Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Eerste stuk

[Louis Hennepin]

HENNEPIN (Louis) werd omstreeks 1640 te Ath in Henegouwen geboren. Na voleindigde studiën nam hij, met verscheidene zijner medestudenten het Franciscaner kleed aan, begaf zich in een klooster te Parijs en werd aldaar tot priester gewijd. Onder het lezen van geschiedkundige werken en vooral der berigten van de zendelingen naar Amerika en andere werelddeelen, ontstak zijne reislust en wenschte ook hij op hun voetspoor het christendom onder de barbaarsche volken voort te planten. Tot bereiking van dit doel, vertrok hij naar Gent om het Vlaamsch te leeren. Eene zijner zusters, die aldaar gehuwd was, poogde hem van dit plan aftebrengen, doch zijn lust tot reizen en de raad van eenige Amsterdamsche vrienden deden hem besluiten het, zoo mogelijk, te volvoeren. Hij begaf zich dien ten gevolge naar Italië, waar hij van den generaal zijner orde den last ontving, zoo in dat land als in Duitschland de voornaamste kerken en kloosters te bezoeken. In Vlaanderen wedergekeerd, zond hem Willem Herincx, later bisschop van Iperen, naar het klooster Hall in Henegouwen om er gedurende een jaar te prediken; vervolgens beval men hem naar het klooster Biez in Artois en daarna naar Calais te reizen, vanwaar hij over Duinkerken naar Biez wederkeerde. Op deze togten kon hij, zonder aan voedsel te denken, dagen en nachten in de herbergen, waarin hij zijn intrek had genomen, achter de deuren staan luisteren naar de verhalen der zeelieden. Met vreugde nam hij dan ook een zending aan naar de Hollandsche steden. Te Maastricht aanvaardde hij de betrekking van aalmoezenier bij een regiment, en was als zoodanig bij den veldslag bij Senef. Na meermalen in de gevaren des oorlogs gedeeld te hebben, werd hij naar Rochelle gezonden, om zich aldaar als missionaris naar Canada in te schepen. In 1667 vertrok hij met den vromen François de Laval, bisschop van Petraea in partibus infidelium en later bisschop van Quebec. Te Quebec aangekomen, bleef hij niet ledig, en het was gedurende zijn verblijf in het fort Frontenac of Cataroconi dat hij onder het lezen van reisbeschrijvingen, het voornemen opvatte door den Ohio de zee te bereiken. Weldra was hij in de gelegenheid er aan te voldoen, daar hij eene uitnoodiging van den provinciaal van Artois

[p. 597]

ontving Lasalle op zijne ontdekkingstogten, die hij, op bevel van den koning, ondernam, te vergezellen. Zij vertrokken den 18 Augustus 1678 en bragten den winter bij de Niagara door, van waar Hennepin naar het fort Frontenac terugkeerde om twee andere monniken aftehalen om hem te vergezellen. Zij reisden vervolgens door de groote meeren van Canada tot Michillimakinac, waar zij den 26 Augustus 1679 aankwamen. Die plaats was toen nog zeldzaam bezocht geworden. Zij kwamen in het meer Michigan en bereikten de rivier der Ilinoisen, aan welker boorden zij een sterkte bouwden. Verschillende tegenspoeden noodzaakten Lasalle naar Frontenac terug te keeren. Voor zijn vertrek gelastte hij echter Hennepin en nog een persoon om de groote rivier Meschasipi, van welke de Wilden hem gesproken hadden, te ontdekken. Hennepin vertrok den 28 Februarij 1680. Hij verhaalt dat hij uit de rivier der Ilinoisen in de Meschasipi kwam en den loop van deze tot aan de zee volgde; dat hij haar vervolgens weder opvoer; dat hij door de Wilden gevangen genomen en vervoerd werd, en dat hij na een verblijf van 8 maanden onder die volken, welke hij, door zijne kennis in de heelkunst, aan zich verbonden had, doorgebragt te hebben, door de Franschen die te Canada waren gekomen verlost werd. Hij bragt den winter door te Michillimakinac en keerde vervolgens naar Europa terug, waar hij den 5 April 1682 aankwam. Hij gaf er het verhaal zijner reizen in het licht; werd vervolgens gardiaan van het klooster Renly in Artois, weigerde naar Amerika terug te keeren, en ten gevolge van vele onaangenaamheden, begaf hij zich in 1697, met verlof zijner oversten naar Holland; vestigde zich eerst te 's Hage, vervolgens te Amsterdam, eindelijk te Utrecht waar hij stierf.

Hij gaf in het licht:

I. Description de la Lousiane nouvellement découverte au sud-ouest de la nouvelle France, avec la carte du pays, les moeurs et la manière de vivre des Sauvages. Paris 1683, 1688, in 12^o.; in het Italiaansch vertaald door Casimir Frischotti, Bologne, 1686 in 12^o. en in het Hoogd. Neurenberg 1689, in 12^o. Dit verhaal is opgedragen aan Lodewijk XIV. In deze opdragt, waarin hij den koning zeer vleit, noemt hij zich onderdaan van den koning van Frankrijk. Zij bevat de verschillende togten van den schrijver en verdient eer den naam van reis dan van beschrijving. Men vindt er niets bij nopens de ontdekking van de Meschasipi. In Holland verscheen:

II. Nouvelle découverte d'un très grand pays situé dans l'Amrique, entre le nouveau Mexique et la mer Glaciale etc.

[p. 598]

Utrecht, 1697, in 12^o., m. pl. Amsterdam 1698, ald. 1704, 1711 en 1720, met de reizen van Laborde naar de Caraïbische eilanden.

In dit werk geeft de schrijver een volledig verhaal van zijne reizen en de redenen op, die hem belet hebben er zoo uitvoerig in het eerste van te gewagen.

Hij wilde Lasalle bij zijn leven de eer der ontdekking van de Meschasipi niet betwisten.

III. Nouvelle voyage dans un pays plus grand que l'Europe, entre la mer Glaciale et le nouveau Mexique, depuis 1679 jusqu'en 1682, avec réflections sur les entreprises du sieur Lasalle, Utrecht, 1698, in 12^o., m. pl., in het Hoogd., Bremen, 1697, in 12^o., m. pl. Dit werk en het vorige zijn van een even vleijende opdragt als het eerste aan Lodewijk XIV, aan Willem III voorzien.

Men vindt het 2de werk in het IXde en het 3de in het Vde deel van Recueil de voyages du Nord. Beide bevatten weinig belangrijks met betrekking tot de aardrijkskunde, ofschoon deze monnik de eerste is geweest die de Missisippi zoo hoog is opgevaren. In zijn 2de werk gewaagt hij van eene rivier, komende van het Westen, die hem bijna even groot toescheen als de Meschasipi, waarin zij valt.

De schilderij, die hij geeft van haren oorsprong, naar de verhalen der Wilden, komt volkomen overeen met hetgeen men later over de bronnen van de Missouri is te weten gekomen. Hennepin is soms ligtgeloovig, doch hij verdient de verwijtingen niet die hem Charlevoix gedaan heeft.

Volgens Foppens is Hennepin ook de schrijver van La Morale Pratique du Jansenisme, avec un Appel comme d'Abus au Pape Innocent XII; doch Paquot betwijfelt zulks.

In het Nederduitsch bestaan van hem:

Reizen door nieuw ontdekte Landen. Utrecht 1698. 4^o.

Reizen naar Noord-Amerika of ontdekking van Louisiana, Amst. 1703. 4.

Beschrijving van Europa, Utrecht 1698. 4^o.

Zie Biogr. Univers., T. XX. p. 62; Foppens, Bibl. Belg., p. 832; 833; Paquot, Mémoires pour servir à l'Histoire Littér. des Pays-Bas, T. III. p. 623; Brunet, Manuel du Libraire, T. II. p. 162; Arrenberg, Naamregister, bl. 224.