Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Elcius, Edouardus Leon Mellema]

MELLEMA (Elcius, Edouardus Leon), geb. 1544 te Leeuwarden, burger van Antwerpen. leeraar der Mathesis en talen te Aken, waarschijnlijk een zoon van Leeuwe Mellema, in 1544 burgemeester van Leeuwarden, en aldaar geboren. Hij was een man van groote kennis in taal- en rekenkunde, en gaf in het licht:

Dictionnaire ou promptuaire Flameng-Françoys, très-ample et très-copieux: de nouveau composé, embelli, augmenté et enrichi d'un nombre presque infini de vocables, dictions, sentences, proverbes et phrases très-utiles et très-exquises. Anvers 1589. 4^o. Rotterd. 1602. 4^o. 1630. 4^o.

De voorrede der 2^e uitg., opgedragen aan de regering van Haarlem, is gedagteekend uit zijn studeerkamer te Leyden 1 Nov. 1602. Hierin meldt hij: ‘que les François avoient un dictionnaire assez copieux, jadis composé par du Puys, et le père Aval, à scavoir Latin-François, lequel puis après estoit rendu plus copieux en Flamen-François par M. Mathias Sasbout, jurisconsulte.’ Hij voegt er bij, dat hij goed vond de laatste uitgaaf er van te laten herdrukken ‘après en avoir osté et comme desraciné les dictions inusitées, plus adjousté une infinité quasi des autres plus idoines et familières.... de sorte (dus eindigt hij) ‘que je ne doute rien de la perfection de eet oeuvre.’ Maar wij hebben voor ons liggen ook een tweede werk en tegenhanger: Dictionaire ou Promptuaire François-Flameng, tres-ample et tres copieux; de nouveau composé, corrigé et riché etc. in 4^o. gedrukt bij J. Walsbergue te Rotterdam 1602, en ook opgedragen aan de regering van Haarlem waar hij eerst onderwijzer was, gelijk daarna te Leiden, dewijl de opdragt is gedateerd uit Leiden den 24 Aug. 1592. Mogelijk is dit werk hetzelfde als dat, hetgeen wij vermeld vinden onder den titel van: den Schat enz.

[p. 561]

Den schat der duytschen tale met de verklaringe in François van nieuw grootelyck vermeerdert enz. Rotterd. 1622. 4^o.

Behalve in het vak der taalkunde gaf hij ook in dat der rekenkunde:

Arithmetique compose de plusieurs inventions et problemes nouveau, 2 vol. Anvers 1582 en 86, 4^o. en daarna:

Boeckhouder na de conste van Italien, met twee partyen, als Debiteur ende Crediteur. Allen cooplieden enz. oorbaerlijck ende noodtwendigh. Ghecomponeert by Elcius Edouardus Leon Mellema van Leeuwarden, der vryer Consten beminder, nu ter tijdt residerende binnen Harlem. Ghedruckt tot Franicker by Gielis van den Rade, anno 1590, in fol. met portret in koper op den titel en spreuk: Fide Sed Vide.

Na de instructie volgt een Memoriael, Journael en Grootboeck A en B. waaruit blijkt, dat hij in 1588 onderwijzer was te Antwerpen, in 1589 te Haarlem en in 1590 te Leyden, uit welke stad hij 1 Nov. dit werk opdroeg aan de regering van Haarlem. Het eindigt met een ‘Besluyt des Autheurs tot zijn Discipulen.’

Zijne werken zijn vrij zeldzaam en zijne lotgevallen weinig bekend, waarom het Friesch Genootschap deswege onderzoekingen heeft gedaan, waarvan de uitkomsten nu hierbij zijn opgenomen.

Zie Sweertii Ath. Belg. p. 110; Val. Andreas, Bibl. Belg. p. 31; Paquot, Mém. T. I. p. 363; Bibl. Hulth. N^o. 23336 en 23337; Muller, Cat. v. portr.

Paquot houdt hem voor denzelfden met Aelsius Edoardus Leon. (Zie dit artikel.) Misschien was hij ook dezelfde met