Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 5

[Philips Graaf van Egmond]

EGMOND (Philips Graaf van), oudste zoon van den voorgaande, werd in 1558 geboren en kwam, na de pacificatie van Gent, weder in het bezit van zijns vaders goederen. Zich eenigen tijd in Duitschland opgehouden hebbende, keerde hij in het vaderland weder, en koos eerst de partij der Staten, naar het schijnt tegen den wil zijner moeder, werd na eenen dapperen tegenstand in 1576 door de Spanjaarden gevangen genomen, doch later ontslagen, teekende in 1577 de Unie van Brussel en bevorderde in dat jaar de aanstelling van Matthias, Aartshertog van Oostenrijk, tot landvoogd, om zich tegen de aanwassende magt van den prins van Oranje te verzetten. Kort te voren had hij Lier voor de Staten ingenomen en had in 1579 het bevel over eene bende ruiterij en voetvolk te Brussel. Uit ijver voor het Roomsche geloof, of omdat hij de zaken van de Staten voor onherstelbaar verloren hield, verzoende hij zich met den koning en knoopte met Parma onderhandelingen aan, om hem Brussel in handen te spelen. Zijn toeleg mislukte, en de burgers hielden hem op de markt gevangen. De een vroeg hem ‘of hij vergeten was dat zijn vader op die plaats het hoofd had verloren’ en de ander ‘of hij 't graf des onthoofden kwam bezoeken; daarbij voegende graaf slechts twee of drie steenen op en gij zult er bloed vinden.’ Men kwam evenwel tot een verdrag en Egmond trok, met het volk dat hem volgen wilde, af en de stad uit. Hij begaf zich met omtrent veertien honderd man naar Geertsbergen, vermeesterde het en nam Ninove in. Hier werd hij door de la Nouë gevangen genomen, eerst naar Gent, vervolgens naar het slot Rammekens en eindelijk naar Holland vervoerd, en aldaar in 1585 tegen de la Nouë uitgewisseld. Hij werd vervolgens Stadhouder van Artois en Ridder van het Gulden Vlies. In 1590 werd hij door den koning met hulptroepen voor den Hertog van Mayenne naar Frankrijk gezonden, en sneuvelde den 14^den Maart van dat jaar in den veldslag bij Ivry. Op last van den Franschen koning Hendrik IV werd hij te Evreux begraven. Zijne goederen waren door de Staten van Holland aangeslagen, ofschoon die met veel schulden bezwaard waren.

Egmond was gehuwd met Maria van Hoorn, zuster van

[p. 58]

George van Hoorn, Graaf van Houtkerken in Vlaanderen, die met zijne zuster Leonora van Egmond gehuwd was; doch verwekte bij haar geene kinderen. Zijne zinspreuk was: Nil mihi tollit hyems. (Geen storm heeft mij ontroerd).

Zie Ant. Hovaeus, Chron. van Egmondt, bl. 102, 103; Bor, Ned. Oorl. B. XI. bl. 856. (274), B. XIII. bl. 66 (113), B. XIV. bl. 175. (191), B. XX. bl. 619 (50); van Leeuwen, Bat. Illustr. bl. 954; Bockenbergh, Kron. van Egmondt, bl. 99; van Meteren, Ned. Hist. D. III. bl. 264, 266, 403, 421, D. IV. bl. 307, D. V. bl. 348, 350, 352; Wagenaar, Vaderl. Hist. D. VII. bl. 113, 173, 174, 292-294; van Wijn, Aanm. op de Vaderl. Hist. van Wagenaar, D. IX. bl. 7; van Kampen, Karakterk. D. I. bl. 372 en 374; Collot d'Escury, Holl. roem, D. II. bl. 104; Groen van Prinsterer, Arch. de la Maison d'Orange-Nassau, T. V. p. 123, 418, 523, 524, 525, 541, T. VI. p. 2, 116, 231, 235, 672, T. VII. p. 314; van Sandwijk, Beschrijv. van Purmerende, bl. 46-48; Arend, Algem. Geschied. des Vaderl. D. II. St. V. bl. 70, St. VI. bl. 332.