Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 16

[Philippus Rovenius of Rooveen]

ROVENIUS (Philippus) of Rooveen, aldus genoemd naar het Overijsselsche dorp, waar hij in 1575 geboren werd. Reeds vroeg toonde hij een veelbelovenden aanleg, die de daarop gevestigde verwachting geenszins te leur stelde. Onder den pauselijken vicaris in Nederland, Sasbout, bekleedde hij hooge kerkelijke waardigheden en na diens dood, in 1614, verhief Paulus V hem tot pausselijk vicaris van geheel Nederland, en Urbanus benoemde hem tot aartsbisschop van Philippi en van Utrecht. Het was geen ligte taak, die hem werd opgedragen, in onze republiek, waar de plakkaten tegen de roomsche kerk in volle kracht waren, hare belangen te handhaven en te behartigen. Doch het ontbrak hem noch aan moed, noch aan bekwaamheid, gelijk bleek bij het beleg van Grol in 1627. Hij bezocht zijne geloofsgenooten getrouw en bleef daarin volharden, nadat hij door een bijzonder vonnis met bedreiging van de hoogste straf, uit de vereenigde Nederlanden was gebannen.

[p. 513]

Hij maakte zich ook verdienstelijk jegens zijne geloofsgenooten hier te lande, daar hij zorgde dat het hun aan geen godsdienstige geschriften ontbrak: hij zorgde dat het getal geestelijke werd vermeerderd en nam onderscheidene besluiten om de zamenstelling der roomsche kerk in Nederland op vaste grondslagen te ordenen, waartoe de loop der gebeurtenissen in Nederland hem uitwendig in de hand werkten.

Frederik Hendrik was toegevelijker dan Maurits, de koophandel vorderde verdraagzaamheid, die na den vrede van Munster toenam. Dat het hem niet aan moed ontbrak om, waar het hem mogelijk was, de belangen der roomsche kerk te bevorderen, toonde hij ook reeds als deken van Oldenzaal ten jare 1612 door zijn ijver tegen de Doopsgezinden. In weerwil van het klimmen zijner jaren ging hij voort met zijne geloofsgenooten om ons vaderland te bezoeken. Op een dezer heimelijke togten overleed hij te Utrecht 1 October (O.T.) 1615, in den ouderdom van 67 jaren. Hij werd heimelijk in huis van Jufvrouw van Duvenvoorde begraven.

Rovenius heeft verschillende geschriften uitgegeven, waarvan de Republicâ Christiana, 1648, de voornaamste is. Zijn gulden wieroock-vat ienen ieghelycken nut ende oirbaer om syn gebeden Godt optedragen is in 1636 van nieus vermeerdert ende verbetert, bij Jan Cnobbaert, en in 1671 te Utrecht met het leven van den autheur herdrukt. Hij was niet blind voor de gebreken zijner kerk en vooral niet voor die der klooster geestelijken. Hij keurde in November 1641, den Augustinus van Jansenius, bisschop van Iperen met 9 zijner voornaamste geestelijken, goed. Bij Dodt (Archief D. VI) komen Brieven van hem aan [L]asbout 1600-1611) voor.

Zie M.G. Dupac de Bellegarde Hist. abrégeé de l' Eglise Métropolit. d' Utrecht, p. 117; Bat. Sacra, P. II p. 82-83; Hist. Eccl. Ultraj, p. 87; De relut. Hist. Ultraj, p. 87; P. de Swert, Cron. Orat. Belg. p. 5-37; Sacra Belgii Chronol. p. 183; Sq. Bayle, T. III 2491; Blaupot ten Cate, Gedenk. d. Doopsgez. in Groningen, Overijssel en Oost-Vriesland, D. I, blz. 109, D. II, bl. 75-187; Glasius, Ned. Kerkgesch. na de Herv., D. I bl. 55; Dez. Godgel. Nederl. verwoert; Kobus en de Rivecourt; Muller, Cat. v. portr.