Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 20

[Jhr. Willem Hendrik Jacob Baron van Westreenen van Tiellandt]

WESTREENEN VAN TIELLANDT (Jhr. Willem Hendrik Jacob Baron van) stamde af van een Utrechtsch geslacht, en werd den 2den Oct. 1783 in 's Gravenhage geboren. Door zijne familie voor een staatkundige loopbaan bestemd, doch door de omwenteling van 1795 daarin gestuit, wijdde hij zich van dat tijdstip meer bepaald aan de beoefening der letteren, der oudheidkunde en vooral aan de bibliographie, waarvoor hij sedert zijn jeugd een groote geneigdheid betoonde. In 1804 gaf hij een werkje in het licht, getiteld: 's Gravenhage in de XIIIde eeuw, en schetste deze hofplaats in hare kindsheid. Bij gelegenheid van de instelling van de orde der Unie door koning Lodewijk, schreef hij een Essai sur les anciens ordres de chevallerie (1807) en werd hij door dien vorst benoemd tot historiograaf dier orde en tot adjunct rijksarchivarius. Hij vervaardigde in 2 dn. in 1808 den Catalogus der zoo rijke muntverzameling en der boeken, nagelaten door P. van Damme, en gaf in het daarop volgende jaar zijne Verhandeling over de uitvinding der Boekdrukkunst in het licht, waarin hij als slotsom van zijne onderzoekingen aanneemt dat de boekdrukkunst hare geboorte en kindsche vorming aan Holland te danken heeft, dat Straatsburg haar verder opkweekte, maar dat het voor Maintz bewaard bleef hare voltooing en de vruchten van haar genie aan Europa mede te deelen.

Volgens van der Linde is hij ook schrijver van de Aanmerkingen op de gedenkschriften wegens het 4de eeuwgetijde van de uitvinding der boekdrukkunst. 's Grav. 1824. 8^o.

In 1809 werd hij door het kon. Ned. inst. tot correspondent der 2de klasse gekozen. Hij leefde in stille afzondering onder het Fransch bestuur, nam in 1813 een levendig en werkzaam deel aan het herstel van Neêrlands onafhankelijkheid, en ontving twee jaren later van den koning de orde van den Nederlandschen Leeuw. Welhaast werd hij ook als lid der staten van Holland voor de ridderschap gekozen. Sedert 1815

[p. 155]

bekleedde hij de betrekking van thesaurier en chartermeester van den hoogen raad van adel, van welk collegie hij in 1831 ook lid werd. In 1829 werd hij raad en in 1842 directeur der koninklijke bibliotheek. Hij overleed den 22sten November 1848, na bepaald te hebben dat zijne rijke verzameling van boeken en handschriften, vooral op zijne buitenlandsche reizen aangekocht, in haar geheel als Museum Meermanno-Westreenianum, (een groot deel zijner verzameling had hij zich op de auctie der bibliotheek van Meerman aangeschaft), in zijn hotel te 's Hage bewaard zou blijven.

Westreenen was een warm aanhanger van het huis van Oranje, de vraagbaak van velen, en altijd bereidvaardig, waar hij kon, uit den schat zijner kundigheden en zijner boekerij aan anderen mede te deelen. Hij bezat eene grondige kennis der diplomatieke geschiedenis van Europa in het algemeen en den vaderlandschen geschiedenis in het bijzonder. Zijne veelomvattende kundigheden werden algemeen erkend. Letterkundige maatschappijen, zoowel buiten- als binnens'lands, boden hem haar lidmaatschap aan, sedert den jare 1805. Verschillende vorsten versierden zijne borst met ridderorde, koning Willem I benoemde hem in 1836 tot staatsraad en Willem II tot kamerheer in buitengewone dienst.

Behalve de genoemde geschriften gaf hij in het licht:

Recherches sur l'ancien forum Hadriani et ses vestiges près de la Haye. 1826.

Nasporing nopens de invoering der boekdrukkunst te 's Gravenhage, (in Konst- en Letterbode 1828).

Korte schets van den voortgang der boekdrukkunst in Nederland in de XVde en hare volmaking in de XVIde en XVIIde eeuw (1829) als toevoegsel tot zijne vroegere verh. over dit onderwerp.

Recherches sur la langue nationale de la majeure partie des Pays-Bas. 1830.

Verslag der nasporingen omtrent de oorspronkelijke uitvinding en het vroegste gebruik der Stereotypische drukwys (1833), waarin hij die uitvinding aan Nederland, in 't bijzonder aan Leiden toekent, hebbende hij zulks in 1801 reeds korter, in een opstel in den Konst- en Letterbode aangegeven.

Nasporingen nopens zekeren Codex Psalmorum, in de Utrechtsche boekery berustende en tot de VIde of VIIde eeuw behoorende in Kist en Royaards. Archief voor kerk. gesch., inzonderheid van Nederland. D. IV.

Nederduitsche beryming en uitbreiding van den 1sten Psalm in Verh. der 2de kl. v.h. kon. Ned. inst. D. VI. 1838.

Iets over de afbeelding van Laurens Koster. 1847.

Bewijzen voor de echtheid en gelijkenis der oude afbeeldingen van Koster wederlegd, (1848) opgenomen in het tijdschrift de Tijd.

[p. 156]

Proeve ter ontcijffering van een onlangs te Kuik ontdekt oud muntstuk van Antoninus Pius. 's Hage 25 Oct. 1803.

Nadere ophelderingen aangaande denzelfden Penning. 's Hage 18 Julij 1804 in Mengelw. van Vaderl. Letteroef. 1803 en 1804.

Zie J.W. Holtrop, Levensberigt achter de Handel. der Jaarl. vergad. v. Ned. Letterk. 1849; v.d. Linde, Bibliogr. van Haarl. N^o. 336; v. Doorninck, Anon. en Pseud., N^o. 49; Cat. d. Maats. v. Ned. Letterk., D. II. bl. 108, 85, 126, 152, 239, 242, D. III. bl. 61, 479.