Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Arnoldus Geesteranus]

GEESTERANUS (Arnoldus) was de zoon van Jodocus Geesteranus, predikant te Gorinchem, en een neef van de voorgaanden. Hij werd in 1617 beroepen te Schelluinen en was in zijn hart de zaak der Remonstranten toegedaan, terwijl zijn vader een ijverig voorstander der tegenpartij was. Hieraan, en aan zijne omzigtigheid in het uitspreken van zijn gevoelen, was het dan ook toe te schrijven dat hij in den aanvang weinig bemoeijelijkt werd. Doch den 11^den November 1619 werd hij met zijn broeder, door de classis van Gorinchem afgezet, omdat zij weigerden de Dordsche Canones te onderteekenen, en hun gevoelen te openbaren over enkele voorname leerstukken. De provinciale Synode van 1620, te Gouda gehouden, keurde de handelingen der classis goed.

[p. 74]

Arnoldus sloot zich nu als predikant bij de broederschap aan. In October 1621 bediende hij in commissie de Remonstranten te Kampen. Den 1^sten Julij 1624 werd hij echter te Amsterdam in hechtenis genomen, en in December daaraanvolgende naar Loevestein gevoerd. Zijne gevangenneming en verdere lotgevallen tot het jaar 1631 heeft hij zelf in aanteekeningen beschreven, die later door Scheltema uitgegeven zijn. Bekend is de huwelijkstrouw van Susanna van Oostdijk, van den Briel geboortig, en hare echtverbindtenis met Geesteranus in de gevangenis, zoo schoon door Tollens bezongen. De Bijbel dien Geesteranus in zijn kerker gebruikte, en de drinkkan waarvan hij zich bediende, benevens de origineele afbeeldingen van hem en zijne vrouw, door Westerbaen geschilderd, worden nog bij zijne nakomelingen bewaard. Naar die afbeelding is hij ook door H. Bary in koper gesneden.

Met de andere predikanten ontvlugtte Arnoldus Loevestein, den 19^den Julij 1631. Een jaar daarna werd hij Remonstrantsch predikant te 's Gravenhage, waar hij wegens geleerdheid, welsprekendheid, vroomheid, godsvrucht en zachte zeden in groote achting stond en werkzaam bleef, tot dat hij den 28^sten Julij 1658 overleed. Zijn broeder volgt.

Zie J. Batelier, Lijkpred. op A. Geesteranus; Brandt, Hist. der Reform. D. III. bl. 928-932; Dezelfde, Gedichten, bl. 383, 459; Soermans, Kerk. Reg. van Zuid-Holl. bl. 97; Clar. et erud. vir. epist. eccl. et theol. ed. 1704, p. 941. b; Kok, Vaderl. Woordenb. D. XVII. bl. 92-97; Scheltema, Geschied., en Letterk. mengelw. D. III. St. III. bl. 198-224; Kist, Synodale hand in de zaak der Remonstr. bl. 110-112, 128-133; Tideman, de Rem. broedersch. bl. 63, 306; Geschiedk. Aanteek. betrekk. het Slot Loevestein, bl. 106-109, Bijl. 52, 53; van Kampen, Karakterk. D. II. St. I. bl. 35, 36; Tollens, laatste Gedicht. bl. 212; van Vloten, Paschier de Fyne, bl. 186 en bl. 42 aant. 11; Catal. van de Bibl. van D.C. en J.J. van Voorst, bl. 22, N^o. 298; Catal van voorwerp. ten toon gesteld te Amst. April en Mei 1858, bl. 24, N^o. 452.