Biographisch woordenboek der Nederlanden. Bijvoegsel

[Cyprianus de Bêre]

BÊRE (Cyprianus de), broeder van den vorige, werd omstreeks 1760 bij Steenbergen geboren. Reeds zeer jong trad hij als kadet in 's lands dienst, werd in 1777 vendrig effectif, in 1783 kapitein en in September van dat jaar kapitein-commandant in het regiment van den generaal-majoor Houston. In 1793 woonde hij den veldtogt tegen de Franschen in Belgie bij en was tegenwoordig bij de gevechten van Lincelles en Werwic. In eerstgenoemd gevecht veroverde hij, met zijne compagnie grenadiers, drie stukken op den vijand.

Na de omwenteling van 1795 verliet hij den dienst en leefde ambteloos op zijn buitenverblijf bij Bergen op Zoom. Na Neêrlands herstelling in 1813 was ook hij bedacht om het vaderland van de Franschen te helpen bevrijden en hij bood zijne diensten den souvereinen vorst aan; zijne onverschrokkenheid deed hem weldra voor het vaderland sneuvelen. Toen het Engelsche leger, onder sir Thomas Graham, in het begin van 1814 Bergen op Zoom ingesloten had, besloot de Bêre, in overcenstemming met zijn schoonzoon, den toenmaligen kapitein der genie J.E. van Gorkum, die zich in het Engelsche leger bevond, als toegevoegd aan den staf van den generaal Th. Graham, een plan te beramen om de stad bij verrassing te vermeesteren. Volgens hun plan had de aanslag in den nacht van den 8^sten op den 9^den Maart 1814 plaats en wel met het gewenschte gevolg; de Engelschen geraakten binnen de vesting en de zaak zoude gelukt zijn, ware zij niet door te geringen magt en met te weinig zamenwerking der kolonnes ondernomen, zoodat de stad in den morgen van den 9^den Maart weder moest verlaten worden. Hevig was de strijd geweest; in den aanvang sneuvelden of werden gekwetst vele der hoofdofficieren, die den aanval bestuurden, waardoor groote verwarring onder de troepen ontstond, vooral daar de strijd in den nacht plaats had.

De Bêre, die als gids der 2^de kolonne den aanval over het ijs der grachten geleidde, en de troepen bij den Zoomsluis op den wal en zoo binnen de stad wilde brengen, stortte zwaar gewond op het ijs der gracht neder, en viel den volgenden dag met vijf wonden bedekt in handen der Franschen. Vervolgens als krijgsgevangene gereclameerd en aan zijne

[p. 90]

bloedverwanten wedergeven, is hij in den schoot der zijnen den 14^den Maart 1814 ten huize van zijn zoon, Christiaan Lach de Bêre, aan zijne wonden overleden. en den 16^den Maart, op orde van den generaal en chef van het Engelsche leger, naar Wouw vervoerd, alwaar hij met de eer aan een hoofdofficier verschuldigd, ter aarde is besteld.

Hij was in 1783 te Bergen op Zoom in het huwelijk getreden met Catharina Johanna Elisabeth van Hoek, bij wie hij een zoon en eene dochter heeft nagelaten. Zijn oudste zoon verdronk in 1807 te Leuven, waar hij studeerde, nog geen 23 jaren oud.

De dichteressen Petronella Moens en Adriana van Overstraten hebben zijn dood bezongen; de laatste maakte op hem het volgende grafschrift:

‘De Bêre, der braven vriend en held, rust in dit graf!
Zijn dapperheid, zijn trouw, deed hem, vol wonden, sneeven;
Zijn naam, door Engeland op der helden rol geschreven,
Dwingt eeuwig 't nageslacht en hulde en eerbied af.’

Het wapen van de familie de Bêre is een veld van keel, waarop twee gekruiste degens van goud.

Zie Le Grand, Verh. van de verrass. van Bergen op Zoom, p. 86, 107, 138, en de aanteeken. (de 3de kolonne aldaar genoemd, moet de 2de zijn); Bosscha, Geschied. der staatsomwentel. in Nederl., D. III, bl. 190-194, uit familie berigten aangevuld.