Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 10

[Willem Kist]

KIST (Willem), broeder van den voorgaande, werd te Woerden op den 1sten September 1758 geboren. Na de Latijnsche scholen te hebben bezocht, zette hij zijne letteroefeningen aan de Leidsche hoogeschool voort en betoonde zich een waardig kweekeling van de hoogleeraren L.C. Valckenaer, D. Ruhnkenius, D. van de Wijnpersse en B. Voorda, in wier genegenheid hij mogt deelen. Na tot meester in de beide regten bevorderd te zijn, werd hij in 1779 tot conrector der Latijnsche scholen te Breda aangesteld, van waar hij, in 1784, tot rector dier scholen te Middelburg geroepen werd. Hij aanvaardde dezen post met eene redevoering: De calamitatibus, quae ex neglecta subolis educatione oriuntur et Patriae ruinam minantur. (Mediob. 1784. 4^o.) Zoozeer droeg zijne ambtsvervulling hier de goedkeuring der regering weg, dat zij hem, drie jaren later, bij het athenaeum van hare stad tot lector der algemeene geschiedenis benoemde, bij welke gelegenheid hij eene redevoering uitsprak: De barbariae tenebris, per Graecos Romanosque scriptores feliciter depulsis (Mediob. 1787. 4^o.) In 1789 werd hem het hoogleeraarsambt in de letteren aan de hoogeschool te Franeker opgedragen, doch zijn verblijf te Middelburg leverde hem zoo vele genoegens op, dat hij besloot daarvoor te bedanken. De regering zijner woonplaats gaf hem hiervoor een bewijs van hare erkentelijkheid, door hem tot hoogleeraar in de geschiedenis en welsprekenddheid bij haar athenaeum te bevorderen, welken post hij aanvaardde met eene redevoering: De voluptate animi ex deligenti veterum scriptorum lectione capienda. (Mediob. 1790. 4^o. Ook aldus in het Hollandsch vertaald uitgegeven 1790. gr. 8^o.) In 1797 tot lid van het Committé van den Oost-Indischen handel benoemd, werd hij bij deszelfs ontbinding, in 1800, lid van

[p. 202]

den eersten en vier jaren later van den tweeden Aziatischen Raad. In 1807, met zijne ambtgenooten, uit de dienst der Oost-Indische maatschappij eervol ontslagen, werd hij, eenige jaren later, tot directeur van de Gazette Nationale te Brussel en, in 1816, tot directeur der Nederlandsche Staatscourant benoemd. In 1828 werd hij op pensioen gesteld; en, daar hij zijnen rusttijd niet in ledigheid wilde doorbrengen, zette hij zijnen reeds vele jaren vroeger aangevangen arbeid ter zamenstelling van mensch- en karakterkundige romans voort, tot weinige jaren vóór zijn dood, die op den 5^den Januarij 1841 te Arnhem, werwaarts hij zich met der woon had nedergezet, plaats had. Hij was gehuwd eerst met Hendrika Francina Ribbers, daarna met Clara Louise Stavorinus, eindelijk met M.F. Vogeliegsang, en liet bij zijn afsterven vier kinderen en zestien kleinkinderen na.

Het Zeeuwsch genootschap der wetenschappen bragt in 1789, on de maatschappij der Nederlandsche letterkunde te Leiden in 1805, hulde aan zijne kunde en verdiensten, door hem het lidmaatschap te vereeren. En deze onderscheiding was Kist ten volle waardig. Hij kenmerkte zich in onderscheidene maatschappelijke betrekkingen als een man van groote talenten en uitgebreide geleerdheid. ‘Netheid en levendigheid van stijl,’ zegt de hoogleeraar Siegenbeek, ‘uitgebreide wereld- en menschenkennis, een schrandere geest van opmerking, gelukkige vinding, geestigheid van vernuft, aandachtboeijende gave van schildering, gepaard aan edelheid van gevoelens en eerbied voor godsdienst en zeden blonken over 't geheel in zijne werken uit en verzekeren hem eene eervolle plaats onder de beste romanschrijvers in Nederland. Ware hij niet door den loop der tijden uit den kring gerukt, waarin hij het eerst met lof, werkzaam was, hij zou zich waarschijnlijk onder de beoefenaars der oude letteren eene aanzienlijke plaats verworven hebben.’

Behalve de drie genoemde Latijnsche redevoeringen gaf hij in druk uit:

Verhandeling over Lukas II:2; Middelb. 1791. 8^o.

Het leven, gevoelens en zonderlinge reis van den landjonker Govert Hendrik Godefroi van Blankenheim tot den Stronk, Amst. 1824. 8^o. 2 deelen. 2de druk.

Ring van Gyges wedergevonden, of verzameling van Nederlandsche karakters, Haarl. 1805, 4 deelen; 2de druk. Amst. 1823. 8^o. 4 deelen met pl. 2de druk.

Eduard van Eikenhorst, zijne huisgenooten en vrienden, Amst. 1811. 8^o. 4 deelen met platen.

De Wonderbril, Amst. 1812. 8^o. 2 deelen met platen.

Louise van Walburg, Amst. 1813. 8^o. 2 deelen, met platen.

Zonderlinge lotgevallen van Barend van Poederen, weleer geheimschrijver van den landjonker van Blankenheim tot den

[p. 203]

Stronk, op eene reis door Holland, Zeeland, Braband en Vlaanderen, Amst. 1814. 8^o. 2 deelen met platen.

Constantijn van Falkemade, of de ouderlijke woning, Amst. 1814. 8^o. met eene plaat.

Albertina van Wilgenhorst, of de rampen der vooroordeelen, Leid. 1815. 8^o. met eene plaat.

Leonore van Atrecht, of de belooning der standvastigheid en Itefde, Amst. 1815. 8^o.

Ferdinand van Waldonk, of het gemis van wereldkennis, eene bron van teleurstellingen en rumpen, Amst. 1816. 8^o.

Karakterschetsen, zeden en gewoonten van Nederlandsche mannen en vrouwen, bijeenverzameld op eene reis door het koningrijk der Nederlanden, Amst. 1816. 8^o. met een kaartje en platen.

De Egyptische Tooverstaf of karakterschetsen en tafereelen des menschelijken levens, Rott. 1823. 8^o. met platen.

Herman van Giessen en zijne lotgenooten, of de gevolgen des oorlogs en der staatsomwentelingen, Delft 1825. 8^o, 2 deelen met platen.

De ongehuwde en gehuwde Nederlandsche vrouwen, of karakterschetsen en voorbeelden tot voorbereiding en bevordering van het ware huwelijksgeluk, Delft 1826. 8^o. 2 deelen, met platen.

De Nederlandsche Jongelingen, Rott. 1829. 8^o.

Lodewijk van Landen, of de twee bronnen, Rott. 1832. 8^o. 2 deelen.

De Belgen vóór, gedurende en na den opstand, Rott. 1832. 8^o.

De speer van Ithuriel, of tafereelen en schetsen, op eene reis door Noord-Nederland en naburige gewesten, bijeen verzameld, Arnh. 1835. 8^o. 2 deelen.

Zie Algem. Konst- en Letterb. 1841. D. I. bl. 49, 50; Handel. van de Jaarl. verg. van de Maatsch. van de Nederl. Letterk. te Leid. 1841. bl. 21-25, door ous voornamelijk gevolgd; de Jong, Naaml. van Boek. en supplem.; Brinkman, Naaml. van Boek.