Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 15

[Arie Prins]

PRINS (Arie), den 28^sten Augustus 1810 te Schiedam geboren, kwam, nadat hij in de beide regten gepromoveerd was, den 10^den Maart 1839 in Ned. Indië aan, en trad reeds den 15^den April in 's lands dienst als gezworen klerk bij den raad van justitie te Soerabaya. Na achtervolgens de betrekkingen van secretaris en fiskaal bij de regtbank van omgang in de Sourabaysche afdeelingen, griffier bij den raad van justitie te Padang en viskaal bij den raad, lid in de raden van justitie te Soerabaya en te Batavia en griffier bij het hoog geregtshof in N.I. bekleed te hebben, werd hij in het jaar 1849, nog geen volle tien jaren na zijne indiensttreding, reeds tot de gewigtige betrekking van raadsheer in genoemd opperregterlijk kollegie benoemd.

Als zoodanig mogt hij nog in dat zelfde jaar een vleijend bewijs van 's gouvernements ingenomenheid met zijne toen reeds aan den dag gelegde uitstekende bekwaamheden vinden, in de hem destijds opgedragen taak, om als gouvernements-commissaris, naar Riouw te vertrekken, ten einde een onderzoek te doen naar en orde te stellen op den minder bevredigenden stand van zaken aldaar. Van die zending teruggekeerd, zag hij zich nog geen twee jaren daarna geroepen tot de waarneming der hoogst gewigtige functiën van algemeenen

[p. 468]

secretaris. Dat Prins in allen opzigten aan het in hem gestelde vertrouwen beantwoordde, bewees zijne definitieve benoeming tot algemeen secretaris in het jaar 1851.

Ook als zoodanig viel hem de onderscheiding te beurt van door de regering met commerciale magt te worden bekleed, en wel tot regeling der politieke aangelegenheden ter westkust van Borneo, na de aldaar plaats gehad hebbende onlusten onder de Chinesche bevolking in de jaren 1850-1854. In die hoedanigheid, tot drie malen toe, naar gemelde kust gezonden zijnde, bragt hij aldaar in de jaren 1853, 1854 en 1855 de meest doeltreffende en heilzame regelingen tot stand en ontzag hij vermoeijenis, ontbering noch gevaren, om zich te kwijten van de vereerende, doch hoogst moeijelijke taak, hem door de regering opgedragen.

Kort na zijne terugkomst van zijne laatste reis naar de Westafdeeling van Borneo, viel hem de onderscheiding ten deel van door Z.M. de Koning tot lid van den raad van Nederlandsch Indië benoemd te worden, in welke hoedanigheid hij ongeveer een jaar daarna (Julij 1857) wegens ziekte genoopt werd voor korten tijd naar het vaderland terug te keeren.

Na terugkomst op Java en wederaanvaarding van zijne betrekking, werd hij in het jaar 1859 belast met de waarneming van het ambt van vice-president van den raad van Ned. Indië tot welke hooge bediening de Koning hem in datzelfde jaar definitief benoemde. Ook werd Prins in dat jaar benoemd tot president van de hoofdcommissie van onderwijs in Ned. Indië en tot vice-voorzitter van het collegie van curatoren van het gymnasium Willem III, uit welke eerstgenoemde betrekking hij evenwel het daaraan volgende jaar op verzoek eervol werd ontslagen. Als vice-president van den raad van Ned. Indië, herhaalde malen belast met de waarneming van het bestuur over Ned. Indië, kweet Prins zich van die hoogst gewigtige taak steeds op zoo uitstekende wijze, dat hem daarvoor telkens de meest vleijende betuigingen van de tevredenheid der regering ten deel vielen.

Mogt de Indische regering, zooveel zij vermogt, daardoor steeds openlijke hulde hebben bewezen aan zijne hooge verdiensten, ook Z.M. de Koning gaf hem bewijzen, die verdiensten op hoogen prijs te stellen door zijne benoeming tot ridder der orde van de Nederlandschen leeuw in 1855, tot commandeur dier orde in 1864 en tot groot officier der Luxemburgsche orde van de eikekroon in 1861.

Met niet weinig leedwezen zag dan ook de regering den hoogst verdienstelijken staatsdienaar in het jaar 1864 's landsdienst verlaten, waaruit hij, op verzoek, op de meest eervolle wijze en onder dankbetuiging voor langdurige en belangrijke diensten aan den lande bewezen, door den Koning werd ontslagen.

[p. 469]

Kort daarop in het genot van het hem aankomende pensioen gesteld en naar Nederland teruggekeerd zijnde, werd hij evenwel reeds in de maand Februarij 1865 op nieuw door den Koning benoemd tot vice-president van den raad van Ned. Indië. Met dezelfde belangstelling, denzelfden ijver, met dezelfde beginselen van strenge regtvaardigheid en goede trouw, welke steeds de kenmerken van zijne handelingen waren, wijdde Prins, naar Ned. Indië teruggekeerd, zich op nieuw aan de behartiging der hooge belangen hem in zijn gewigtig ambt toevertrouwd.

Doch de staat mogt zich niet lang in het bezit van dien bekwamen ambtenaar verheugen. Nadat hij, bij het vertrek van den afgetreden gouverneur-generaal, baron Sloet van de Beele, als waarnemend gouverneur-generaal van Ned. Indië, was afgetreden, werd zijne gezondheid, die reeds te voren veel te wenschen had overgelaten, zóó zorgwekkend, dat hij zich genoodzaakt zag den 10^den Dec. 1866 het dagelijksch bestuur den zaken op te dragen aan Mr. A. Loudon, lid van den raad van Ned. Indië, en naar Lissupomg, boven Buitenzorg, te vertrekken, waar hij den 28^sten Januarij 1867 overleed.

Zie Dagblad v. Zuid-Holland, 1867, N^o. 65.