Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 15

[Menso Poppius]

POPPIUS (Menso) werd te Oosterzee in de grietenij Lemsterland geboren, en bekleedde in de eerste helft der 16^de eeuw de priesterlijke waardigheid in Friesland. Vroeg reeds de hervorming toegedaan, legde hij in 1542 zijn ambt neêr. Hij zwierf eenigen tijd in zijn vaderland om en begaf zich eindelijk naar Oost-Friesland, waar hij in 1550 het predikambt te Manslagt aanvaardde. Hier was hij zoo ijverig een voorstander der hervorming, dat hij, naar 't schijnt, niet zonder gevaar het orgel en de beelden uit de kerk heeft weggeruimd. Te Utrecht was hij gevangen geweest, wijl hij zich over het celibaat der priesters afkeurend had uitgelaten. Te Leeuwarden kwam hij in 1559 in handen der inquisitie, daar hij het gewaagd had Pieter Dekama, ridder en raad des konings, een ijverig vervolger der hervormden, in een gedicht ernstig over zijne handelwijs te onderhouden. Men wil dat hij de eerste hervormde predikatie te Sneek zou gedaan hebben in 1566. Zeker is het, dat hij een zeer geleerd man was, die

[p. 427]

ook bij Calvyn, die een brief aan hem rigtte, in hoog aanzien stond. Hij beoefende de Latijnsche poezy, blijkens een paar gedichten door hem vervaardigd bij gelegenheid van het huwelijk van den graaf van Oost-Friesland. Ook heeft men van hem:

Septem Cyclopeidon libri, origneem, ingenium, institutionem, leges et regnum fatale bisnati Cyclopis, jucundo satyrici generis figmento repraesentantis; olim in gratiam. Interim coepti nunc antem demum Heroico carmine eleborati, recens que editi per Mensonem Poppium Eurothalasseum, alias Oosterseënsem Frisium, verbi ministrum i Mannslagt Frisiae Orientalis. Embd. 1559.

Hij stelde ook een register op der namen van de predikanten, die, tijdens de hervorming, naar Oost-Friesland waren gevlucht achter zijn werkje de mira Dei opera A^o 1566 in terris occidentis visa. Hij was de Calvinistische rigting toegedaan, doch zeer verdraagzaam. Meiners deelt een brief van hem mede.

Zie Meiners, Oost-Friesl. Kerk. Gesch., D. I, bl. 399 vv.; Diest Lorgion, Geschied. d. Hervorm. in Friesl., bl. 41; Boekz. Julij 1731, bl. 575 597; Columba en Dreas, Naaml. der Predd. van Dokkum, bl. 2; Harkenroth, Oost. Fr. Oorspronkelijkh., D. I, bl. 450 volgg.; Dez., Kerk. Geschied.; Gabbema, Verhaal van Leeuwarden, bl. 402; Glasius, Godgel. Nederl.