgave uit 1955 en het Zwarte Beertje uit 1962 heb ik nooit gezien. De gegevens werden gevonden in Brinkman's Cumulatieve Catalogus. Of er buiten de vijf hier genoemde nog meer drukken van deze Maigret-vertaling bestaan, is mij niet bekend.
	J. Arends. Lente/Herfst. [Verhaal]. 's-Gravenhage: Bert Bakker; D.A. Daamen, 1955. (Maatstafdeeltje; 14).
1965	Jan Arends. Gedichten. Amsterdam: De Bezige Bij, 1965. (Literaire Pocket; 132).
1972	Jan Arends. Keefman. [Verhalen]. Amsterdam: De Bezige Bij, 1972. (Literaire Reuzenpocket; 385). Tweede druk: 1974. (BB Literair). Derde druk: 1975. (BB Literair). Vierde druk: 1977. (BB Literair).
1974	Jan Arends. Lunchpauzegedichten. Amsterdam: De Bezige Bij, 1974. (BB Poëzie). Tweede druk: 1974. (BB Poëzie). Derde druk: 1975. (BB Poëzie). Vierde druk: 1977. (BB Poëzie).
	Jan Arends. Ik had een strohoed en een wandelstok. Verhalen. Amsterdam: De Bezige Bij, 1974. (BB Literair). Tweede druk: 1976. (BB Literair).
1975	Jan Arends. De kranteneter. [Verhaal]. Den Burg-Texel: Het Open Boek, [1975]. (Kom op verhaal; 16). Overgenomen uit: Keefman, p. 162-166.
	Jan Arends. Nagelaten gedichten. Gekozen door Remco Campert. Amsterdam: De Bezige Bij, 1975. (BB Poëzie).

[p. 151]

B. Verspreide publicaties

1944	Jan A. [Gedicht, beginnend met de regel: ‘Ik was in 't klooster en ik zag de maan,’].
		In: Gedichten. Nr. 1 (januari 1944), p. 7.
1949	Jan Arends. De list. [Gedicht, beginnend met de regel: ‘Vandaag ben ik mijzelf niet meer,’].
		In: Ad Interim. Jg. 6 (1949), nr. 5-6 (mei-juni), p. 148.
1951	Joh. Arends. Het geschenk voor tante. [Verhaal].
		In: De Nieuwe Eeuw, 26 mei 1951.
		Aantekening: Er bestaat geen zekerheid of ‘Joh. Arends’ dezelfde is als Jan Arends.
1955	J. Arends. Lente-Herfst. [Verhaal].
		In: Maatstaf. Jg. 3 (1955-1956), nr. 3-4 (juni-juli 1955), p. 264-301. Opgenomen in: Lente/Herfst, p. 5-42. Ook gedeeltelijk opgenomen in: Keefman, p. 40-87, o.d.t.: Vrijgezel op kamers.
	J. Arends. [Verhaal, beginnend met de regel: ‘Het was vroeg in de ochtend, de zon was nog niet geheel op zo-’].
		In: Schrijversalmanak voor het jaar 1956. Vierde jaargang. Samengesteld door Bert Schierbeek en Jan Walravens. Amsterdam: C.P.J. van der Peet, [1955], p. 12-14. Opgenomen in: Keefman, p. 128-130, o.d.t.: Een visser.
1956	Jan Arends. De lasten van de hoogconjunctuur. [Verhaal].
		In: Van Proefschrift tot Communiqué [= Vertoning]. Jg. 2 (1956-1957), nr. 1-2-3 (december 1956), p. 66-70. Ook in: Elseviers Weekblad, 16 juli 1960, o.d.t.: Wie wierp het geld in de gracht? Opgenomen in: Keefman, p. 131-138, o.d.t.: Barre welvaart.
1957	Jan Arends. [Gedichten, beginnend met de regels: ‘Waar gaat mijn kleine cupido toch schuil,’; ‘Ik ging in statie naar de stad.’; ‘Ik lig op nat en stinkend stroo,’; ‘Gij deelt het bed niet meer met mij’; ‘Ik ben wat beter dan de dieren’; ‘De stad die lokt is vol gevaren lief,’ en ‘Ik lig hier in een pakhuis vol met brood’].
		In: [Vertoning]. Jg. [2] (1956-1957), nr. 4 (februari 1957), p. 141-143.
	Jan Arends. De castratie. [Prozafragment].
		In: [Vertoning]. Jg. [2] (1956-1957), nr. 4 (februari 1957), p. 148-154.
	Jan Arends. De kastratie. [Prozafragment].
		In: Vertoning. Jg. [2] (1956-1957), nr. 5 (maart 1957),

[p. 152]

		p. 210-234.
	Jan Arends. Lied [beginnend met de regel: ‘Het is toch wat,’].
		In: Vertoning. Jg. [2] (1956-1957), nr. 6 (april 1957), p. 256.
	Jan Arends, Lied [beginnend met de regel: ‘Hij is krap, en hij is kaal’].
		In: Vertoning. Jg. [2] (1956-1957), nr. 6 (april 1957), p. 256.
	Jan Arends. De kastratie. [Prozafragment].
		In: Vertoning. Jg. [2] (1956-1957), nr. 6 (april 1957), p. 266-275.
	Jan Arends. [Mededeling, beginnend met de regel: ‘Het schrijven in afleveringen voor een tijdschrift kan een’].
		In: Vertoning. Jg. [2] (1956-1957), nr. 7 (mei 1957), naast p. 276.
		Aantekening: Mededeling betreffende het feuilleton De castratie.
	Mededeling van Jan Arends [beginnend met de regel: ‘Ook deze maand zag ik geen’].
		In: Vertoning: Jg. [2] (1956-1957), nr. 8-9 (juni-juli 1957), p. 366.
		Aantekening: Mededeling betreffende het feuilleton De castratie.
1960	Jan Arends. Wie wierp het geld in de gracht? [Verhaal].
		In: Elseviers Weekblad, 16 juli 1960. Ook in: Van Proefschrift tot Communiqué [= Vertoning]. Jg. 2 (1956-1957), nr. 1-2-3 (december 1956), p. 66-70, o.d.t.: De lasten van de hoogconjunctuur. Opgenomen in: Keefman, p. 131-138, o.d.t.: Barre welvaart.
1961	Jan Arends. [Gedicht, beginnend met de regel ‘Rode regen’].
		In: Podium. Jg. [15] (1960-1961), nr. 6 (juni-juli-augustus 1961), p. 376. Opgenomen in: Gedichten, p. 44-45.
1962	Jan Arends. Gedichten [beginnend met de regels: ‘Vrees niet.’; ‘Ik ben een arme man.’; ‘Veel minder’; ‘Ik denk’; ‘Wanneer ik 's nachts’; ‘Doe de deur dicht.’; ‘Er drijven kleine’ en ‘Het is de overgang’. Alleen het zesde en achtste gedicht hebben titels: Aan de redactie van Podium en Tantalus].
		In: Podium. Jg. 16 (1961-1962), nr. 6 (maart 1962), p. 261-268. Opgenomen in: Gedichten, p. 31-40 en 42-43, alleen het laatste gedicht met een titel: Tantalus. Het tweede, derde, vijfde en achtste gedicht werden ook opgenomen in: Lunchpauzegedichten, p. 75-78, alleen het laatste gedicht met een titel: Tantalus.

[p. 153]

	J. Arends. Palmzondag. [Gedicht, beginnend met de regel: ‘Ik zeg’]-
		In: Tirade. Jg. 6 (1962), nr. 67-68 (juli-augustus), p. 477-478.
	J. Arends. [Gedicht, beginnend met de regel: ‘Aan een strand van koorts’].
		In: Tirade. Jg. 6 (1962), nr. 67-68 (juli-augustus), p. 479. Opgenomen in: Gedichten, p. 41.
	Jan Arends. Smeer of De weldoener des vaderlands. [Toneel-fragment].
		In: Gard Sivik. Jg. 6 (1962-1963), afl. 5 [= nr. 29] (november-december 1962), p. [11-26].
1969	J. Arends. Het ontbijt. [Verhaal].
		In: De Stethoscoop. Personeelsblad van de Willem Arntsz Stichting. Jg. 9 (1969), nr. 12 (december), p. U4-U12. Opgenomen in: Keefman, p. 88-109.
1970	Jan Arends. Koninginnedag. [Verhaal].
		In: Haagse Post, 20-26 mei 1970. Opgenomen in: Keefman, p. 110-112.
1971	J. Arends. ‘Keefman’. [Verhaal].
		In: De Stethoscoop. Personeelsblad van de Willem Arntsz Stichting. Jg. 11 (1971), nr. 6 (juni), p. U10-U22. Opgenomen in: Keefman, p. 7-39.
1972	Jan Arends. Keefman. [Fragmenten uit het verhaal Keefman].
		In: Elseviers Literair Supplement. Jg. 4 (1972), nr. 1 (8 januari), p. 6-7. Opgenomen in: Keefman, p. 7-39.
1973	[Gedicht, beginnend met de regel: ‘Ik heb’].
		In: Ben Haveman. De gruwelen en talenten van Jan Arends, een eenzame practical joker. Het ijskastbeestje is overal, maar blijft ongrijpbaar. [Interview met Jan Arends]. In: De Volkskrant, 31 maart 1973. Het interview werd ook opgenomen in: Ben Haveman. Oh, gelukkige eenzaamheid. Amsterdam: Erven Thomas Rap, 1977, p. 8-20, o.d.t.: Het ijskastbeestje. Tweede verbeterde druk: 1977. Het gedicht werd opgenomen in: Nagelaten gedichten, p. 20.
	[Gedicht, beginnend met de regel: ‘Zij is’].
		In: [Anoniem]. Loden schoentjes. In: NRC Handelsblad, 26 mei 1973.
1974	[Gedicht, beginnend met de regel: ‘De een’].
		In: H.J.A. Hofland. Jan Arends, oppervlakkige herinneringen. In: Haagse Post, 2 maart 1974.
	Jan Arends. Drie verhalen [beginnend met de regels: ‘Haar kamertje was altijd een snoepwinkel ge’; ‘“Jan en ik

[p. 154]

	gaan trouwen,” zei mevrouw van’ en ‘De man had een sigaret tussen zijn lippen ge’].
		In: Maatstaf. Jg. 22 (1974), nr. 5 (mei), p. 50-56. Opgenomen in: Ik had een strohoed en een wandelstok, p. 41-58.
	Brief. [Onvoltooid verhaal].
		In: Het Parool, 7 september 1974. Overgenomen uit: Ik had een strohoed en een wandelstok, p. 61-65.
	Lente. [Prozafragment].
		In: Bob den Uyl. De angstaanjagende miniatuurwereld van Jan Arends. In: Haagse Post, 28 september 1974. Fragment overgenomen uit: Lente/Herfst, p. 5-6.
1976	Jan Arends. Keefman. [Fragmenten uit het verhaal Keefman].
		In: De Engelenbak. Nr. -2 (oktober 1976), p. 18-[?] Overgenomen uit: Keefman, p. 7-39.
1977	Jan Arends. [Gedicht, beginnend met de regel: ‘OH’].
		In: Ontmoet de dichters. [Samenstelling Sjoerd Kuyper]. Amsterdam: De Bezige Bij, 1977. (BB Poëzie), p. 8-9. Overgenomen uit: Gedichten, p. 10.
	Jan Arends. Het ontbijt. [Verhaal].
		In: De beste korte verhalen van De Bezige Bij. [Samenstelling Wim van Beusekom, Remco Campert en Oscar Timmers]. Amsterdam: De Bezige Bij, 1977. (BB Literair). p. 333-346. Tweede druk: 1977. Derde druk: 1979. Overgenomen uit: Keefman, p. 88-109.
1978	Jan Arends. [Gedichten, beginnend met de regels: ‘Ik ben benieuwd’ en ‘De’].
		In: Poëzie is een daad van bevestiging. Noord- en Zuid-nederlandse poëzie van 1945 tot heden samengesteld door C. Buddingh' en Eddy van Vliet. Amsterdam/Brussel: Elsevier, 1978, p. 229-230. Overgenomen uit: Lunchpauzegedichten, p. 66 en 39. Het eerste gedicht staat ook in: Gedichten, p. 13.

C. Interviews

1972	Dick van de Pol. Jan Arends wil nu de Nobelprijs winnen. De barre wereld van een huisknecht.
		In: Vrij Nederland, 11 maart 1972.
1973	Ben Haveman. De gruwelen en talenten van Jan Arends, een eenzame practical joker. Het ijskastbeestje is overal, maar blijft ongrijpbaar.

[p. 155]

		In: De Volkskrant, 31 maart 1973. Opgenomen in: Ben Haveman. Oh, gelukkige eenzaamheid. Amsterdam: Erven Thomas Rap, 1977, p. 8-20, o.d.t.: Het ijskastbeestje. Tweede verbeterde druk: 1977.
	Gerard Paques. Ik wil de slaaf zijn van een mooie vrouw.
		In: Nieuwe Revu, 5-11 mei 1973.

D. Secundaire literatuur

1956	[Adriaan van der Veen]. Nederlandse schrijvers op de korte baan. Letterkundige kroniek.
		In: Nieuwe Rotterdamse Courant, 7 april 1956.
	Omer J.L. de Munck. Georges Simenon, De vriendin van Mevrouw Maigret. Vertaald door Jan Arends.
		In: Band. Jg. 15 (1956), p. 38.
1965	[Anoniem?]. [Over o.a.: Gedichten].
		In: Brabants Dagblad, 1 mei 1965.
	[Anoniem]. [Over: Gedichten].
		In: De Wereld van het Boek, 13 mei 1965.
	[Anoniem]. [Over: Gedichten].
		In: Leeuwarder Courant, 30 juni 1965.
	Walter Van den Broeck. Jan Arends heeft een luis de rug gebroken.
		In: Heibel. Jg. 1 (1965), nr. 4, p. 42-45.
	K.F. [= Kees Fens]. [Over o.a.: Gedichten].
		In: De Tijd, 17 juli 1965.
	Wim Gijsen. Eenvoud geen kenmerk van het ware ... Poëzie van Jan Arends.
		In: Utrechtsch Nieuwsblad, 16 september 1965.
	T. van der Stap. Kroniek van de Nederlandse poëzie. ‘Het gebruik van woorden zegt niets’.
		In: De Periscoop. Jg. 16 (1965-1966), nr. 1 (november 1965), p. 2 en 12.
1966	Lic. F. de Schutter F.S.C. [Over: Gedichten].
		In: Boekengids. Jg. 44 (1966), nr. 1 (januari), p. 29.
	Hans Warren. Van het Reve, Bernlef Arends, Angevaare, gedichten.
		In: Provinciale Zeeuwse Courant, 26 februari 1966.
	Ad den Besten. Kroniek van de Nederlandse poëzie.
		In: Wending. Jg. 20 (1965-1966), nr. 12 (februari 1966), p. 818-838, inz. p. 837.
1970	EdJ. [= Eelke de Jong]. Jan Arends I presume.

[p. 156]

		In: Haagse Post, 20-26 mei 1970. Opgenomen in: Eelke de Jong. Ginds. Hollandse schetsen. Amsterdam: De Bezige Bij, 1971. (Literaire Reuzenpocket; 384). p. 60-65, o.d.t.: Uit de isoleercel. Ook, per abuis, opgenomen in: Jan Arends. Ik had een strohoed en een wandelstok. Verhalen. Amsterdam: De Bezige Bij, 1974. (BB Literair), p. 66-72, o.d.t.: Jan Arends I presume. Tweede druk: 1976. (BB Literair).
1971	De redactie. Ten geleide.
		In: De Stethoscoop. Personeelsblad van de Willem Arntsz Stichting. Jg. 11 (1971), nr. 6 (juni), p. U1.
	De Redactie. Ter inleiding op ‘Keefman’.
		In: De Stethoscoop. Personeelsblad van de Willem Arntsz Stichting. Jg. 11 (1971), nr. 6 (juni), p. U9.
1972	[I. Sitniakowsky]. Verhalen van J. Arends.
		In: De Telegraaf, 19 februari 1972.
	[J.A.M. Mathijsen]. Boeiend.
		In: De Volkskrant, 26 februari 1972.
	Karel Soudijn. Niemand luistert er.
		In: NRC Handelsblad, 10 maart 1972.
	Kees Fens. Keefman, bundel van Jan Arends.
		In: De Volkskrant, 18 maart 1972.
	Hans van Straten. Problematiek van de zonderling knap verbeeld. ‘Keefman’, bundel navrante verhalen van Jan Arends.
		In: Utrechtsch Nieuwsblad, 31 maart 1972. Ook in: Haarlems Dagblad, 2 mei 1972, o.d.t.: Problematiek van een zonderling knap verbeeld. ‘Keefman’: bundel navrante verhalen van Jan Arends.
	H.J. [= Han Jonkers]. ‘Keefman’, verhalen over psychische stoornis.
		In: Brabants Dagblad, 4 april 1972. Ook in: Eindhovens Dagblad, 12 april 1972, o.d.t.: Verhalen over psychische stoornis.
	Guus Luijters. Helft van bundel ‘Keefman’ van Jan Arends blijkt sterk. Zes goede verhalen.
		In: Het Parool, 8 april 1972.
	J.H. [= J. Huisman]. Boekenetalage.
		In: Trouw, 8 april 1972.
	Willem Brandt. Van lotje getikt.
		In: Goois Nieuwsblad, 14 april 1972.
	Wam de Moor. Alain Teister en Jan Arends. Bijlage bij Foudraine.
		In: De Tijd, 15 april 1972.

[p. 157]

	Rico Bulthuis. Vluchtreis uit de werkelijkheid.
		In: Haagsche Courant, 17 april 1972. Ook in: Rotterdamsch Nieuwsblad, 17 april 1972.
	A. de V. Open boek.
		In: De Nieuwe Linie, 19 april 1972.
	JEP [= Jan Ewout van der Putten]. Boek van de dag.
		In: Deventer Dagblad, 26 april 1972.
	Victor Verduin. [Nieuwe boeken].
		In: Soma. Jg. 3 (1971-1972), nr. 23 (mei 1972), p. 58-59.
	[Anoniem]. Korte besprekingen.
		In: Elseviers Literair Supplement. Jg. 4 (1972), nr. 15 (19 augustus), p. 11.
	Ab Visser. Verhalen van Jan Arends en Alain Teister. Onverhulde en verhulde ernst.
		In: Leeuwarder Courant, 19 augustus 1972.
	Gerrit Komrij. Keefmans gevecht tegen de samenzwering.
		In: Vrij Nederland, 9 september 1972. Opgenomen in: Gerrit Komrij. Daar is het gat van de deur. Kritieken en essays. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1974. (Synopsis), p. 99-101.
	[Wim J. Simons]. Jan Arends: Kleefman.
		In: Het Nederlandse Boek. Jg. 115 (1972), nr. 5 (november), p. [1].
	Fred de Swert. [Over: Keefman].
		In: Boekengids. Jg. 50 (1972), nr. 9 (november), p. 554.
	Rudy Kousbroek. Sollicitatie.
		In: NRC Handelsblad, 15 december 1972.
1973	[Anoniem]. Loden schoentjes.
		In: NRC Handelsblad, 26 mei 1973.
	L [= Robert Loesberg]. Larf.
		In: Propria Cures. Jg. 84 (1973-1974), nr. 4 (6 oktober 1973), p. 7.
	J.A.M. Mathijsen. Geachte redactie.
		In: Propria Cures. Jg. 84 (1973-1974), nr. 6 (20 oktober 1973), p. 6.
1974	[Anoniem]. Huisknecht-schrijver Jan Arends overleden.
		In: Het Parool, 22 januari 1974. Ook in: Het Parool, 23 januari 1974.
	[Anoniem]. Personalia. Jan Arends overleden.
		In: De Volkskrant, 23 januari 1974.
	[Anoniem]. Jan Arends overleden.
		In: NRC Handelsblad, 23 januari 1974.
	(Van een onzer verslaggeefsters). Huisknecht-schrijver Jan

[p. 158]

		Arends overleden.
		In: Het Vrije Volk, 23 januari 1974.
	(Van onze kunstredactie). Jan Arends overleden.
		In: Haarlems Dagblad, 23 januari 1974.
	(Van onze kunstredactie). Jan Arends overleden.
		In: Utrechtsch Nieuwsblad, 23 januari 1974.
	[Anoniem]. Schrijver Jan Arends overleden.
		In: Haagsche Courant, 24 januari 1974. Ook in: Rotterdamsch Nieuwsblad, 24 januari 1974.
	I. Sitniakowsky. Jan Arends: onmogelijk mens en onmogelijk schrijver.
		In: De Telegraaf, 26 januari 1974.
	Maurits Mok. Gespleten auteur keert zich tegen de wereld.
		In: Haagsche Courant, 29 januari 1974. Ook in: Rotterdamsch Nieuwsblad, 29 januari 1974.
	[Anoniem]. [Tekst, beginnend met de regel: ‘Vorige week verscheen’].
		In: Vrij Nederland, 2 februari 1974.
	Leopold de Buch [= Redactie Propria Cures]. Bij wijze van intree: Uitlui.
		In: Propria Cures. Jg. 84 (1973-1974), nr. 16 (2 februari 1974), p. 3.
	Jan Arends † [= Redactie Propria Cures]. (Posthuum). [Gedicht].
		In: Propria Cures. Jg. 84 (1973-1974), nr. 16 (2 februari 1974), p. 3.
	H.H. [= Heere Heeresma]. Jan Arend's exit.
		In: Propria Cures. Jg. 84 (1973-1974), nr. 16 (2 februari 1974), p. 7. Opgenomen in: Heere Heeresma. Vader vertelt. Amsterdam: Erven Thomas Rap, 1974, p. 206-209, o.d.t.: Jan Arends' exit. Ook in: Vpro[gids], 21-27 oktober 1978, o.d.t.: Schrijver viel dood.
	Kees Fens. Verzen van Arends: eenzame dunne bomen.
		In: De Volkskrant, 2 februari 1974.
	S. van Elzen. [Tekst, beginnend met de regel: ‘De Amsterdamse dichter Jean Arends’].
		In: Knack, 6 februari 1974.
	Hopper [= Nico Scheepmaker]. Zeg er 'ns wat van ... Jan Arends.
		In: De Volkskrant, 11 februari 1974.
	LdH [= Leo de Haes]. Trein gemist.
		In: De Nieuwe Linie, 13 februari 1974.
	Ernst Vylbrief. Jan Arends.
		In: De Volkskrant, 16 februari 1974.

[p. 159]

	Jules Welling. Lunchen met Jan Arends.
		In: Eindhovens Dagblad, 16 februari 1974.
	L [= Robert Loesberg]. L interviewt een meester: Hoe hoort het eigenlijk?
		In: Propria Cures. Jg. 84 (1973-1974), nr. 18 (16 februari 1974), p. 5 en 7.
	RF [= R.L.K. Fokkema]. Nieuwe boeken.
		In: Trouw, 22 februari 1974. Ook in: Nieuwe Haagsche Courant, 22 februari 1974.
	Harry van Santvoort. Jan Arends heeft een luis gebroken. Een vitrine vol poëzie.
		In: De Nieuwe Linie, 27 februari 1974.
	Rudy Kousbroek. De eenzaamste man van de wereld.
		In: NRC Handelsblad, 1 maart 1974.
	Rein Bloem. Een trap terug van Jan Arends.
		In: Vrij Nederland, 2 maart 1974.
	J. Berulef [= J. Bernlef]. Recente Nederlandse poëzie. De kosmos van de dichter.
		In: Haagse Post, 2 maart 1974.
	H.J.A. Hofland. Jan Arends, oppervlakkige herinneringen.
		In: Haagse Post, 2 maart 1974.
	Wim Zaal. Tekst en uitleg. Arends verlaat de vergaderzaal.
		In: Elsevier, 9 maart 1974.
	Anton Korteweg. ‘Lunchpauzegedichten’ soms aangrijpend. Arends schrijft pijn.
		In: Het Parool, 9 maart 1974.
	Wam de Moor. Tweezaamheid en eenzaamheid.
		In: De Tijd, 16 maart 1974.
	[Anoniem?]. Jan Arends.
		In: Het Vrije Volk, 30 maart 1974.
	T. van Deel. [Over: Lunchpauzegedichten].
		In: Prisma-Lectuurgids. Jg. [1] (1974), nr. 2 (maart), p. 66.
	Hfl. [= H.J.A. Hofland]. Een week Nederland. Letterkunde.
		In: NRC Handelsblad, 6 april 1974.
	HFL [= H.J.A. Hofland]. Een week Nederland. Letterkunde.
		In: NRC Handelsblad, 13 april 1974.
	[Anoniem]. Poëziekroniek.
		In: Deventer Dagblad, 27 april 1974.
	[Anoniem]. [Over: Lunchpauzegedichten].
		In: Amersfoortse Courant, april 1974.
	C.B. Jan Arends. De grote roofvogel.
		In: Spectator, 4 mei 1974.
	[I. Sitniakowsky], Postume verhalen van Jan Arends.

[p. 160]

		In: De Telegraaf, 25 mei 1974.
	[Pierre H. Dubois?]. ... En andere bundels.
		In: Het Vaderland, 15 juni 1974.
	Judy van Emmerik. In memoriam Jan Arends. [Gedicht].
		In: Hollands Maandblad. Jg. 16 (1974-1975), nr. 320-321 (juli-augustus 1974), p. 36.
	[Anoniem]. Vernedering als voedingsbodem.
		In: De Groene Amsterdammer, 28 augustus 1974.
	I. Sitniakowsky. Jan Arends schreef voor zijn leven. Aangrijpend postuum autobiografisch fragment.
		In: De Telegraaf, 31 augustus 1974.
	Marisca Milikowski. Klein levensverhaal van Jan Arends. ‘Ik droom mijzelf naar het verleden terug’. Boeken.
		In: De Waarheid, 5 september 1974.
	Rico Bulthuis. Jan Arends. Denken van het heldere.
		In: Haagsche Courant, 5 september 1974. Ook in: Rotterdamsch Nieuwsblad, 5 september 1974.
	Guus Luijters. Onvoltooid werk van Jan Arends (in bundel nagelaten proza) maakt ‘affe’ indruk: een bezeten schrijver op zijn best. Aangrijpende verhalen zonder franje.
		In: Het Parool, 7 september 1974.
	Han Jonkers. Bewogen (nagelaten) herinneringen van Jan Arends. Dunne boekjes lang niet de slechtste.
		In: Brabants Dagblad, 7 september 1974. Ook in: Eindhovens Dagblad, 12 september 1974.
	Libra [= Jan Zitman]. Jan Arends.
		In: Tubantia, 11 september 1974.
	(Van onze kunstredactie). Stuk van Eelke de Jong over Jan Arends in Arends' nalatenschap. In bundels van twee schrijvers zelfde verhaal.
		In: Het Parool, 14 september 1974.
	K.L. Poll. Onmogelijk gezelschap.
		In: NRC Handelsblad, 20 september 1974. Gevolgd door een rectificatie o.d.t.: Jan Arends. In: NRC Handelsblad, 21 september 1974.
	G. Brands. Eerste mélange.
		In: Haagse Post, 21 september 1974.
	J. Huisman. Jan Arends' verhalen: zonder franje.
		In: Trouw, 21 september 1974.
	Bob den Uyl. De angstaanjagende miniatuurwereld van Jan Arends.
		In: Haagse Post, 28 september 1974.

[p. 161]

	T. van Deel. [Over: Ik had een strohoed en een wandelstok].
		In: Prisma-Lectuurgids. Jg. [1] (1974), nr. 6 (september), p. 386.
	HvS [= Harry van Santvoort]. [Over: Ik had een strohoed en een wandelstok].
		In: De Nieuwe Linie, 2 oktober 1974.
	Kees Fens. Nagelaten proza van Jan Arends, nieuwe verhalen van J. Bernlef.
		In: De Volkskrant, 12 oktober 1974.
	Ab Visser. In de schaduw van het gesticht.
		In: Leeuwarder Courant, 12 oktober 1974.
	Fred De Swert. Boeken uit Nederland. De honger is vertrouwd.
		In: Gazet van Antwerpen, 15 oktober 1974.
	[Anoniem]. Jan Arends.
		In: Vooruit, 24 oktober 1974.
	Jos Panhuijsen. De wereld van Jan Arends. Met een strohoed en een wandelstok.
		In: Het Binnenhof, 26 oktober 1974.
	Fred de Swert. Tempo Doeloe en andere verhalen.
		In: Boekengids. Jg. 52 (1974), nr. 8 (oktober), p. 449-455, inz. p. 454-455.
	Wam de Moor. Tweemaal zelfverachting. Arends' nagelaten koffer vol manuscripten. Vergissing van de tekstbezorger.
		In: De Tijd, 1 november 1974.
	Libra [= Jan Zitman]. Jan Arends.
		In: Tubantia, 5 november 1974.
	Rudi Boltendal. Dichterstal van De Bezige Bij met kreupele bezetting.
		In: Leeuwarder Courant, 9 november 1974.
	[Anoniem]. De wereld van Jan Arends.
		In: Twentsche Courant, 18 november 1974.
	[Wim J. Simons]. Jan Arends: Ik had een strohoed en een wandelstok.
		In: Het Nederlandse Boek. Jg. 117 (1974), nr. 5 (november), p. [9].
	J. Fontijn. Jan Arends I presume.
		In: De Revisor. Jg. 1 (1974), nr. 8 (november), p. 48-53.
	Ab Visser. Het Klooster van Sint Jurriaan. Pauwhof-herinneringen. Utrecht/Antwerpen, A.W. Bruna & Zoon, [1974], p. 56.
1975	Piet Keijzers. Poëzie en proza van Jan Arends.
		In: Brabants Nieuwsblad, 2 januari 1975.
	JEP [= Jan Ewout van der Putten], Boek van de dag.

[p. 162]

		In: Deventer Dagblad, 16 januari 1975.
	Leo de Haes. Arends, niet zo gek.
		In: Standaard, 24 januari 1975.
	J. Polak-Siliava. Hartverscheurend proza van Jan Arends. Ouderdom vanuit drie invalshoeken beschreven.
		In: Haarlems Dagblad, 8 februari 1975.
	[Anoniem]. Als je geen eten hebt ga je dood, zei Jan Arends en hij sprong uit het raam.
		In: Knack, 26 februari 1975.
	F.d.V. [= Freddy de Vree]. Melodrama.
		In: Kunst en Cultuuragenda, 1 juni 1975.
	J. Bernlef. Gedichten. Notitieboek.
		In: Haagse Post, 21 juni 1975.
	Maurits Mok. Gedicht van de week. Toen ik...
		In: Haagsche Courant, 21 juni 1975. Ook in: Rotterdamsch Nieuwsblad, 21 juni 1975.
	Harry van Santvoort. Nieuw werk van Verhoeven, Komrij, Winkler, De Vries, Arends en Hillenius. Poëzie als klein apparaat tegen rechtlijnigheid.
		In: De Nieuwe Linie, 25 juni 1975.
	[Anoniem]. Jan Arends.
		In: Het Laatste Nieuws, 27 juni 1975.
	Han Jonkers. Een wanhopige, eenzame mens. Jan Arends: een verdoemd dichter.
		In: Brabants Dagblad, 5 juli 1975. Ook in: Eindhovens Dagblad, 5 juli 1975. Ook in: Helmonds Dagblad, 5 juli 1975. Ook in: Het Nieuwsblad van het Zuiden, 5 juli 1975.
	I. Sitniakowsky. Stop een paar boeken in uw vakantiekoffer. Poëzie.
		In: De Telegraaf, 12 juli 1975.
	Henk Dam. B. Servet op het dichterspad.
		In: Algemeen Dagblad, 17 juli 1975. Ook in: Het Vaderland, 18 juli 1975.
	RF [= R.L.K. Fokkema]. Nieuwe boeken.
		In: Trouw/Kwartet, 19 juli 1975.
	Hans Warren. Fritzi Harmsen van Beek. Kus of ik schrijf. Jan Arends. Nagelaten gedichten.
		In: Provinciale Zeeuwse Courant, 30 augustus 1975.
	T. van Deel. [Over: Nagelaten gedichten].
		In: Prisma-Lectuurgids. Jg. [2] (1975), nr. [?] (augustus), p. [?].
	K.F. [= Kees Fens]. Poëzie: Rodenko, Arends.

[p. 163]

		In: De Volkskrant, 13 september 1975.
	Hedwig Verlinde. Jan Arends: een kraai die leed krast in de taal.
		In: Kreatief. Jg. 9 (1975), nr. 2-3 (september), p. 60-70.
	Piet Keijsers. ‘Nagelaten gedichten’ van J. Arends. Boeken.
		In: Brabants Nieuwsblad, 2 oktober 1975.
	Bert Jansma. Twee monologen in het Hot. Jan Arends' ‘Keefman’ schrijnend verbeeld.
		In: Het Binnenhof, 29 oktober 1975.
	[Anoniem]. Keefman.
		In: Haarlems Dagblad, 30 oktober 1975.
	W. Boswinkel. Merkwaardige monologen van Harold Pinter en Jan Arends bij Centrum.
		In: NRC Handelsblad, 1 november 1975.
	Jac. Heijer. Keefman: De waarheid vertelt door een gek.
		In: Haarlems Dagblad, 1 november 1975.
	Daniël de Lange. Gespannen vertoning. Arends' Keefman witheet drama.
		In: De Volkskrant, 3 november 1975.
	M.G. Een adembenemende eenakter. Centrum brengt Pinter en Arends.
		In: De Waarheid, 5 november 1975.
	Eugène Van Itterbeek. Jan Arends. Als ik geen honger heb weet ik eigenlijk niet wat ik met het leven aanmoet.
		In: Wij. Vlaams Nationaal Weekblad, 20 november 1975.
	[Wim J. Simons]. Jan Arends: Nagelaten gedichten.
		In: Het Nederlandse Boek. Jg. 118 (1975), nr. 5 (november), p. [4].
	Guy van Hoof. [Over: Nagelaten gedichten].
		In: Boekengids. Jg. 53 (1975), nr. 10 (november-december), p. 571.
	W.J. Otten. Grenzen van het inlevingsvermogen.
		In: Vrij Nederland, 6 december 1975.
	P. v.d. G. ‘Keefman’ erg imponerend.
		In: Utrechts Nieuwsblad, 16 december 1975.
	Jan Arends.
		In: Zachtjes knetteren de letteren. Een eeuw Nederlandse literatuurgeschiedenis in anekdoten. Samengesteld door Jeroen Brouwers. [Amsterdam: De Arbeiderspers, 1975]. (Synopsis), p. 246-248.
1976	Rudi Boltendal. Kus of ik schrijf - De beste bundel van vorig jaar.
		In: Leeuwarder Courant, 17 januari 1976.
	Jan Paul Bresser. De mitrailleur van Keefman en Commandeur.

[p. 164]

		In: De Volkskrant, 17 januari 1976.
	G.J. ten Velhuijs. Ongewone eenakters Centrum. Muzeval Emmen.
		In: Drentse en Asser Courant, 9 februari 1976.
	Ad Zonneveld. De ‘leedspecialist’ Jan Arends.
		In: Studio, 21 februari 1976.
	[Anoniem]. [Tekst, beginnend met de regel: ‘Vanavond brengt de KRO-televisie Keefman is niet gek’].
		In: Utrechts Nieuwsblad, 25 februari 1976.
	Gerrit Komrij. Televisie kritiek.
		In: NRC Handelsblad, 26 februari 1976. Opgenomen in: Gerrit Komrij. Horen, zien en zwijgen. Vreugdetranen over de treurbuis. [Amsterdam: De Arbeiderspers, 1977]. (Synopsis), p. 32-33. Tweede druk: 1977. Derde druk: 1977. Vierde druk: 1978.
	S.v.E. [= S. van Elzen]. In de kou nagelaten gedichten.
		In: Knack, 17 maart 1976.
	[Anoniem]. Jacq. Commandeur speelt ‘Keefman’.
		In: Tubantia, 15 april 1976.
	Jan Zitman. Jacques Commandeur als Keefman.
		In: Tubantia, 16 april 1976.
	[Anoniem]. ‘De Opvoeder’ - ‘Keefman’: prima solotoneel morgen in De Klinker.
		In: Nieuwsblad van het Noorden, 26 april 1976.
	Mark Dangin. Poëzie uit Nederland.
		In: Vooruit, 6 mei 1976.
	(Ans R-G). ‘Beter dan ooit heb ik gedichten gelezen’.
		In: Amersfoortse Courant, 15 mei 1976.
	F. Lange. Centrum bracht ‘Keefman’ overtuigend in Drietand.
		In: Amersfoortse Courant, 25 mei 1976.
	[Anoniem?]. Pas uit.
		In: De Groene Amsterdammer, 26 mei 1976.
	[Anoniem?]. Keefman.
		In: Utrechts Universiteitsblad, 27 augustus 1976.
	Willy Spillebeen. Vier Noordnederlandse dichters.
		In: Dietsche Warande en Belfort. Jg. 121 (1976), nr. 9 (november), p. 684-689.
	[Anoniem?]. Keefman en Opvoeder.
		In: Haarlems Dagblad, 9 december 1976.
1977	Corien de Boer. Glashelder spel door toneelgroep Centrum.
		In: De Gooi- en Eemlander, 2 maart 1977.
	[Anoniem?]. Eenzamen.
		In: Algemeen Dagblad, 25 juni 1977.

[p. 165]

	Thijs Wierema. Joop Waasdorp: ‘Ik ben een little loner, die ook door het leven moet’.
		In: Joop Waasdorp zestig jaar. Amsterdam: De Engelbewaarder, 1977, p. 9-43, inz. p. 34-35.
	D. Ouwendijk. ‘Keefman’ vraagt begrip voor gestoorde mens.
		In: Trouw/Kwartet, 5 augustus 1977.
	[Anoniem]. Cor van Rijn speelt ‘Keefman’ in nieuwe rolprent. Mogelijke herwaardering voor ‘Scrim’ van Jacob Bijl.
		In: Haarlems Dagblad, 5 augustus 1977.
	A. v. I. [= Ab van Ieperen]. Keefman als film.
		In: NRC Handelsblad, 5 augustus 1977.
	[Anoniem]. Gespannen solo van Cor van Rijn.
		In: Algemeen Dagblad, 5 augustus 1977.
	Maarten van Rooien. ‘Keefman’: gebrek aan vakkennis.
		In: Het Parool, 5 augustus 1977.
	D. Ouwendijk. Respekt voor Keefmans situatie.
		In: De Nieuwe Linie, 10 augustus 1977.
	Piet Simons. Keefman - Jan Arends.
		In: Ons Erfdeel. Jg. 20 (1977), nr. 5 (november-december), p. 799-800.
	Marcus A. Heeresma. Voor Jan Arends, dichter (zaliger). [Gedicht].
		In: Ontmoet de dichters. [Samenstelling Sjoerd Kuyper].
		Amsterdam: De Bezige Bij, 1977. (BB Poëzie), p. 46-49.
	Edel Maex. Van de pers.
		In: Palfijn [?]. Nr. 2 (1977).
1978	Ab van Ieperen. Jacques Commandeur over de hiërarchie onder acteurs.
		In: Vrij Nederland, 20 mei 1978.
	Cornets de Groot. De ontbladerde boom moet ook nog om. Over Jan Arends.
		In: Bzzlletin. Jg. 6 (1977-1978), nr. 57 (juni 1978), p. 41-44. Opgenomen in: Cornets de Groot. De kunst van het falen. 's-Gravenhage: Uitgeverij Bzztôh, 1978, p. 95-106.
	Jaap Voerman. Jan Arends. Onmachtig in mijn denken ben ik mens.
		In: Harlekijn. Jg. 8 (1978), nr. 6-7 (juni-juli), p. 14-16.
	[Ad Zonneveld]. 20.32. Schelden tegen psychiater in monoloog ‘Keefman’.
		In: Studio, 21-27 oktober 1978.
	[Anoniem], Jacques Commandeur draagt Keefman voor.

[p. 166]

		In: Vpro[gids], 21-27 oktober 1978.
	[Anoniem]. Keefman.
		In: Utrechts Nieuwsblad, 23 oktober 1978. Ook in: Tubantia, 23 oktober 1978.
	[Anoniem]. [Tekst, beginnend met de regel: ‘Ook vanavond’].
		In: Tubantia, 25 oktober 1978.
	Jaap Joppe. Aangrijpende monologen van een psychiatrische patiënt.
		In: Rotterdamsch Nieuwsblad, 25 oktober 1978.
	Ben Dull. ‘Ben je gek, riep ik uit’.
		In: Het Parool, 25 oktober 1978.
	Jaap Joppe. Gedicht van de week.
		In: Haagsche Courant, 28 oktober 1978.
1979	Jozef Paaper. [Over: Jan Arends].
		In: Pamflet [van het] Literair café Ei van Columbus [te] Deventer. Nr. 5 ([ca. maart-april 1979]), p. [3].