Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 10

[Cornelius Johannes Kneppelhout]

KNEPPELHOUT (Cornelius Johannes), zoon van den voorgaande, werd geboren te Naarden den 31sten Augustus 1778, bezocht reeds op zijn zesde jaar de Latijnsche school te Gorinchem en werd, naauwelijks dertien jaren oud, te Utrecht als student ingeschreven. In 1793 werd hij raad in de vroedschap en een jaar later schepen te Gorinchem, in 1794 kapitein der burgerij aldaar, na den 9^den Julij van dat jaar te Leiden tot doctor in de regten te zijn bevorderd.

Als jongeling van slechts zestien jaren zag hij zich dus reeds verschillende gewigtige betrekkingen opgedragen, maar slechts voor korten tijd, daar hij door de kort daarop gevolgde omwenteling, wier beginselen hij geenszins was toegedaan, den 20^sten Januarij 1795 als raad, schepen en kapitein der burgerij werd afgezet.

Uit afkeer van de verpligting om deel te nemen aan de gedwongen burgerwapening in die omstandigheden, liet hij zich, daar de kweekelingen der hoogescholen van de krijgsdienst waren vrijgesteld, in Julij 1799 als student in de geneeskunde aan de Leidsche hoogeschool inschrijven naar welke stad hij zich kort daarna met zijnen vader ter woon begaf.

Met voorbeeldelooze leergierigheid hoorde hij de geneeskundige lessen, en vooral die in de natuurlijke historie, en bekwam met roem den 19^den Julij 1805 den titel van doctor in de geneeskunde, na het verdedigen zijner dissertatio sistens sectiones cadaverum pathologicas. Hij vestigde zich te Leiden, maar begaf zich niet in de praktijk, hoewel hij, in geval van nood en bij afwezigheid van geneesheeren nooit weigerde om hulp te verleenen.

Gedurende de jaren 1804 tot 1810 deed hij bij tusschenpozen buitenlandsche reizen, eerst van Julij 1804 tot Maart 1805 in gezelschap van Jhr. Mr. H.M.A.J. van Asch van Wijck (later burgemeester van Utrecht) naar Parijs en Bordeaux, daarna van Augustus 1805 tot Maart 1806 met mr. A.A. Stratenus door Italië, en deed nog in den loop van dat laatstgenoemde jaar van Junij tot October eene tweede reize door Frankrijk en Zwitserland, in gezelschap van E.R.

[p. 261]

van Nes van Meerkerk, na afloop van welke hij eenigen tijd te Parijs doorbragt.

In 1814 behoorde hij ook tot de notabelen, die naar Amsterdam werden opgeroepen, om, zonder motieven te mogen aanvoeren, over de constitutie te komen stemmen, van welke eer hij echter geen gebruik gemaakt heeft, het gevoelen van zijnen schoonvader, mr. C. de Gijselaar, deelende, dat een stemmen met Ja of Neen, eene loutere formaliteit was, waardoor geene gebreken zouden worden weggenomen.

Zijne verdiensten werden door verschillende genootschappen erkend. In 1804 werd hij lid van het Utrechtsche Genootschap van Kunsten en Wetenschappen; in 1810 benoemde hem de académie de Medicine te Parijs tot membre consultant; in 1812 was hem de betrekking van briefschrijver (later secretaris) bij de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden opgedragen; in 1813 werd hij direkteur van de Leidsche schilder- en teeken-akademie; in 1814 directeur van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Middelburg, in dat zelfde jaar nog honorair lid van het Natuur- en Scheikundig Genootschap te Groningen en in 1815 lid van de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen te Haarlem. In 1816 stelde de hoogleeraar Bennet hem voor hem in zijne waardigheid als hoogleeraar in de landhuishoudkunde op te volgen, hebbende reeds van wege curatoren de toestemming daarvoor verkregen, doch daar hij aan een ambteloos leven de voorkeur gaf, wees hij dit eerbewijs van de hand.

Bij zijn overlijden, dat op den 1^sten November 1818 plaats had, vermaakte hij aan het Anatomisch Kabinet een was praeparaat, zijnde de anatomie van de deelen des hoofds, door Succini te Florence; aan het Kabinet van Natuurlijke Historie een slangenkop in was, mede door Succini vervaardigd, alsmede eene fossile schildpad uit de St. Pietersberg bij Maastricht afkomstig, en aan het Natuur- en Scheikundig Genootschap te Groningen al zijne praeparaten in liquor, te zamen omstreeks 200 voorwerpen.

In December 1812 was hij te Leiden in het huwelijk getreden met Johanna Maria de Gijselaar, dochter van den gewezen pensionaris van Dordrecht, mr. C. de Gijselaar, en liet bij zijn overlijden drie kinderen achter.

In druk is er van Kneppelhout niets uitgegaan dan eene Beschrijving van den Acrochordus Javanicus, geplaatst in het 8ste deel van de Natuurkundige Verhandelingen van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem.

Zie J.W. te Water, Levensbeschrijv. van Mr. C. Kneppelhout in de Verh. van de Jaarl. Vergad. van de Maatsch. der Ned. Letterk. te Leid. 1819. bl. 3, en later breedvoeriger afzonderijk gedrukt, doch niet in den handel gebragt.