Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 5

[Simon Speyert van der Eyk]

EYK (Simon Speyert van der), geboren in den Briel op den 26^sten Maart 1771, werd, na zijne bevordering tot Doctor in de wijsbegeerte en meester der vrije kunsten, in 1796 benoemd tot Lector in de natuurkunde en hoogere wiskunde aan de Leidsche Hoogeschool. Hij aanvaardde dien post op den 8^sten October met eene redevoering de vi Matheseos sublimioris, quae cernitur in Physica, Astronomia, aliisque disciplinis et artibus perficiendis. In 1797 tot buitengewoon Hoogleeraar in dezelfde vakken benoemd, sprak hij op den 18^den October: de studio Hydraulices inprimis in nostra Republica excolendo, (Met de eerstgenoemde gedrukt, Leid. 1798. 8^o). Twee jaren daarna, in 1799, tot gewoon Hoogleeraar benoemd, hield hij op den 27^sten September van dat jaar eene redevoering: de utilitate et commodis e diligentius culta Matheseos et Physices disciplina in vitam communem redundantibus. Als Latijnsch dichter deed hij zich kennen bij de nederlegging van het Rectoraat, in 1807 door hem gevoerd, door de voordragt van een dichtstuk: de ingenii humani praestantia et sagacitate, in variis artibus et disciplinis, maxime in Mathematicis, Physicis atque Astronomicis, conspicua, (L.B. 1808. 4^o); terwijl hij op den 8^sten Februarij 1816, na de redevoering van den aftredenden Rector Kemper, een Latijnsch dichtstuk voordroeg, tot de jongste gebeurtenissen in Europa en ons vaderland betrekking hebbende. In 1817, op nieuw met de Rectorale waardigheid bekleed, sprak hij, bij de nederlegging daarvan, een Latijnsch dichtstuk uit: de nihilo nobis penitus cognito in rerum natura, sive de arctis, qui humanae rerum cognitioni positi sunt, limitibus, (L.B. 1818.) hetwelk in de Annales Academicae voor 1817-1818 gedrukt is, en ook de feestviering der Hoogeschool, in 1825, luisterde hij door een uitvoering lierdicht op. Na alzoo een lange reeks van jaren onderwijs gegeven en de belangen der Hoogeschool op alle mogelijke wijzen bevorderd te hebben, deed hem toenemende ligchaamszwakte naar rust verlangen, die hij eervol in 1835 verkreeg, doch waarvan hij niet lang genot had, daar hij reeds den 20^sten September 1837 te Leiden overleed. Zijne verdiensten werden erkend door het Genootschap

[p. 298]

der proefondervindelijke wijsbegeerte te Rotterdam en door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Vlissingen

Behalve de bovengenoemde redevoeringen en dichtstukken, alsmede verscheidene vertoogen en verhandelingen in den Konsten Letterbode, en in de Bibliothèque Universelle, zagen van hem afzonderlijk het licht

Iustitutiones physicae in usum auditorum, Lugd. Bat. 1800. 8^o.

Verhandeling over de beginselen der differentiaal en integraal-rekening, Leid. 1803. 4^o.

Carmen de natura, Lugd. Bat. 1810. 4^o.

Verhandeling over het electro-magnetismus, Haarl. 1823. 8^o. met eene afb.

Poëmata de Deo et in laudem geometriae, Harl. 1826. 8^o.

Zie Nieuwe Algem. Konst- en Letterb. in 4^o. D. VI. bl. 2, 121, D. VII. bl. 193, D. VIII. bl. 153, D. XII. bl. 49, 106, 1837. D. II. bl. 212; de Jong, Alph. lijst. van Boek.; van Kampen, Geschied. der Ned. Lett. en Wetensch. D. III. bl. 269-271; Siegenbeek, Geschied. der Leidsche. Hoogesch. D. I. bl. 444, D. II. Toev. en Bijl. bl. 239, 277.