Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Tweede stuk

[Johannes Mulder]

MULDER (Johannes) werd den 15 Mei 1769 te Franeker geboren, waar hij ook vooral in de natuur- en geneeskundige wetenschappen studeerde. Hij promoveerde in 1790 tot Art. Lib. Mag. et Phil. doctor, na de verdediging eener Dissertatio de calore et modo, quo specifice corporibus inest. Met het voornemen zich in den geheelen omvang der geneeskunde, en meer bepaald in de heel- en verloskunde, verder te bekwamen, zette hij zijne studien te Leyden voort. In 1792 vertrok hij, op raad van Georgius Coopmans en Dupuy, naar Engeland, waar hij in grootere hospitalen de verschillende handelwijzen van voortreffelijke mannen in elk vak wenschte gade te slaan. Te Londen vond hij in Orme, Lowder, Lucas en meer anderen, uitstekende leermeesters. In 1793 te Leyden teruggekeerd, begon hij te werken aan zijne door J.W. Schlegel ook in het Hgd. vertaalde verhandeling, getiteld: Historia litteraria et critica forcipum et vectium obstetriciorum, waarop hem, den 6 Febr. 1794, te Franeker de doctorale waardigheid werd verleend. Den 15 Maart reeds ontving hij zijne benoeming tot landsoperateur en lector in de anatomie, chirurgie en vroedkunde te Leeuwarden, en trad in Junij d.v. als zoodanig op met een voorlezing over de beenbreuken. In 1797 werd hem het hoogleeraarambt in de ontleed-, heel- en verloskunde te Franeker aangeboden, dat hij den 16 November van

[p. 1118]

dat jaar aanvaardde met eene redevoering over de redenen, waarom de Nederlanders in het algemeen zeer weinig tot verbetering en uitbreiding van de heel- en verloskunde hebben toegebragt. (Leeuw. 1797). Mulder was de eerste, die de koepokinënting in Friesland bewerkstelligde, en wel aan zijn vriend, den beroemden schilder van der Kooi. Zijn antwoord op de prijsvraag, over het afhalen der nageboorte, door het genootschap ter bevordering van heelkunde uitgeschreven, werd met den zilveren eereprijs bekroond.

Te Groningen, in plaats van van Maanen, beroepen, hield hij den 15 Junij 1808 eene oratio de meritis Petri Camperi in Anatomiam comparatam (Accedunt annotationes biographicae et literariae atque descriptio Musei Camperiani Gron. 1808, 4^o. in 't Ned. vert. door G.H. Pz. Wachter Gron. 1809. 8^o.) waarmede hij het hoogleeraarambt in de anatomie, chirurgie, obstetrie en physiologie aanvaardde. Zijn kabinet van natuuren ontleedkundige voorwerpen (Museum Mulderianum) bood hem een rijke stof om zijne lessen over de natuurlijke geschiedenis en ontleedkunde der dieren met voorbeelden op te helderen. Als voorwaarde zijner benoeming had hij gesteld het oprigten van een zelfstandig heel- en verloskundig Nosocomium. Bij zijne lessen over de Zoölogie gebruikte hij zijn overzigt over de gewervelde dieren (Frank. 1807).

Hij overleed den 18 Nov. 1810. Den 7 Dec. 1794 was hij gehuwd met Hyka Sophia Saagmans, die voor hem, gelijk ook zes zijner kinderen, overleed. Andere geschriften van zijn hand vermeldt Holtrop, Bibl. med. et chir. p. 251.

Zie Prog. inaug.; Muntinghe, Orat. p. 115 seqq.; Levensberigt van Joh. Mulder, te vinden in het Overzigt van de voornaamste gevallen, welke in het heel- en vroedkundig Academisch ziekenhuis te Groningen, van 1809 tot het einde van het Academiejaar 1810 zijn waargenomen door Joh. Mulder, uitgegeven door deszelfs zoon, prof. Cl. Mulder, Amst. 1824; Nieuwenhuis, Woordenb.; Gedenkb. der Gron. Hooges. bl. 117, 118; Konst- en Letterb. 1810, D. II. bl. 337; 1811, D. I. bl. 83, 106, 388.