Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 16

[Dr. Petrus de Raadt]

RAADT (Dr. Petrus de), werd op het einde van 1795 of in den aanvang van 1796 te Rotterdam, waar zijn vader onderwijzer was, geboren. Hij gevoelde reeds vroeg neiging tot het vak van zijn vader. Onvoorziene en ongelukkige omstandigheden echter deden hem voor eenen tijd, overgaan tot de voorbereidende studiën der godgeleerdheid,

[p. 2]

waardoor hij het voorregt genoot van, gedurende twee jaren, onderwezen te worden door den hoogleeraar J. Clarisse. De gezegende omwenteling gaf ook zijner neiging hare eerste rigting weder, en de zucht om zich aan de opvoeding der jeugd toe te wijden, was te sterk om miskend te worden. Zijn vader, niet geheel onbekend met hetgeen in de opvoedkunde door onze naburen verrigt was, besloot hem eenigen tijd buiten het vaderland te laten doorbrengen, en zond hem eerst naar Engeland. Na zich een jaar te Londen en hare omstreken opgehouden, zich met de beoefening der taal- en letterkunde bezig gehouden, en vele hoogere en lagere scholen bezocht te hebben, reisde hij naar Halle, ten einde, onder de groote opvoedkundigen, zijne geliefdkoosde studiën voort te zetten. Na het voleindigen dezer bezocht hij, op zijne reizen door Duitschland, Zwitserland en Frankrijk, de voornaamste scholen en opvoedings gestichten in die landen, en bekwam alzoo nog eene menigte aanleidingen van verschillenden aard, tot het doen van praktische waarnemingen in de kunst van opvoeden en onderwijzen. Zulks had bijzonder plaats te Schnipfenthal, Yverden en Hofwijl. Het was op deze laatste plaats, dat hij het bepaalde voornemen vormde, om, in het vaderland teruggekeerd, een opvoedings-gesticht daar te stellen. In 1820 opende hij zijn gesticht Noorthey, bij Voorschoten, en wijdde hij zich geheel aan de opleiding van hen, die hij hoopte, dat eenmaal eene aanzienlijke plaats, ten gevolge van hun afkomst of aanleg of bezitting, zouden beslaan. Over 't algemeen toch waren en bleven de kweekelingen van Noorthey kinderen uit de hoogere standen des lands.

Zijn geheele leven bleef hij getrouw in zijn streven om een huis van opvoeding tot stand te brengen, dat meer en meer het ideaal nabijkwam, dat hem daarvan voor den geest stond. Hij bragt er werkelijk eene tot stand, dat niet alleen aan de eischen van den tijd in 't algemeen meer en meer ging voldoen, maar dat in 't bijzonder in Nederland daarom van beteekenis was en blijven zal, omdat het ook krachtig heeft medegewerkt om het onderwijs in de oude talen te doen gepaard gaan met dat in de nieuwe en in de stellige wetenschappen. Hij overleed den 18 April 1862 op den huize Klein Stadwijk, op 66jarigen leeftijd, en werd 5 dagen daarna op het kerkhof te Voorschoten begraven.

De Raadt was sedert 1839 lid der Maatschappij van Ned. Letterk. te Leyden. Hij liet bij zijne vrouw E. Achenbach, met welke hij den 13 Mei 1825 gehuwd was, geen kinderen na.

Op den gedenkpenning ter zijner eere in 1855 geslagen, prijkt zijn gelaat, in profil.

Hij gaf in het licht:

Dissertatio sistens comparationem principiorum educationis

[p. 3]

apud Romanos et recentiores artis paedagogicae auctores, Halae, 1819.

Over de opvoedings-gestichten van den Heer Emanuel van Fellenberg te Hofwijl in Letteroef. van 1820.

Aan de Ouders en Voogden bij de opening van een opvoedings-gesticht te Voorschoten, bij Leiden 1820. (Niet in den handel). Vermeerderd met 8 blz. 1825.

Brief over de Wetten op het Lager Onderwijs aan den Heer J. Corver Hooft, Rott. 1829.

Recensie van Nieuwe Leerwijze van vreemde talen aan te leeren enz. door G.H. Roggen. In Letteroef. van Junij 1829,

De Wetten op het Lager Onderwijs in het Koningrijk der Nederlanden geschiedkundig beschouwd als een eigendom der Noord-Nederlanders, en den geest en strekking dier wetten opvoedkundig verdedigd, Rott. 1829.

Aan mijne beminde Leerlingen bij den aanvang onzer Vacantie, 1834. Niet in den handel.

Aan mijne beminde Leerlingen na de Vacantie, waarschijnlijk 1834. Als boven.

Noorthey in 1838. Als boven.

Instituten en. Gymnasiën, brief aan Philalethes, Leiden, 1838. (Zonder naam.)

Het Gymnasium als stedelijke inrigting beoordeeld, Leiden, 1839. Als boven.

Aan den Heer W.G. B(rill), den schrijver van het Gymnasium als stedelijke inrigting beoordeeld, Leiden, 1839.

Lager Onderwijs in Engeland en in ons vaderland, 's Hage, 1840.

Schets van den Staat van het Lager Onderwijs in Holland, Pruissen, België en Frankrijk door O' Mulley, vertaald uit het Engelsch, 's Hage, 1841. Anoniem.

Recensie van de Levensschets van F.A. Bosse, rector aan de Latijnsche School te Leiden, door J.T. Bergman. In Gids 1841.

Antwoord op de Antikritiek van Dr. Bergman van bovenstaand werk. In Gids 1842.

Een drietal bedenkingen van Mr. Groen van Prinsterer beantwoord, 's Hage, 1842.

Het besluit van 2 Januarij 1842 omtrent het Lager Onderwijs vergeleken met de wet van 1806, Leid. 1843.

Een opstel naar aanleiding van Buddingh, Geschiedenis van opvoeding en onderwijs enz., en Tissèdre l'Ange, wat staat het lagere schoolwezen te wachten. In Gids 1843.

Opstel naar aanleiding van vier werken over het schoolwezen. In Gids 1844.

Noorthey den 18den Februarij 1846 (Luther's sterfdag). Niet in den handel.

Noorthey in 1849, Amst. 1849.

[p. 4]

Het beginsel van het huis van opvoeding verdedigd. Opstel in het Algem. Letterl. Maands. Maart, 1850.

De Koninklijke besluiten van 23 Mei 1850 beschouwd. (Admissie-examen), Amst. 1851.

Over Kaarten voor de Natuurkundige Geographie. In de Bijdragen, 1853.

Recensie van Geslachttafel van het Huis van Nassau, door A.G.W. Ramaer. In Gids 1853.

Nassau-Siegen. In de Recensent, 1853.

Adres aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal over het Ontwerp van Wet op het Lager Onderwijs, 1854. Niet in den handel.

Herinnering aan de Feestelijke Bijeenkomst op 30 Junij 1855. Als boven.

Het Geslacht van Nassau. In Leidsche Cour. van 17 Dec. 1855.

Laatste Voorbereiding tot de Hoogeschool, Amst. 1857.

Het Huis Zwanenburg. In Leidsche Cour. van 20 Maart 1861.

Over Pater Girard.

Denkbeelden over de leerwijze van Jacotot en beoordeeling van Kinker's Verslag over dezelve, 1825. Onzeker of gedrukt is.

Gymnasiën, een woord ter behartiging aan allen, die invloed hebben op openbare inrigtingen van onderwijs in de oude talen. Als boven.

Zie Levensschets van P.d.R. door Dr. Beynen, achter Hand. der Jaarl. Verg. van de Maats. van Ned. Lett. te Leiden van den jare 1868 bl. 311; Cat. der Maats. van Ned. Lett. D. I. bl. 190, D. II. bl. 236, 410, 413, 415.