Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Ortuinus Gratius]

GRATIUS (Ortuinus) of Graes, uit een deftig Deventersch geslacht gesproten, werd geboren te Holtwijk bij Koesfeld in het Munstersche, in 1448. Hij werd Daventriensis bijgenaamd, omdat hij te Deventer, onder Alexander Hegius, aan de school van de broederschap van Geert Groote werd opgevoed en onderwezen, waar hij vervolgens tot onderwijzer van de 5^de klasse werd aangesteld. Hij was een verlicht geestelijke en genoot aanzien en vertrouwen, totdat hij later naar Keulen vertrok, waar hem het onderwijs in de Latijnsche letteren en wijsbegeerte was opgedragen, en waar hij den 31^sten Mei 1542 overleed. Hij schreef de volgende werken:

[p. 375]

Critico-mastix Peregrinationis Petri Ravennatis, J.U.D. in quo multa de viri ilius et Academiae laudibus, Lugd. 1511. 8^o.

Lamentationes Obscurorum Virorum, non prohibitae per sedem Apostolicam, Colon. 1518. 8^o. In dit werk komt voor:

Epistola Apologetica Ort. Gratii ob primam a parvulo educationem Daventriensis cognominati, Agrippinensis quoque Academiae Philosophi, Christique Sacerdotis, ad obscuram Reuchlinistarum cohortem, citra bonorum indigationem missa.

Fasciculus rerum expetendarum et fugiendarum, Colon. 1535. fol.

Triumphus B. Job. Prophetae, versu elegiaco, Colon. 1537. fol.

Gratius werd door Erasmus over zijn verstand en wetenschap geprezen. Hij haalde zich echter als sterk voorvechter der oude leer met al hare misbruiken de bespotting van mannen als Reuchlin, Hutten en Busch op den hals, die in de zooveel geruchtsmakende Epistolae Obscurorum Virorum op een spottenden toon al de misbruiken der kerk verdedigden en Gratius als den grootsten voorstander derzelven belagchelijk afschilderden. Deze verdedigde zich in het tweede geschift van hem alhier genoemd.

Zie Revius, Daventria Illustr. p. 133, 134; Sweertius, Ath. Belg. p. 589; Foppens, Bib. Belg. p. 935, 936; Saxe, Onom. liter. T. III. p. 40; Collot d'Escury, Holl. roem, D. IV. St. I. bl. 92, 93; Delprat, Verh. over de Broedersch. van G. Groote, 2^de druk, bl. 77, 78.