Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Guy van Dampierre]

GUY VAN DAMPIERRE (Graaf), Margaretha, dochter van Graaf Boudewijn den IX van Vlaanderen, die, Konstantinopel bemagtigd hebbende, in 1204 tot Grieksch Keizer gekroond werd, doch het volgend jaar overleed, huwde in 1212 met Rochard, Heer van Avennes, bij wien zij twee zonen, Jan en Boudewijn, had. Toen dit huwelijk in 1215, in de vierde Lateraansche Kerkvergadering was onwettig verklaard, wijl paus Innocentius III oordeelde, dat Rochard Marharetha te na in den bloede bestond, hertrouwde zij in 1218 met Willem van Dampierre en St. Dezier, een onbemiddeld edelman, die haar drie zonen, Willem, Guy en Jan, schonk. Nadat zij, in 1244, tot Gravin van Vlaanderen was verheven, toonde zij zich genegen aan hare zonen van het tweede bed het aanzienlijkste deel harer nalatenschap toe te voegen. Daaruit ontstond groote twist tusschen de broeders. De broeders van Dampierre ontzagen zich niet de zonen van Rochard bastaarden te noemen, 't welk Jan van Avennes, de oudste dezer zonen, niet slechts ernstig tegensprak, maar hij beweerde zelfs, dat hij, schoon bastaard, als oudste zoon der Gravin, voor alle zijne broeders, tot de opvolging iu 't Graafschap van Vlaanderen geregtigd was, en schroomde niet in 1246 zijne moeder den oorlog te verklaren. Doch in hooimaand van hetzelfde jaar werd er, door tusschenkomst van Lodelijk XI, Koning van Frankrijk, een verdrag getroffen, volgens hetwelk Vlaanderen aan Willem van Dampierre en Henegouwen aan Jan van Avennes werd toegewezen, mits dat Willem aan Guy en Jan zijne broe-

[p. 578]

ders, en Jan van Avennes aan Boudewijn, een behoorlijk aandeel in deze twee Graafschappen afstond. Toen Koning Willem de II, Graaf van Holland, in 1252 de Zeeuwsche eilanden bewester Schelde niet van Margaretha wilde komen verheffen, ontstond er oorlog tusschen de Hollanders en Vlamingers, welke laatste, onder Guy van Dampierre, bij Westkapellen, door Floris, 's Konings broeder, werden verslagen. Een groot gedeelte en onder anderen Graaf Guy werden gevangen genomen. Deze laatste werd in 1255, tegen betaling van een groot losgeld, geslaakt. Hij die sedert met zijne moeder als Graaf van Vlaanderen, regeerde, sloot met Floris, die na Willem's dood, met den titel van Voogd, Holland bestuurde een verbond.

In 1386 werd Guy door de Zeeuwsche Edelen bewogen een inval in Walcheren te doen en Middelburg te belegeren, doch toen hij vernam dat zijn schoonzoon Floris V, die volgens overeenkomst van 1266 met zijne dochter Margaretha gehuwd was, met een welbemande vloot voor Zierikzee was genaderd met het plan om naar Walcheren over te steken, en Middelburg te ontzetten, verzocht hij, beducht voor die magt, Jan II, Hertog van Brabant, tusschen te treden en Graaf Floris van den togt naar Walcheren te doen afzien. Dit gelukte. De Vlamingen verlieten Walcheren en Graaf Floris dankte zijn leger af. Zelfs haalde de Hertog dezen over om, in persoon naar Biervliet te komen en aldaar een mondgesprek met Graaf Guy te houden, zich verbindende om hem derwaarts te geleiden en in veiligheid wederom op eigen bodem te leveren. Floris echter beklaagde zich dat hij den Hertog te veel had vertrouwd. Naauwelijks had hij te Biervliet voet aan land gezet, of Guy deed hem opligten en in hechtenis stellen. De Hertog, die waarlijk onkundig van het voornemen des Vlaamschen Graafs schijnt geweest te zijn, toonde zich ten hoogste begaan met Graaf Floris en poogde Guy te bewegen, om hem onder borgtogt te ontslaan, 't welk plat uit geweigerd werd, ten ware hij zelf, tot s' Graven wederkomst toe, gevangen wilde blijven, waartoe hij, eindelijk, ongaarne besloot. Na den moord van Graaf Floris V, lokte Wolferd van Borselen de Vlamingen wederom in Walcheren. Wederom sloeg Guy het beleg voor Middelburg, dat hij echter kort daarna weder opbrak, In 1303 werd hij in een veldslag tegen de Franschen gevangen genomen, Hij overleed in zijne gevangenschap den 7 April 1304 in den ouderdom van meer dan 80 jaren. Hij was gehuwd 1 met Mehault van Bethunes en 2 met Isabelle van Luxemburg. Zijn zoon Robert volgde hem op.

Zie L.A. Warnkoenig, Histoire de la Flandre et de ses institutions Brux. 1835 2 vol. 8^o.; Kronyk van Vlaenderen van 580 tot 1467 Gent, 1839, 2 d. 8; (uitgegeven door de Maats. der Vl. Bibliophilen door P C. Serrure en Ph. Blommaert); Rer. Flandric. Tom. X. auc-

[p. 579]

tore J. Meyero. Brugis 1843; Jac. Meyerus, Annales rer. Flandric. Libri XVII. Antv. 1561. fol.; Pierre d'Oudegherst, Les Chroniques et Annales de Flandre, Anvers. 1571. 8^o.; publiés par Lesbroussart, Gand. 1789. 2 vol; Annales de Flandres par Emanuel Sueyro, Senor de Voorde, Antv. 1624. 2 T. in fol; Chronique de Flandres - nouvellement mise en lumière par Denis Sauvage, Lyon 1562 in fol; Nic. Despars, Chronyke van den lande ende graefscepe van Vlaenderen, uitgegeven door S. de Jonghe, Brugge 1839 4 d. in 8^o. De rebus Flandriae memorabilibus liber singularis, per J. Marchantium, Antv. 1567 in -18.; Dits die excellente cronike van Vlaenderen, Antw. by Willem Vosterman; Chronyke van Vlaenderee, uyt de vermaerste ende uytmuntenste oude schriften, opgeheldert door N.D. en F.R. (Vernimmen, Blootacker en Whyts) Brugge 4 d. in fol; Histoire de la Flandre depuis Guy de Dampierre jusqu'aux ducs de Bourgogne 1280-1383 par Jules van Praet, Brux. 1828 2 vol; Bataille de Courtrai ou des éperons d'or, gaynées par ees Flamands en 1302-avec des augmentations, des notes et des corrections par A. Voisin, Gand. 1834 in 12^o.; Mémoire sur la querre de Zélande (1303-1305) par J.J. de Smet in 4^o. (Extrait des Mêmoires de l'Acad. royale de Bruxelles); Les Genealogies et anciennes descentes des Forestiers et comtes de Flandre - par Pierre Balthasar, p. 96; M. Stoke, Rijmkronyk (uitg. van Huydecoper) D. II en III. passim; Wilhelm. Procurator, Chron. Egmund, bij Matthaei, Anal. vet. aevi. T. II. p. 2. ad annum 1287; Thesaur. Marten. en Durand, T. I. C. 1132, Butkens, Tropheés de Brabant T. I. p. 332; Chronycke van Zeelandt, Antw. 1551; Die Chronike van Hollandt bl. 71; van Kampen, Vad. Karakterk. D. I. bl. 134; Wagenaar, Vad. Hist. D. II en III (Zie het Register); en van Wijn op Wagenaart. t.a.p.