Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Aelius Everardus Vorstius]

VORSTIUS (Aelius Everardus), zoon van Henricus Vorstius en Maria Schaeria, sproot uit een oud en beroemd geslacht, hetwelk aanzienlijke betrekkingen in kerk en staat, zoo wel in Brabant als elders bekleed heeft. Hij werd den 26^sten September 1568 te Roermond, toen tot het Hertogdom Gelder, thans tot Limburg behoorende, geboren. Na den kinderlijken leeftijd deels in zijne geboortestad, deels te Venlo bij zijne grootouder van moederszijde te hebben doorgebracht, vertrok hij op 10jarigen leeftijd met zijne ouders naar Dordrecht, werwaarts deze hunne woning overbragten, om de vervolgingen te ontgaan, waaraan zij, wegens hunne godsdienstige geloofsbelijdenis, waren blootgesld. Reeds op 15jarigen leeftijd werd hij bekwaam geacht om van het akademisch onderwijs gebruik te maken. Hij vertrok naar Leiden, en liet zich den 28^sten April 1580 door den rector Justus Lipsius als student inschrijven, en legde zich, gedurende twee jaren, in de scholen van Bonaventura Vulcanius en Petrejus Tiara, niet alleen op de beoefening der oude letteren, inzonderheid op de Grieksche taal, met ijver toe, maar nam ook deel aan de lessen van Justus Lipsius over de Historie. Daar het echter zijne voornaamste bestemming was om tot geneesheer gevormd te worden, besloot hij buitenlandsche hoogescholen te bezoeken. Eerst vertoefde hij vier jaren lang te Heidelberg en daarna te Keulen, om zich zoowel op de wijsgeerige en natuurkundige als op de geneeskundige wetenschappen toe te leggen. Vervolgens ging hij met het zelfde doel naar Italië en wel in de eerste plaats

[p. 372]

naar Padua, waar hij het geneeskundig onderwijs van Mercuriales Capivacio Hieronymus Fabricius de Acquapendente en van Bernardinus Paternus genoot. Daarna bezocht hij de hoogeschool te Bologna en hoorde daar, behalve Mercurialis, ook Johannes Cortaeus en Casparus Tagliacotius, wiens naam in de geschiedenis der Rhenoplastiek zal blijven voortleven. Eindelijk maakte hij zich een tijdelijk verblijf te Ferrara te nutten om de lessen van Hieronymus Brassavola bij te wonen. De vriendschappelijke betrekking, die hij aldaar aanknoopte met Alphonsus Catanaeus, lijfarts van den Hertog, gaf er aanleiding toe, dat hij na volbragte studiën er na den doctoralen graad aan de hoogeschool van Padua verkregen te hebben, Italië niet terstond verliet, maar zijn verblijf er nog 9 jaren verlengde. Op aanbeveling toch van voornoemden vorstelijken lijfarts, kreeg hij als geneesheer een hooge betrekking bij Nicolaas Grana, bisschop van Angola, in het koningrijk Napels, en na diens dood bij Fabricius Pignatelli, markgraaf van Querieto. Eindelijk keerde hij, na een afwezigheid van 14 jaren, in 1596 naar zijn vaderland terug en vestigde zich als geneesheer te Delft, op uitnoodiging der Graven van Meurs. Twee jaren later werd hij, op aanbeveling van Josephus Justus Scaliger tot buitengewoon hoogleeraar te Leiden beroepen, in plaats van Petrus Molinaeus, die naar Frankrijk was weêrgekeerd. Reeds in het eerstvolgend jaar vond hij gelegenheid van zijn wijsgeerig en natuurkundig lessen met die over de Institutiones medicae te verwisselen, wijl hij geroepen werd om als gewoon hoogleeraar den overleden Gerardus Bontius op te volgen. Ofschoon men nu weet dat hij, behalve het botanische onderwijs dat hem in 1617 werd opgedragen, hoofdzakelijk lessen over de theoretische geneeskunde gegeven heeft, en een groot voorstander der Hippocratische leer geweest is, zoo zijn er dienaangaande slechts weinige bijzonderheden bekend.

Niettemin was hij een man van groote geleerdheid. Behalve het Grieksch en Latijn, verstond hij de Spaansche, Italiaansche, Fransche en Hoogduitsche talen, beoefende ook de historie, archeologie en numismatiek. Hij was bevriend met Scaliger, Cluverius, Daniel Heinsius, die hem zijn lofrede op Cluverius opdroeg, met Nikolaas Heinsius was hij in briefwisseling. Hij liet zich zeer gelegen leggen aan het droogen der Beemster en Soetermeersche plassen; en bragt ook, in overeenstemming met Jan Adriaansz. Leeghwater en anderen, het uitmalen van het Haarlemmermeer meermalen ter sprake. Viermalen bekleedde hij het rectoraat en overleed den 22 Oct. 1624. Cunaeus hield

[p. 373]

op hem eene lijkrede. Onder zijne nagelaten papieren vond men veel bouwstoffen voor eene nieuwe uitgaaf van Celsus en een werk over de visschen in ons vaderland;

Alleen gaf hij in het licht:

Oratio de Caroli Clusii vita et obitu. L.B. 1609, 8^o. ook toegevoegd aan de Curae posteriores van Clusius L.B. 1609.

Oratio honori et memoriae Petri Paawii dicta L.B. 1617, 4^o.

Zijne brieven aan N. Heinsius, vindt nu bij Burman in Sylloge Epistol, T. II, p. 789 seqq.

Zie P. Cunaei Or. recitata in exequis viri Clar. Ael. Everard Vorstii, Medicinae professoris primarii in Orationes varii argumenti cet. L.B. 1640 p. 170; Niceron, Mém. T. XXII, p. 96; Meursii, Ath. Bat. p. 200; Val. Andreas, Bibl. Belg.; Foppens, Bibl. Belg. T. I, p. 35; Eloy, T. IV, p. 553; Siegenbeek, Gesch. door L.H. D. I, bl. 69, 131, 132, D. II, bl. 70, 82, 83; Suringar, de Medische faculteit te Leided, in het begin der 17e eeuw; Schotel, Akad. te Leid. D. Heinsii orat.ed. nova or. IX, p. 105 seqq. Verwoert; Kobus en de Rivecourt; Banga, t.a. p. 223, 287, 293.