Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 11

[Valentyn de Pardieu, heer van La Motte]

LA MOTTE (Valentyn de Pardieu, heer van) een tijdgenoot der graven van Lalaing, ontving de post van overste van het geschut bij het leger der Algemeene Staten, ter tijde als Lalaing bevelhebber was van het voetvolk. Hij bleek echter welhaast zulk eene gewigtige betrekking onwaardig te zijn, wijl hij nog in hetzelfde jaar zich niet alleen heimelijk met den koning verzoende, maar ook de zoogenoemde malcontenten overhaalde, met hun leger tot de Spaansche zijde over te gaan. Het gevolg hiervan was, dat de Algemeene Staten hem, bij een plakaat, voor muiteling en verrader, en voor vijand des vaderlands verklaarden. Sedert rigtte hij zijne krijgsbedrijven opentlijk tegen den Staatsgezinden aanhang. Bekend is zijn aanslag op den Briel. De aangelegenheid der stad kennende, smeedde hij in 1579 een ontwerp, om er zich door verraad van meester te maken. Te dien einde ontbood hij uit den Briel zelve bij zich, te Grevelingen, een scheepshopman, Jan Simonszoon genoemd. Deze vertrok, na Prins Willem van het opontbod kennis gegeven te hebben, met diens toestemming derwaarts, en nam, na eenige aarzeling den schijn aan als of hij zich had laten overhalen, om de stad te zullen leveren. Hij gaf echter voor een paar honderd kroonen te behoeven, tot omkooping van den hopman der bezetting en anderen. Hierop keerde hij naar den Briel terug, en hield vervolgens, door middel van een bode, die steeds her- en derwaarts liep, gemeenschap met la Motte, en maakte eindelijk afspraak met hem, dat hij eene tamelijke vloot, onder Prinsen-vlag, naar den Briel zou afzenden. Eerlang vertoonden zich de schepen, die te laat de looze veinzerij der

[p. 81]

Brielenaars ontdekten. Want deze, de bevelhebbers van verscheidene Hollandsche schepen van den toeleg onder de hand, verwittigd, en de noodige onderrigtingen gegeven hebbende, vielen de Hollandsche schepen de vloot van la Motte onverhoeds aan en maakten er zich genoegzaam geheel meester van. Geen geringe afbreuk was hem te voren, kort na zijn afval, toegebragt door den heer la Noue. Na zich van St. Omer te hebben meester gemaakt, lag het volk van la Motte omtrent Duinkerken gelegerd. Hier overviel hem la Noue, versloeg twee honderd en vijftig man, dreef de overigen op de vlugt, en belette hem, gelijk ook den heer de Montigni, het stroopen en brandschatten ten platten lande.

In 1587 was la Motte tegenwoordig bij het beleg van Sluis. Het bewind over de genaakgravingen voerende, bekwam hij een zware wond, die in 't eerst gevaarlijk geacht, doch later niet doodelijk bevonden werd. In 1595 maakte een musketschot in het beleg van Dourlans, een einde aan zijn leven.

Zie Bor, Ned. Oorl. B. XI. bl. 283 (869) B. XIII. bl. 78 (17), 91 (35), 99 (46) 100 (48), B. XIV. bl. 164 (137), B. XVIII. bl. 12 (371), B. XXXII. bl 6, 7, 8 (10, 12), 29 (38); Hooft, Ned. Hist. (Register); van Meteren, Ned. Hist. B.X. fol. 161 vs. 162; Kok, Vad. Woordenb. D. XXII. 17, 18; Wagenaar, Vad. Hist. D. VII. bl. 166, 243, 269, 271, 277, 304, 489, D. VIII. bl. 77, 409, 423.