Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 5

[Daniel Jacob van Ewijck]

EWIJCK (Daniel Jacob van) afkomstig uit een zijtak van het geslacht van den voorgaande, werd den 13^den November 1786 te Utrecht geboren. Zijn vader was Mr. Floris Petrus van Ewijck, Heer van Oostbroek en de Bilt, Raad en Vroedschap der stad Utrecht, en zijne moeder Sara Maria de la Court, dochter van Mr. Pieter de la Court, in leven Burgemeester van Amsterdam. Na eenige jaren aan de Utrechtsche Hoogeschool gestudeerd te hebben, verwierf hij in 1809 den graad van Doctor in de wijsbegeerte en Meester

[p. 283]

der vrije kunsten, na openbare verdediging van zijne Dissertatio philosophica de comparata cognitionis in mathesi et philosophia indole, een stuk dat zelfs in buitenlandsche geschriften gunstig beoordeeld werd. In 1810 werd hij bevorderd tot Doctor in de beide regten, alstoen op theses, bij de ophanden zijnde opheffing der Hoogeschool. In 1811 benoemd tot Commis-griffier bij de Regtbank van eersten aanleg te Utrecht, was hij in die betrekking werkzaam bij de invoering der ons toen vreemde Fransche wetten, bijzonder der registratie en der bewaring van hijpotheken, van welke laatsten destijds alle, zoo oude als nieuwe acten, ter griffie in afzonderlijke registers moesten worden ingeschreven. In 1814 werd van Ewijck benoemd tot Griffier van de Regtbank van eersten aanleg te Utrecht. In 1515 was hij als adjudant van den Kolonel der Utrechtsche schutterij, den Baron van Lynden van Sandenburg, werkzaam, eerst tot de zamenstelling van twee bataillons gewone schutterij, daarna tot formering van één bataillon mobile schutterij, na de landing van Keizer Napoleon, bij welk bataillon hij dienst deed als Kapitein van eene der compagnien. De veldslag hij Waterloo en zijne gevolgen deden de uitrukking van dit bataillon verschuiven, en het later ontbinden. In 1815, bij de reorganisatie der Utrechtsche Hoogeschool, werd van Ewijck benoemd tot Secretaris van het Collegie van Curatoren dezer Hoogeschool, doch hij verliet in 1817 zijne geboorteplaats en vertrok naar 's Gravenhage, alwaar hij was benoemd tot Secretaris Generaal van het Departement van onderwijs, kunsten en wetenschappen, destijds afzonderlijk bestaande onder den Heer Repelaer van Driel. Van 1818 tot 1824 maakte hij, onder den Minister Falck, deel uit van diens Ministerie van publiek onderwijs, nationale nijverheid en koloniën. Als eerste in rang onder de ambtenaren van dit Ministerie, was hij in 1820 en 1824, toen Falck als buitengewoon afgezant werkzaam was, gedurende geruimen tijd met de teekening aller stukken van dit Ministerie belast. Van April 1824 tot December 1831 was hij bij het Departement van Binnenlandsche zaken werkzaam, als Administrateur voor het onderwijs, de kunsten en wetenschappen. Op het einde van 1831 werd, onder den Minister van Doorn, de betrekking van naar buiten werkende administrateurs opgeheven, en werden zij benoemd tot Adviseurs van den Minister voor hunne gewezene administratien. In het begin van 1832 werd van Ewijck benoemd tot Gouverneur der provincie Drenthe en nam hij die betrekking waar tot December 1839.

Van Januarij 1840 tot October 1855 heeft van Ewijck gefungeerd als Gouverneur (Commissaris des Konings) der provincie Noord-Holland, met den titel van Staatsraad in buitengewone dienst. In 1855 werd hij, na het doorstaan eener zware ziekte, wegens klimmende jaren en langdurige dienst op zijn verzoek ontslagen, en zulks op de meest eervolste wijze, daar

[p. 284]

het den Koning behaagde hem den titel te schenken van Minister van staat. Hij was vroeger benoemd tot Ridder en vervolgens tot Kommandeur der orde van den Nederlandschen Leeuw, tot Groot-officier van het legioen van eer, en tot Grootkruis der orde van den Eikenkroon. Gedurende eenige jaren vereerd met de betrekking van Curator der Leidsche Hoogeschool, werd hij in Maart 1857 als zoodanig ontslagen, doch benoemd tot voorzittend Curator der Hoogeschool te Utrecht, in welke stad hij zich, na zijn ontslag, op nieuw gevestigd had. Niet lang mogt hij echter deze betrekking vervullen, daar hij op den 15^den December 1858 zeer onverwacht aan zijne betrekkingen en het vaderland ontviel. Hij was gehuwd met Jonkvrouwe Johanna, Wijnanda, Hermine Ram.

Van Ewijck was een verlicht, wetenschappelijk, wijsgeerig en praktisch staatsman, een gemoedelijk, zacht en ootmoedig christen, een waar en warm menschenvriend en een belangstellend bevorderaar van alle nuttige ondernemingen. Van dit laatste gaf hij op het laatst van zijn leven nog een bewijs, als mede-lid der commissie tot het voorstaan der belangen van de Maatschappij van Weldadigheid, welke toen zonder bestuur was, en deze commissie gaf dan ook in hare circulaire van den 31^sten December 1858 haar diep leedwezen te kennen over zijnen dood. Voorts was van Ewijck een man wars van titels en praal, degelijk en nederig, eenvoudig van zin, achtbaar in de echte beteekenis, gulhartig en gemeenzaam.

Zie de Jonge, Geschied. van het Ned. Zeewez. D. III. St. II. bl. 416, noot; Utrechtsche Courant tusschen 16 en 19 December 1858; Utrechtsche Volks-Almanak 1858, bl. 15 en vervolgens.