Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 9

[Jan II of Jan van Zyrik]

JAN II of JAN VAN ZYRIK, gesproten uit het Lotharingsche geslacht van dien naam, was de veertigste bisschop van Utrecht. Indien zijn voorganger, Jan van Nassau, werkelijk in 1285 zijn ontslag kreeg, dan heeft hij zeker reeds in het begin van 1286 den bisschoppelijken zetel beklommen, schoon daarvoor meestal het jaar 1288 gesteld wordt. Terstond na zijne verheffing deed hij bij Gijsbrecht van Amstel aanzoek, om het slot Vreeland, door zijn voorganger verpand, te lossen. Op de weigering daarvan besloot hij, ondersteund door hulp van graaf Floris V, het slot te belegeren. Arnoud van Amstel, Gijsbrecht's broeder, verdedigde het. Gijsbrecht zelf, opgetrokken tot ontzet, werd bij Loenen geslagen en gevangen genomen, waarop het

[p. 83]

slot moest worden overgegeven. Beide broeders werden gevankelijk naar Zeeland gevoerd, en Herman van Woerden, die Gijsbrecht geholpen had, deelde in hun lot.

De volgende jaren van zijn bestuur werden door rust gekenmerkt, en door hem gebruikt tot verbetering der diep bedorven geestelijkheid. Drie lastbrieven, door hem tot dat einde uitgevaardigd, getuigen dat hij zijne roeping ook als geestelijk vorst wel begreep. Het bisdom zou voorzeker in bloei en aanzien zijn toegenomen, indien hij langer aan het hoofd er van had gestaan, maar in het jaar 1296 aanvaardde hij, op last van den paus, het bisdom van Toul, waar hij in 1305 overleed.

Zie Schotanus, Friesche Hist. het Regist. op Jan; Sjoerds, Jaarb. van Friesl. D. III. bl. 145, 169; Tegenw. staat. van Utr. D. I. bl. 57-59; Kok, Vaderl. Woordenb.; (van Gils) Kath. Meijerijsch Memorieb. bl. 71; Arend, Algem. Geschied. des Vaderl. D. II. St. I. bl. 409-411; Schinkel, Geschied. en Letterk. bijdr. bl, 57; van der Chijs, de Munten van Utr. bl. 88.