Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 17. Eerste stuk

[Hendrik Schotanus]

SCHOTANUS (Hendrik), aldus genoemd naar het dorp Oudeschoot, werd den 1 Mei 1549 of 1550 geboren. Hij voerde den bijnaam a Sterringa, naar een zijner voorouders. Zijn vader Barend of Beernke van Schoot, een landbouwer, was de zoon van een kapitein, die men, wegens zijne lengte, de groote Gabe noemde. Zijne moeder heette Johanna van Ruynen. Hij verloor vroeg zijn vader, en schoon slechts 7 of 8 jaren werd hij door zijn voogd Barre Lieuwes tot leermeester zijner kinderen, die reeds meerdere jaren hadden, aangesteld. Doch spoedig vertrok hij naar Groningen, waar zijne moeder hem naar de St. Maartens school zond, daar hij het onderwijs van Martinus N., een geleerd en welsprekend man, later hoogleeraar te Marburg, genoot.

Vervolgens bekleedde hij eenige jaren de betrekking van onderwijzer bij de familie Jargers, en werd daarna gouverneur van een jong edelman, Johannes Coenders, met wien hij hooge scholen in den vreemde ging bezoeken. Eerst bezocht hij Leuven, waar hij den graad van Baccalaureus verwierf en deken werd der Friesche studenten, die aldaar vertoefden.

Na een verblijf van drie jaren, ging hij met zijn kweekeling naar Douay, waar hij zijne studie in de regten vervolgde onder de hoogleeraren Boëtius Epo landgenoot en Wybrand Broustin. Te Orleans verkreeg hij den graad van licentiaat in de regten. Op zijn terugreis naar Friesland, vertoefde hij te Parijs, waar de beroemde Cujacius hem aanbood hem een professoraat te Bourdeaux te verschaffen.

[p. 439]

Het is onzeker of hij dit aanbod aannam, doch wij weten dat hij op zee, niet verre van Calais, door zeeroovers van al wat hij bezat, werd beroofd. Hij was nu genoodzaakt zich naar Antwerpen te begeven, waar hij corrector werd op de drukkerij van Plantyn, en waar hij verscheidene letterkundigen, o.a. Philips van Marnix, heer van St. Aldegonde, leerde kennen. In 't volgende jaar vertrok hij naar Leeuwarden, en liet zich onder het getal der advoeaten bij den hoogen raad van Friesland aannemen, en gaf, in de zomer-vacantiën openbare lessen over de instituten in het dominikaner-klooster. Toen de akademie van Franeker den 29 Julij 1585 geopend werd, was hij een der 7 eerste hoogleeraren, die men er aanstelde, en onderwees er gedurende elf jaren het regt, zonder ambtgenoot. In 1596 werd zulks Julius Beyma en achtereenvolgende Johannes à Sande en Marcus Lyclama. Hij sloeg een raadsheers plaats te Leeuwarden af, en overleed den 22 Januarij 1605, in den ouderdom van 54 of 55 jaren.

Lollius Adama, doctor in de regten en hoogleeraar in de wijsbegeerte, hield eene lijkrede op hem. In 1587 en 1595 bekleedde hij het rectoraat. Zijne vrouw Geertrui Poll, dochter van Meinard Poll, oud schepen en burgemeester van Leeuwarden, overleefde hem 15 jaren. Zij overleed den 15 Maart 1620, in den ouderdom van 60 jaren. Zij schonk hem 6 kinderen Meinard en Bernard Schotanus (zie hier voor) en Margaretha Schotanus, die O. Sixti predikant te Bezum huwde.

Hij gaf in het licht:

Disputationes Juridicae. Franeq. 1598. 4^o.

Schotanus redivivus, sive Commentarius Erotematicus aut Paratitla in tres priores libros Codicis. Franeq. 1610. 12^o. Uitgegeven door Timaeus Faber. Dit boek werd den 17 Febr. 1623 op den Codex geplaatst.

Zie L. Adama, Orat. funcb.; Vriemoet, Ath. Fris., p. 36-42; Nic. Arnoldus. Orat. in ob. Christ. Schotan., p. 5; Blancardus, Panegyr, p. 13; Huber, Auspic. domest., p. 207, 209, 210, 211; Mare. Lyclama, Membran, L. VII. Eclog. 42, p. 353; G. Voetius, Or. in ob. Mein. Schotani, p. 8; Arn. Vinnius, Or. in ob. Bern. Schotani, p. 7; Val. Andrcas, Bibl. Belg., p. 368; Foppens, Bibl. Belg., T. I. p. 403; Paquot, Mém., T. I. p. de Wal, de clar. Fris. Jurec., p. 20, 63, 425; Hoogstraten, Kok; Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt.