Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 17. Eerste stuk

[Willem Bastiaansz Schepers]

SCHEPERS (Willem Bastiaansz.), schreef zich gewoonlijk Willem Bastiaansz., want Schepers schijnt een bijnaam te zijn geweest, misschien wel, omdat zijn vader scheepsbouwmeester was. Zijne nakomelingen voerden den naam van Schepers als familienaam. Hij werd in 1620 te Rotterdam geboren en was aan zeer aanzienlijke geslachten verbonden, zoo als aan dat van van der Dussen en Sax, gelijk blijkt uit Ferwerda. In een hands. van E. van Welsenes wordt hij genoemd: ‘een zeer notabel reeder en coopman, wiens gelijk nooyt in onse landen is geweest, die 13 groenlandvaarders, verscheiden galjoenen op Frankrijk en een aantal haringbuizen in zee had, die vele gebouwen, huizen en pakhuizen te Rotterdam stichtte en wonder veel heeft toegebracht tot de welvaart der stad.’

Hij behoorde tot hen, die zich bij het oproer in 1672 te Rotterdam, opwierpen tot hoofden der burgerij, om uit naam

[p. 304]

van deze met de regering in onderhandeling te treden. Menigmaal vervoegde ook hij zich ten stadshuize om aan de wethouders nu deze dan geene voorslagen te doen; alle evenwel daar henen strekkende, om de verheffing van Willem III tot stadhouder te bewerken. Zijn ijver bleef niet onbeloond. Bij de buitengewone verandering der regering, die, niet lang daarna te Rotterdam voorviel, las men ook zijn naam op de nominatie van nieuwe vroedschappen door de burgerij, of wel door twaalf der voornaamsten er uit gemaakt, en vervolgens den prins overhandigd. Ofschoon hij nooit in 's lands dienst ten oorlog had gevaren, benoemde hem Willem III in 1673 tot luitenant-admiraal van Holland en West-Friesland bij het admiraliteits-collegie van het noorderkwartier. Na de verheffing van C. Tromp tot luit.-admiraal-generaal, bij dat van Amsterdam, eindelijk, na het overlijden van den luit.-admiraal Aert Jansse van Nes, bij dat van de Maze.

Hij diende in 1674 en voerde in 1677 het bevel over een eskader, gezonden om de Deenen tegen de Zweden bij te staan. Even voor zijn aankomst, behaalde de Deensche zeemagt twee luisterrijke overwinningen op de Zweden. Te Kronenburg ontving hij de tijding te laat om er deel aan te nemen. Hij leende echter de hand tot het bemagtigen en vernielen van drie der beste schepen van de Zweedsche vloot. Later beproefden hij en Tromp te vergeefs de Zweedsche oorlogschepen te Calmar te vernielen, verwoestte de omstreken van Calmar en het eiland Oland te vuur en te zwaard, begunstigde de landing op het eiland Rugen en bevorderde aldaar de belangen van Denernarken. Kort voor zijn vertrek uit Denemarken, werd hij ten hove ontboden en door den koning in eigen persoon, onder vele verpligtende bewoordingen van dankzegging voor zijne met 's lands schepen bewezene diensten, tot den adelstand verheven en in eigen persoon met de ridderorde van de Dannebrog omhangen. Eerst weigerde hij die orde, ‘omdat hij zich die eere niet waardig keurde en zoodanige onderscheiding strijdig met de voorouderlijke eenvoudigheid en de begrippen van zijne landgenooten oordeelde.’

Eerst toen de koning hem eigenhandig met dezelve in zijne binnenkamer versierde, liet hij zich tot het aannemen bewegen, ‘omdat hij dezelve met geen fatsoen in zoo eene actie kon weigeren.’

In 1676 had hij het bevel over een eskader tegen de Duinkerkers, dat gewigtige diensten aan den koophandel en zeevaart bewees. Een tweede togt naar het noorden deed de luitenant-admiraal Schepers, in den jare 1683, als bevelhebber eener vloot van vier en twintig oorlogschepen. Hij verscheen met deze voor Gothenburg, doch vertoefde er slechts kort, zonder iets merkwaardigs te verrigten. In 't wederkeeren naar het vaderland en terwijl hij het gat van Texel bijna bereikt had,

[p. 305]

bejegende hem een zware ramp. Hij werd van zulk een geweldigen storm beloopen, dat 7 of 8 zijner schepen verongelukten; sommige met verlies van al het volk, andere met behoud van weinig manschappen. Dat hij in hooge gunst stond bij Willem III en deze groot vertrouwen in hem stelde, blijkt uit de eer hem aangedaan bij 's prinsen overtogt naar dat land om de kroon van Engeland te aanvaarden (1688). Nevens den vice-admiraal van Styrum trad hij met zijne hoogheid aan boord van het fregatschip, dat, onder bevel van kapitein van Esch, den prins zou overvoeren.

Hij nam ook deel aan den zeeslag bij la Hogue en de overige krijgsverrigtingen in 1692. Bij gelegenheid der zware toerusting te Duinkerken, om Jacobus op den troon van Engeland te herstellen, kreeg hij van de algemeene staten last om 15 trausportschepen te Rotterdam aan te nemen (1696). In 1690 werd hij door de regering gelast een oproer te Rotterdam te bedaren.

Hij overleed in 1704 te Rotterdam.

Er is een portret van Schepers, namelijk: eene steendruk van I.D. Steuerwald, naar eene teekening in de verzameling van Mr. J.C. de Jonge, folio. Zie die ook in 't Nêerl. Held. t. Zee.

Zie Verhaal der Muiterye te Rotterdam, ms.; Valckenier, Verw. Europa, bl. 751 volgg.; Holl. Merc. v. 1677, bl. 163-179, 1688, bl. 286; Wagenaar. Vad. Hist., D. XIV. bl. 76, 194, 443, D. XV. bl. 127, 476, D. XVI. bl. 113; Scheltema, Staatk. Nederl.; de Vries en de Jonge, Penningk,, D. II; de Jonge, Ned. Zeew., D. III. a. bl. 324, 456, b. bl. 11, 72-75, 87-93, 255, 394, 441, D. IV. a. bl. 23, 305, b. bl. 35; Negoçiations du Comte d'Avaux, T. I. p. 366, T. II. p. 1; Chronyk v.h. Hist. Genoots., D. V. bl. 64, 66, 67; (Brief van hem); Kok; Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt.