[Adriaan Koerbagh]
KOERBAGH (Adriaan) was, in de tweede helft der zeventiende eeuw, doctor in de geneeskunde en in de regten te Amsterdam. Eerst een voorstander zijnde van het Socinianisme, werd hij later een godloochenaar. Hij maakte zich berucht door het schrijven der volgende werken:
Een ligt schynende in duystere plaatsen, om te verligten de voornaamste saaken der Godsgeleertheit, en Godsdienst; ontsteeken door Vreederyk Waarmond, onderzoeker der waarheyd. Gedrukt voor den Schrijver, 1668. 8o.
Een Bloemhof van allerley lieflykheyd sonder verdriet, geplant door Vreederik Waarmond, Onderzoeker der Waarheyd, tot nut en dienst van alle die geenen, die der nut en dienst uyttrecken wil. Of een vertaaling en uytlegging van al de Hebreusche, Grieksche, Latynsche, Franse, en andere vreemde bastaart-woorden, en wysen van spreeken, die ('t welk te beklagen is) soo in de Godsgeleerdheyd, Regtsgeleerdheyd, Geneeskonst, als in andere kunsten en weetenschappen, en oock in het dagelyk gebruyk van spreeken, in de Nederduytse taal gebruykt worden. Gedaan door Mr. Adriaan Koerbagh, Regtsgeleerde en Geneesmeester 't Amsterdam. Gedrukt voor den schrijver, te Amsterdam, 1688. kl. 8o.
Het laatste werk verscheen onder twee titels; onder den opgegeven en onder een ander eensluidend met den eersten, doch met weglating van den naam des schrijvers en met veranderd adres, zijnde hiervoor geplaatst:Gedrukt te Leyden voor Goedaart Onderwys, in 't jaar 1668.
Dit werk nu, ofschoon een woordenboek van bastaardwoorden, bevat eene doorgaande bestrijding der Christelijke godsdienst. De regering der stad Amsterdam trok zich deze zaak aan en deed Koerbagh een proces aan, waarbij hij ten slotte veroordeeld werd tot eene mulcte van f 4000 en eene boete van f 2000, benevens tien jaren gevangenis en tien jaren verbanning. Na verloop van vijf jaren, alzoo in 1673, is Koer-