Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 20

[Willem te Water]

WATER (Willem te), afstammeling van het geslacht Tho of Toe Water, welke naam eenige zijner bloedverwanten nog te zijner tijd voerde, en reeds in 1292 te Elburg bloeide, zoon van Hendrik te Water en Katharina Kurst, werd den 25sten Junij 1698 te Amsterdam geboren, oefende zich eerst zelve in de Latijnsche taal en legde zich vervolgens onder Everardus van der Hoogt en Guilielmus Surenhusius op de Latijnsche, Grieksche en Hebreeuwsche talen toe, en begaf zich vervolgens naar Leiden, waar hij het onderwijs van Petrus Burman, in de geschiedenis en oudheden, van Bernard en 's Gravensande in de wijsbegeerte en van T.H. van den Honert en Fr. Fabritius in de godgeleerdheid bijwoonde.

Na den 15den December 1721 proponent te zijn geworden, werd hij in 1725 tot predikant te Zaamslag en in 1742 te Axel beroepen, waar hij den 26sten Maart 1764 ontaliep. Hij was gehuwd met 1. Josine Biscop, eenige dochter van Jan Biscop, griffier der staten van Zeeland, die hem o.a. twee kinderen schonk. Jan te Water, predikant op den Vrouwen-polder in Walcheren en Hendrik Christiaan te Water. Na haar dood, 24 Jan. 1736, hertrouwde hij den 6den November 1738, 2. met Sara, dochter van Jona van Middelhoven, rustend predikant te Axel, die hem schonk Jona Willem te Water (die volgt), Jacobus Cornelis, klerk ter griffie der staten van Zeeland, Dina Elizabeth en Willem te Water (die volgt).

Hij schreef:

Specimen Notarum in N.T. in verisimilibus linguis. Fasc. 1 et 2.

Notae Nomico-Philologica in Misc. Duisb. in Cap. XXV.

Actor. in Miscell Duisb. T. II. Fasc. I. p. 40-61.

Dissertatio de concilio Praesidum in Provinciis ad Act. XXV:12 in Misc. Duisb. l.l. p. 61-69.

Dissertatio de Jove Sabazio in Verisim. Ling. in Fasc. III.

Dissertatio de Archonte apud Judaeos litium arbitro ad Lucae XII:58, in Miscell. Duisb. T. I. Fasc. 2. p. 222-239.

Dissertatio de Piis, non ab Idolis, sed e solo vero Deo auxilium exspectantibus ad Ps. CXXI:1, 2, in Misc. Duisb. T. II. Fasc. 4. p. 674-690.

Dissertatio de Eleazaro cui Deus mortem minatus fuerat, circumciso et cum Matre Zippora a Mose ad Jethronem remisso, ad Exod. IV:24, 26 in Misc. Gron. T. I. Fasc. I.

[p. 78]

Verhandeling over Jezus Beede, Matth. XXVI:39 in Boekz. Febr. 1733.

Nader onderzoek, waarom Pilatus den onschuldigen Jezus gegeeselt hebbe, over Luk. XXIII:16. Ald. 1732.

De bekeeringe des Moordenaars aan het kruis even voor zijn dood, over Luk. XXIII:39-43. Amst. 1734. 4^o.

Woortgrondige en regelmatige afleidinge van het woord Kansel in Boekz. April 1734.

Verhandeling over Christus Priesterschap. Leyd. 1740. 4^o.

Het Hoogadelyk en Adelyk Zeeland. Middelb. 1762. 8^o.

Historie der Hervormde kerke en gereformeerde doorluchtige schoole te Gent. Utrecht 1756. 8^o.

Tweede eeuwgetijde van de Nederlandsche geloofsbelijdenisse. Middelb. 1762. 8^o.

Vita Johannis Haerenii V.D.M. Brugensis in Clar. Gerdesii Scrinio Antiquario. T. VIII. F. I. p. 531-545.

Bij zijn afsterven had hij voor de pers gereed:

Kerkelijke Geschiedenissen van Axel en Axelambacht.

Kerkelijke Geschiedenissen van Zeeland van den aanvang der Reformatie tot het jaar 1600.

Historie van het Compromis der Edelen. 1565, 1566.

Historie van de kerkenordening der Zeven Provincien in het landschap Drenthe.

Het Synode der Remonstranten te Utrecht 1612, met aanmerkingen opgehelderd, waar in de staatkundige oogmerken etc. der Remonstranten, vooral van Uitenbogaerd naaukeurig ontdekt worden.

Zie Leven van J.W. te Water; Glasius, Godgel. Nederl.; Boekz. der Gel. Wereld, 1764, bl. 591 vgg.; Kerk. Gesch. v. Axel enz.; Verwoert; Kobus en de Rivecourt.