Pet en Petra en het geheim van de bouwkunst

[p. 151]

Hoofdstuk 11

‘Mister Cox,’ zei Homeer, terwijl het vrolijke gezelschap in het hotel Elysée nogmaals de glazen met champagne liet vullen, ‘ik had natuurlijk veel van u gehoord. Maar ik had u nooit persoonlijk gezien. Tot u mij kwam waarschuwen dat Pet en Petra gevangen zaten in de catacombe van de steeneiken.’

Petra, die evenals Pet ook een glas champagne dronk voor deze buitengewone gelegenheid, rilde bij de herinnering en keek William Cox met genegenheid aan.

‘Mister Cox,’ vervolgde Homeer, ‘heeft niet alleen Pet en Petra, maar ons allen het leven gered. Zoals hij ons op de Eiffeltoren uit de klauwen van “De Rode Hand” gered heeft, heeft werkelijk mijn grote bewondering.’

‘Ach,’ zei Cox bescheiden, ‘ik zal het de aanwezigen uitleggen, Homeer.

Die avond in Rome, nadat wij Pet en Petra bevrijd hadden, luisterde ik in het logement “De kleine Beurs” in Trastevere een gesprek af, dat Richard Kipling met de bende voerde. Ik hoorde hoe de bende het hele gezelschap wilde ontvoeren en hoe de leden zich, vermomd als witgekielde schoonmakers, in de Eiffeltoren zouden opstellen. Hun leider signor Porcamia zou dan op het laatste moment arriveren om Homeer de aktentas persoonlijk afhandig te maken. Die nacht in Rome zocht ik tevergeefs naar een oplossing van het probleem. Maar toen ik eenmaal in Parijs was aangekomen, kreeg ik een idee. Ik besloot een avondwandeling door Parijs te maken. Ik wist natuurlijk dat Richard mij volgde. Maar ik schudde hem af, ging onmiddellijk naar het hoofd van de Sureté in Parijs en vertelde hem alles. Ik stelde hem voor de bende van “De Rode Hand”, die de volgende morgen in de toren opgesteld zou worden, op te rollen. De leden waren onmiddellijk aan hun witte kleding te

[p. 152]

herkennen; men kon hen daarom gemakkelijk onschadelijk maken. Agenten van politie moesten vervolgens op het bureau deze witte werkkleren aantrekken om zich daarna op de Eiffeltoren als bendeleden van “De Rode Hand” voor te doen. Kipling noch Porcamia kenden de Franse bendeleden. De mannen van de Sureté zouden dus op hun gemak Richard Kipling en signor Porcamia gevangen kunnen nemen op het moment dat deze zich van de tas van Homeer probeerden meester te maken.’

‘De twee autobussen vol werklieden, die wij aan de voet van de Eiffeltoren zagen, waren dus vol Parijse politiemannen,’ knikte professor Ringeling.

‘Zo is het,’ beaamde Cox. ‘De commissaris besloot mijn advies te volgen. Toen signor Porcamia dan ook op zijn fluitje blies, waren het niet zijn bendeleden die hem te hulp schoten, zoals hij verwachtte. Het waren Parijse agenten die hem en Richard de boeien aandeden.’

De ogen van Julia Smit hadden intussen een peinzende uitdrukking gekregen. De flinke vrouw, die jarenlang in het verzet gezeten had en zich niet gemakkelijk knollen voor citroenen liet verkopen, had van het eerste ogenblik dat William Cox zonder vermomming in haar gezichtsveld was verschenen een gevoel gehad alsof er iets niet helemaal klopte.

Zij boog zich naar Homeer en fluisterde: ‘Bemerkt u niets aan mister Cox, Homeer?’

‘Maar zeker, madam,’ antwoordde deze. ‘Mister Cox is een veelzijdig man.’

‘Juist,’ zei Julia Smit. En zich tot Cox wendend, zei zij vastberaden: ‘Mijnheer Cox, heb ik u niet eerder gezien?’

William Cox verbleekte. ‘Niet dat ik weet, mevrouw,’ antwoordde hij.

‘In Lascaux bijvoorbeeld,’ sprak Julia Smit.

William aarzelde een ogenblik. Toen verscheen er een glimlach op zijn gezicht.

‘Nu weet ik wat u bedoelt, mevrouw,’ zei hij en hij haalde een snor uit zijn zak, draaide de punten omhoog en hield het sieraad onder zijn neus.

‘Monsieur Pepe!’ riepen Pet en Petra vol verbazing.

‘Oui, monsieur Pepe,’ zei Cox. Ik ben u een kleine verklaring schuldig. Nadat mijn oom Timotheus zo gul geweest was om Pet en Petra

[p. 153]

zijn vermogen na te laten, wilde ik, als zijn neef, niet achterblijven. Ik wilde het gezelschap in Lascaux een echte verrassing bereiden. Ik kocht voor een dag het eethuis van de echte monsieur Pepe op, om u allen eens te laten zien dat ik een voortreffelijke kok ben.’

Cox haalde opgelucht adem en wreef zich met zijn zakdoek over het voorhoofd. Daar was hij goed doorheengekomen, dacht hij. Waarom niet deze kleine verdraaiing van de feiten? Hij was werkelijk van Pet en Petra gaan houden en wilde tot iedere prijs voorkomen dat zij te weten zouden komen dat hij ooit getracht had hun het verder gaan te beletten. Er kwam een droevige uitdrukking op zijn gezicht.

‘Jammer genoeg slaagde de verrassing niet helemaal,’ hervatte hij zijn verhaal. ‘De beide duifjes’ - en hij keek Pet en Petra aan - ‘hadden dorst die middag en wilden een slokje appelcider in de keuken nemen.

[p. 154]

Nu was die appelcider echter de slaapdrank van de echte monsieur Pepe. Een typisch Franse slordigheid. Welke hótelier bewaart nu zijn slaapdrank in zijn keuken?’

‘Dat is bliksems knap verzonnen,’ fluisterde Homeer Julia Smit in het oor. ‘En de lammetjes slikken het. Professor Ringeling trouwens ook. Mijn vader zaliger zou zeggen: als de schaapherder boert, denken de lammeren dat hij op het orgel speelt.’

‘Mijnheer Cox,’ vervolgde Julia Smit onbewogen. ‘U was toch zo vriendelijk ons in Babel als directeur van de Amerikaanse Elektriciteitsmaatschappijen een licht- en geluidsspel aan te bieden.’

‘Geheel in de stijl van oom Timotheus,’ beaamde Cox haastig. ‘Ik wilde u een beetje laten griezelen en schreef de tekst zelf. Ik dacht: Waar kan men duidelijker de nietigheid van het menselijk bestaan hier op aarde tot uitdrukking brengen dan voor de ruïnes van 's werelds meest beroemde stad uit de oudheid? Het was een goed spel, al zeg ik het zelf,’ vervolgde hij. ‘Ik liet erin zien hoe de veten tussen de stammen en de oorlogen tussen de volkeren het bestaan van de mensheid steeds weer bedreigen. Ongelukkigerwijze begreep Kemal Faroek mijn bedoeling niet helemaal, zoals ik later uit zijn verslag opmaakte. Hij zou de tekst voor het gezelschap uit het Arabisch vertalen, maar dat heeft hij wel wat al te realistisch gedaan. Hij sprak zelfs van een dreigende wereldoorlog, vertelde hij mij.’

‘Het was inderdaad wat erg aan de griezelige kant,’ beaamde professor Ringeling. ‘Maar wij hebben het overleefd, nietwaar kinderen?’

‘Juist,’ zei William Cox. ‘Het was te griezelig. Veel te griezelig. Die idioot van een Kemal Faroek had toch moeten begrijpen dat een directeur van de Gezamenlijke Amerikaanse Elektriciteitsbedrijven er een fijnzinniger smaak op nahoudt. Al ben ik dan wel geen directeur van de elektriciteitsbedrijven. Maar mijn spel was tenslotte ook maar een spel van de verbeelding,’ besloot Cox fijntjes.

‘Homeer,’ fluisterde Julia Smit. ‘Die man heeft heel bijzondere kwaliteiten. Hij zou een sieraad in onze verzetsbeweging geweest zijn tijdens de oorlog. Maar ik leg hem nog eens het vuur aan de schenen.’

‘Uw woorden doen mij denken aan de woorden die mijn moeder zaliger bij zulke gelegenheden sprak,’ grinnikte Homeer. ‘Het zal vandaag

[p. 155]

een hete dag worden, zei Maartje van Assen, want zij moest naar de brandstapel.’

‘Mijnheer Cox,’ hervatte Julia Smit haar kruisverhoor. ‘Ik herinner mij u nog een tweede keer ontmoet te hebben.’

‘Maar natuurlijk,’ gaf William Cox vlot toe. Hij greep opnieuw naar zijn snor, die hij op tafel gelegd had, draaide de punten dit keer omlaag en hield het voorwerp met een brede grijns voor zijn neus.

‘Papa Xenopoulos!’ riepen Pet en Petra in koor.

‘Papa Xenopoulos,’ zei Cox met een buiging. ‘Ik ben u dus nòg een verklaring schuldig. In het begin lag het in mijn bedoeling Pet en Petra alleen maar aangename verrassingen te bezorgen. Een goed maal in Lascaux. Een openluchtspel in Babylon. In Athene echter ontmoette ik Richard Kipling. Hij wilde met alle geweld oom Timotheus' schetsjes stelen. Uit zijn woorden bleek duidelijk dat hij nergens voor terug-

[p. 156]

deinsde. Hij had de bende van “De Rode Hand” ingeschakeld en hij schrok er zelfs niet voor terug de kinderen lichamelijk letsel toe te brengen. Ik begreep dat het mijn plicht was alles te doen om het leven van de kinderen te beschermen. Het beste leek het mij Richards vertrouwen te winnen. Ik bood aan de schetsjes voor hem te stelen. Om dat in alle rust te kunnen doen, nam ik een dag de plaats van de echte Papa Xenopoulos in. En vroeg u verlof uw kamers te mogen fotograferen. Ik eigende mij de schetsen toe. Dit leek mij volkomen gerechtvaardigd voor het goede doel,’ besloot Cox. ‘De schetsjes bezaten naar mijn smaak geen al te grote artistieke waarde. En dit was dan mijn verklaring,’ eindigde hij. En hij sloeg zijn blikken bescheiden omlaag.

‘Misschien spreekt hij dit keer de waarheid,’ fluisterde Julia Smit Homeer in het oor. ‘Want kort daarop werden door zijn toedoen de kinderen uit de catacombe gered. En op de Eiffeltoren werd door zijn krijgsplan de hele bende van “De Rode Hand” opgerold.’

‘Als het de waarheid niet is, is het in ieder geval de halve waarheid,’ fluisterde Homeer terug. ‘Mag ik hem nu een vraag stellen, madam?’

[p. 157]

En zich tot Cox richtend sprak hij: ‘De plannen die u in Athene gestolen hebt waren vervalsingen, door professor Pinkerton zelf gemaakt.’

‘Dat het vervalsingen waren weet ik,’ antwoordde Cox. ‘Richard siste het mij toe, toen hij mij op het platform van de Eiffeltoren van de tas met echte schetsjes trachtte te beroven.’

‘Dan nog een laatste vraag, mister Cox. Als u wist dat de echte plannen van oom Timotheus op de Eiffeltoren in uw bezit waren, waarom hebt u die dan over de balustrade geworpen? Het was u toch immers bekend dat de hele Eiffeltoren gevuld was met leden van de Sureté, zodat Richard Kipling en signor Porcamia zich nooit met de plannen uit de voeten zouden hebben kunnen maken.’

‘Ja, dat wist ik,’ antwoordde Cox rustig. ‘Maar ik besloot voorgoed een einde te maken aan het dwaze gedoe rond deze plannen. De laffe aanvallen op de kinderen waren er immers het gevolg van dat schurken als Richard Kipling en signor Porcamia de aardige schetsjes van oom Timotheus beschouwden als waardevolle ontwerpen voor een nieuwe bouwkunst. Op de Eiffeltoren kreeg ik toen plotseling een ge-

[p. 158]

niale inval. Ik besloot de zaak eens en voorgoed uit de wereld te helpen. Ik wierp de hele stapel genrestukjes neer over Parijs. Ik wist dat de stormwind ze mee zou nemen om ze nooit meer terug te geven.’

‘Dat was dan uw enige inval die niet geniaal was, mister Cox. Het was uw enige vergissing. Een onvergeeflijke vergissing, mag ik wel zeggen,’ zei Homeer, met een onmiskenbare toon van bewondering in zijn stem. ‘Met alle respect voor de onuitputtelijke vindingrijkheid van uw brein: die onbenullige stukjes waren werkelijk de ontwerpen van uw oom voor een bouwkunst van de toekomst.’

Een ogenblik leek Cox sprakeloos. Toen hernam hij luchtig: ‘Toegegeven, vrienden, dat was dan mijn enige vergissing. Maar was het wel zo'n onvergeeflijke vergissing, als Homeer zegt? Als ik het mij goed herinner was het de bedoeling van oom Timotheus door deze reis de liefde van Pet en Petra voor de architectuur op te wekken. Hij droomde er zelfs in zijn hart van dat zij misschien nog eens architecten zouden worden zoals hij. Waartoe zou men echter nog architect worden als de architectuur van de toekomst nu al op papier is vastgelegd? Neen, het is een goed ding dat de schetsen verdwenen zijn. Nu ligt de architectuur

[p. 159]

van de toekomst in handen van jonge mensen als Pet en Petra. Laat ons daarom tot slot een dronk uitbrengen op de winnaars van de prijsvraag.’

‘Leve Pet en Petra!’ riep het gezelschap.

‘Leve neef Cox!’ riepen Pet en Petra.

‘Hij heeft twee keer het leven van de kinderen gered,’ zei Julia Smit.

‘Het is waar,’ beaamde Homeer. ‘Wij moeten de vos zijn streken in Lascaux, Bagdad en Athene maar vergeven. Wat hij in Rome en Parijs heeft gedaan, heeft hem in mijn ogen tot een man van eer gemaakt.’

Toen verhief onverwacht professor Ringeling zijn stem: ‘Dit alles moet u een vermogen gekost hebben, mister Cox,’ sprak hij.

‘Een miljoen, professor,’ antwoordde Cox. ‘Het miljoen dat mijn oom Timotheus mij naliet.’

Er viel een grote stilte rond de tafel.

Pet fluisterde achter zijn hand tegen Petra: ‘Hij heeft zijn hele vermogen gegeven om ons eerst een aantal verrassingen te bezorgen en ons daarna te beschermen, Petra.’

‘Ja,’ fluisterde Petra ijverig terug. ‘Vind je niet, Pet...’

Pet knikte vol overtuiging.

[p. 160]

Toen stond Petra op en zei met verheffing van stem: ‘Mogen wij u de helft van het vermogen van professor Pinkerton aanbieden, neef Cox?’ Even knipperde William Cox met zijn ogen. Toen stond ook hij op, hief zijn champagneglas en vroeg het woord.

Julia Smit en Homeer keken elkaar veelbetekenend aan. ‘Het is nu dat hij staat,’ zei de een.

‘Of het is nu dat hij valt,’ zei de ander.

‘Pet en Petra,’ sprak neef Cox. ‘Spreek mij nooit meer van de Pinkerton-miljoenen. Het miljoen dat oom Timotheus mij naliet meen ik geheel in zijn geest besteed te hebben. Er is maar één ding dat jullie mij aan moogt bieden. Dat is jullie vriendschap. Daarop hef ik dit glas.’ Een luid applaus van alle aanwezigen volgde op deze woorden.

‘Bravo, mister Cox!’ riep Homeer van den Ackeren.

‘Bravo, mister Cox!’ riep Julia Smit. ‘Maar één ding moet u van Pet en Petra aanvaarden, vind ik. Het miljoen dat u op deze reis verloor.’

‘Als ik u daarmee een plezier doe, goed dan mevrouw,’ sprak Cox en met een buiging naar Julia Smit ging hij zitten.

‘Zoiets geks kan toch alleen maar een man uit het Wilde Westen van Amerika overkomen,’ mijmerde Julia Smit luidop. ‘Eigenlijk is William Cox een heerlijke man, Homeer. Een echte Amerikaan.’

‘Een echte mens, dat wel. Met al zijn goede en zijn kwade eigenschappen,’ meende Homeer. Toen rees hij langzaam van zijn stoel en sprak: ‘En nu is het gedaan. Waar een begin is, is ook een einde, zoals mijn...’

‘Zoals mijn vader Valeer zei!’ juichte Petra.

‘Neen, Petra,’ zei Homeer streng. ‘Het was niet mijn vader Valeer. Dit keer was het mijn moeder Valentina.’

‘Dat blijft toch hetzelfde!’ juichte Pet.

‘Het zal wel uitkomen, zei de zot en hij zaaide zaagmeel,’ bromde Homeer. Toen verscheen er een brede glimlach op zijn gezicht en hij zei: ‘'t Is gedaan, vrienden.’