Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Franciscus Martinius]

MARTINIUS (Franciscus), was den 11 Julij 1611 te Kampen geboren, eerst conrector aan de Latijnsche school aldaar, en vervolgens predikant te Epe op de Veluwe, waar hij den 24 Januarij 1653 overleed. Hij was een verdienstelijk man, met de voornaamste letterkundigen van zijn tijd bevriend zoo als met Conradus Goddaeus, predikant te Vaassen, in wiens Nieuwe Gedichten (Harderw. 1656 obl.) voorkomen:

Een gedicht op den Christelicken Bibel. Aan D. Franciscum Martinium, predicant tot Epe op syn gedicht van de selven inhoud 1650; Nieuwe jaers-dicht aan M. als sy beide op een tyd met een sware sièkte waren bevangen, en een Latijnsch en Nederduitsch grafschrift ter zijner eer. Hooft noemde hem Goddaeus en Brandt ‘roselaers onder de doornen;’ David van Hoogstraten ‘uitnemend Hollandsch poeet, dog luttel dan bij de rechte liefhebbers der dichtkunst bekent.’ Hij schreef een regt luimigen brief aangaande diens rijmeloos gedicht De eeuwige vrede, die nog voorhanden is. Ofschoon de poezij van Martinius zich niet bijzonder onderscheidt boven die zijner tijdgenooten, hebben hem echter sommigen, onder welke Bidloo, een tweeden rang onder zijne dichtende tijdgenooten toegewezen.

Zijne meest hekende gedichten zijn:

Treurgedicht ter verklaringe over 't lyden en sterven van onsen Heere Jezus Christus. Amst. 1649 fol. Ook in Verscheyde Nederduytsche Gedichten van Grotius enz. (Amst. 1659) opgenomen, door Hooft in een brief aan van Baerle v.d 20 April 1645 zeer geprezen, doch door Witsen Geysbeek beneden den Goeden Vrijdag van J. de Decker en door Bidloo beneden de Heylige dagen van C. Huygens gesteld.

[p. 331]

Mogelijk is dit hetzelfde met zijne Gedachten over 't lyden van Jezus Christus en Trinmph zijner opstanding. Rotterd. 8^o.

Ook in Apollos Harp (Amst. 1658 12^o) komen zijne gedichten voor:

Op de inhuldinge van de Geldersche academie tot Harderwijk (ook afzonderlijk) Dagelijksch offer of drie geestelijke gezangen; Morgen-liedt, Middaghs-liedt en Acondt-liedt, mogelijk het zelfde met het Ugtend- Middag- en Avond gebed op zingmaaten in hands door Bidloo gezien.

In Klio's kraam is zijn Gedicht over 't jaar 1648 bewaard dat ook door Alberdinck Thym in zijn Ned Gedichten 1600-1655 (bl 418) onder den titel van: Klaaglied over het benaauwde jaar 1648 is opgenomen.

Deze en andere verzen vindt men onder zijne Gedichten. 's Hage 1729. Rott. z j. (voor de derde maal lierdrukt.)

Men heeft ook nog van hem Epistolae ad amicos praesertim Campensis Harderov. 1653. 16^o.

Zie Jöcher, Gelehr. Lex. i.v.; Bidloo, Panpoët. Bat. p. 104; 105; de Vries, Proeve eener Gesch. d. Ned Dichtk.; Siegenbeek Bekn. Gesch. d. Ned. Letterk.; Witsen Geysheek, B.A.C. Woordenb. D. IV bl. 366: Collot d'Escury, Hollands roem, D. IV. (2) bl. 211; Bonman, Geld. Hooges. D. I. bl. 137, 138; Brieven aan G. Brandt achter zijn Leven door J de Haes. bl. 119; Göddaeus, N. Ged. bl. 141, 152, 153; Versch. Ged bl. 217, Apollos Harp. bl. 183, 339, Klio's harp, bl. 6; Hoogstraten's Gedicht. bl. 150; Abcoude. Naamr. bl. 231; Arrenberg, Naamr. bl. 280; de Jongh, Naaml. d. Geld. pred. bl. 363. Kobus en de Rivecourt