Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Hendrik Hondius]

HONDIUS (Hendrik) of de Hond, werd in 1573 te Duffel in Noordbrabant geboren. Zijn vader was een geleerde uit een deftig geslacht. Na zich in de teeken- en schilderkunst geoefend te hebben onder J. Wierix en later onder Frederik de Vries, bezocht hij achtereenvolgende tot vermeerdering van zijne kennis Keulen, Parijs, Londen, overal bewijzen nalatende van bedrevenheid in de teeken-, graveur-, bouw-, doorzigt- en krijgsbouwkunde.

Hij vestigde zich te 's Hage, waar hij tijdens de Bie in 1662 als 89jarigen grijsaard nog leefde en zijn Gulden Cabinet uitgaf.

Dezelfde de Bie wijdt in het genoemde werk breed uit in den lof van 's mans verdiensten als teekenaar en graveur, er bijvoegende dat zijn werk van vorsten en edelen begeerd werd.

Men heeft van hem:

Beschrijvinge en de afbeeldinge der generale regelen der fortificatie, der artillerie munitie ende vivres van deselver en hare commissiën van de leger, aerde wallen de approchen met het tegenweer ende van vyerwerken, 1624, 4 d., fol., m. pl.

In 1625 is dit werk vertaald en uitgegeven onder den titel: Déscription et déclaration des règles générales de la fortification de l'artillerie, et des munitions et des vivres.

Alghemeine regelen der sterkebouw, 's Hage 1625, folio, vertaald en uitgegeven in het Italiaansch met den titel: Descorsi sopra la necessita delli architectura militaris, Venet. 1642, 4^o.

Van de perspective ook onderrigting in de perspectiefkunst, Amst. fol., 's Hage 1622, fol.

Over de Globen.

Theatrum honoris in quo nostri Apellis seculi seu pictorum qui patrum nostrorum memoriae vixerunt celebriorum,

[p. 1040]

praecipue quos Belgium tulit, verae et ad vivum expressae imagines in aes incisae exhibentur, Amst. 1612, 1618, kl. fol. 68 stuks kopyen naar de tweede vermeerderde uitgaaf met verzen van Dominicus Lampsonius, in 1572 door de weduwe van Pieter Clocke van Aelst uitgegeven, door Jeronimo Cock, Wierix en anderen gesneden.

Afbeeldingen van sommige in Gods woordt ervaren mannen die bestreden hebben den Antichrist, in het Latijn door Jac. Verheiden en nu in het Nederlandsch door P. de K., 's Hage 1601, 4^o.

De kaarten enz. van het Toneel oft Beschrijvinge der steden van Holland enz. door Marcus Zuerius Boxhorius, Amst. 1634, 4 oblong.

Les Pacificateurs Belgiques en 30 Planches par H. Hondius, avec le libre et le discours en Latin à Amsterdam 1618, in 4^o.

Les hommes illustres, gravés et inprimés par H. Hondius in 4^o. en 21 planches.

Les Portraits des hérésiarques et autres hommes illustres par H. Hondius, J. Muller, J. Matham, J. Stadeler etc., in 86 planches, Petit. in fol.

Topographia variarum regionum etc. ou les vues d'après nature, par Matthieu Bril, très bien gravées sous l'oeil de Henri Hondius, in twee boekjes van 25 en 29 platen in 4 oblong, in 1611 en 1614 uitgegeven.

Pompe funèbre de Charles V, executée par ordre de Philippe II à Bruxelles, en 37 planches, Joan a Duetecum, Luc. Duetecum fec, Hondius exec. 1619.

Waarschijnlijk is het bl. 125 der Arithmetische ende Geometrische Practycke der Bosschieterye enz. door Willem Claesz. van Utrecht, Rotterd. 1641 in 4^o. aangehaalde werk: Het Fortivicaty boeck, waerin breedvoerig van de Brug over de Schelde door Parma gemaakt, wordt gesproken; hetzelfde met de vroeger gemelde Beschrijving enz.

Bij Heller komen eenige losse graveerwerken van hem voor, als:

Salomons eerste regt, naar C. van Mander.

Rijk versierde vazen met bloemen, naar Elias Verhulst, 1579.

De Uylenspiegel, copy naar Lucas van Leyden, 1644.

Kramm vermeldt ook nog:

Een dorpsgezigt met landelijke feesten, Schelle, Belle enz., bet. H. Hondius, fec. A. act. 75, 1648.

Volgens Immerzeel heeft hij een reeks van 144 portretten, meest alle van Vlaamsche kunstenaars vervaardigd.

Zijn portret komt voor bij de Bie.

[p. 1041]

Waarschijnlijk is hij de autheur van Korte Beschrijving van de generale regelen der Fortificatie enz. Anno 1620, Hagae comit. fol.

Zie Houbraken, Immerzeel, Lev. en werk. der Holl. en Vlaams. Kunsts., D. II. bl. 48; Kramm, Lev. en werk. der Holl. en Vlaams. Kunsts., D. II. bl. 719; Arrenberg, Naaml. van Ned. Boek., bl. 195; Kunst- en Letterb., 1833, D. II. bl. 7, 19.