Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Eerste stuk

[Pieter de Haan]

HAAN (Pieter de), zoon van Pieter de Haan en Elisabeth Feitama, werd den 18^den Julij 1757 te Amsterdam uit een deftig geslacht geboren, en reeds vroeg voor den handel opgeleid. Hij hield tot het jaar 1806 in zijne geboorteplaats een handel- en bankierskantoor aan, doch aanvaardde in dat jaar den hem opgedragen post van chef der divisie voor de algemeene handelszaken bij het Ministerie van Marine en Koloniën. Uit deze betrekking naderhand eervol ontslagen, begaf bij zich in Mei 1809 naar Leiden; waar hij eene van ouds vermaarde laken-fabriek had aangekocht. Deze zette hij, met medewerking van twee zijner zonen, voort tot 1823, toen gewigtige redenen hem noopten dezelve op te ruimen. Hij leefde vervolgens in werkzame rust, en zond van tijd tot tijd, met en zon-

[p. 15]

der zijn naam, een aantal deels vertaalde, deels oorspronkelijke schriften in het licht, die getiteld zijn:

Hollandsche Coloniën - Engeland. In het maandschrift de Weegschaal 1822 N^o. 9 (vertaald).

Gedachten over den China-handel en den Thee-handel, Rott. 1824.

Ernstige Beschouwing van de mogelijke gevolgen van de oprigting der Nederlandsche Handelmaatschappij. Leid. 1824. 8^o.

J. Crawfurd, de Indische Archipel, uit het Engelsch vertaald, Haarl. 1823-1825. 3 deelen. Bij elk deel dezer vertaling is eene voorrede gevoegd, om de eer der Hollandsche natie tegen den Engelschen schrijver te verdedigen, benevens eene beoordeeling van het systema der Indische regering in de noten ontwikkeld.

Het Handelstelsel van Java, met koophandel en scheepvaart en fabrijkstaat van Nederland in verband gebragt, Leid. 1825. 8^o.

De grondslagen der Maatschappij, door Joseph Dross, uit het Fransch vertaald, Leid. 1826.

Betoog aangaande de verpligting, om de middelen van opvoeding en beschaving te verschaffen aan de volken van den Indischen Archipel door sir Stamford Raffles. Uit het Engelsch vertaald en geplaatst in het maandschrift de Hermes, 1827. N^o. 2 en 3.

De invoer van Thee ter overweging voorgesteld, Leid. 1827. 8^o.

Correspondentie van de beurs te Batavia, met den Commissaris-Generaal du Bus. In de Hermes, 1827. N^o. 7.

Staat van Java. In de Hermes, 1827. N^o. 12.

De betrekkelijke stand van den handel van Holland, met die der Schelde. In de Hermes, 1828. N^o. 3.

De voordragt van den Stadhouder Willem den IV, tot beter regeling van den handel en ten opzigte van de regten op den handel. In de Hermes, 1828. N^o. 6.

Over den tegenwoordigen staat en uitzigten in de toekomst van den vrijen handel en de kolonisatie in Indië. In de Hermes, 1828. N^o. 9, 10.

St. Raffles, over de invoering van een verbeterd stelsel van administratie en de instelling van eene landrente op Java, vertaald. Bijv. tot de Hermes, 1828. N^o. 9, 10 en 11.

Schetsen, aangaande de landelijke Administratie van Java, Leid. 1829. 8^o.

Staat van den Theehandel in het algemeen. In de Hermes, 1829. N^o. 10.

Redevoering van Mr. Schuttleworth, om de belangen van den vrijen handel te handhaven tegen het verlangen van het charter der Oost-Ind. Comp. In de Hermes, 1829. N^o. 11.

Scheepvaart en handel van Indië en China. In de Hermes, 1829. N^o. 12.

[p. 16]

Koloniual bezit en handel in verband gebragt met de afscheiding van België met Holland, Leid. 1831. 8^o.

De invoer van Thee ter overweging voorgesteld, Leid. 1829. 8^o.

De Haan overleed te Leiden den 5^den Januarij 1833, bij zijne echtgenoote, Wyna Bierens, zes zonen en eene dochter nalatende. Een zijner zonen volgt. Reeds in 1829 werd hij benoemd tot lid van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, en het is als zoodanig dat, na zijn verscheiden, de hoogleeraar Siegenbeek eene warme hulde bragt aan 's mans veelzijdige verdiensten. Teregt verdiende hij den eernaam van een braaf en edeldenkend man, van een nuttig lid der zamenleving, van een getrouw vriend en van een regtschapen christen.

Zie Siegenbeek, in de Hand. der Jaarl. Vergad. van de Maatsch. der Nederl. Letterk. te Leid. 1833. bl. 33-38; Algem. Konst- en Letterb. 1833. D. II. bl. 178-181; Brinkman, Naaml. van Boek. en Supplem.