Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 5

[p. 38]

[Lucas Egeling]

EGELING (Lucas) werd den 22^sten Augustus 1764 te Utrecht geboren. De godsdienstige zin zijner ouders stemde het gemoed van den knaap reeds vroeg tot ernst en vroomheid. Daar hij zich aan de Evangelie-bediening wenschte te wijden, werd hij eerlang student aan de Utrechtsche Hoogeschool, waar hij onder Vos en van Hamelsveld zijne godgeleerde studiën volbragt. Na tot proponent bevorderd te zijn, werd hij den 28^sten October 1788 predikant te Hemmen, in 1794 te Vollenhoven en in 1802 te Hoorn, tot dat hij in 1804 te Leiden werd beroepen, waar hij bleef tot aan zijnen dood, die den 21^sten December 1835 plaats had. Hij was gehuwd met Martina Adriana van Vloten, die hem zes kinderen schonk.

Egeling heeft zich inzonderheid als schrijver beroemd gemaakt. Hij was een ijverig medearbeider aan het Dagboek ten gebruike bij den Bijbelschen Almanak, en voor het zendelinggenootschap schreef hij verschillende kleine stukjes. De brieven van den vromen P. Ris te Hoorn werden door hem in het licht gegeven, en hij leverde in Heringa's kerkelijke raadgever en raadvrager vele bijdragen, waaronder inzonderheid zijne Vriendelijke vraag aan mijne medebroeders genoemd moet worden, welk merkwaardig geschrift hij aan alle zijne ambtsbroeders ten geschenke aanbood. Behalve drie leerredenen als, eene bij den ramp van Leiden, in 1807; eene bij het zendeling-genootschap over Phil. I. vs. 18, en eene bij den doop van eenige Israëliten over Rom. II. vs. 5, zien van hem de volgende werken het licht:

De weg der zaligheid, naar het beloop des Bijbels. Een leerboek voor mijne leerlingen en anderen, die de kennis der waarheid liefhebben, Amst. 1820 8^o. 2 deelen, meermalen, en in 1844 voor de tiende maal, herdrukt, en door L. Weydman, predikant te Monsheim bij Worms in het Hoogduitsch vertaald.

De Nadenkende Christen, die gaarne zich zelven en anderen behouden wilde, Amst. 1832. 8^o. de 2^de druk volgde reeds na 9 maanden. 3^de druk ald. 1848 8^o. Ook in het Hoogduitsch vertaald en te Elberfeld uitgegeven.

Nagelatene leerredenen, Leid. 1836. 8^o. 2 deelen.

Onderwijs in de Christelijke Geloofs- en Zedeleer, 2^de druk, Amst. 1845, kl. 8^o.

Vraagboekje tot onderwijzing in de Christelijke leer, 28^ste druk, Amst. 1848, kl. 8^o.

Verkort vraagboekje tot onderwijs in de Christelijke leer, 31^ste druk, Amst. 1849, kl. 8^o.

Bijbelsch lees- en leerboekje voor Zondagsscholen en Catechisatiën, 4^de druk, Leid. 1852. kl. 8^o.

Als herder zijner gemeente was Egeling een hoogst merkwaardig man. Als zoodanig zou hij het best met Hinlopen, die op zijne opvoeding en vorming eenen grooten invloed had, kunnen vergeleken worden. Zijn karakter en zijne persoonlijkheid kunnen niet beter geteekend worden, dan in zoo vele

[p. 39]

kleine trekken, die nog in de herinnering voortleven van zoo velen die hem gekend hebben. Zijn streven was in daden ook te zijn, wat hij van den kansel aan anderen leerde. Zijn leven kenmerkte zich door eenvoud en gemoedelijkheid, innige godsvrucht en liefde voor Christus. Voor al wat heilig was had hij een fijn gevoel. Hij was een ernstig, christelijk en bijbelsch man, die bij alle naauwgezetheid, ja schroomvalligheid, in zijne handelingen tevens een afkeer had van alle uiterlijk vertoon van vroomheid. Als vijand van alle twist en tweedragt, wilde hij éénheid en verbroedering zoo veel mogelijk bevorderen.

Onvermoeid is hij werkzaam geweest in den werkkring waarin hij zich geplaatst zag. Bij eene predikwijze die zoowel door degelijkheid als door keurigheid, door rijkdom als door eenvoud uitmuntte, maakte hij zich den naam van vriend van ongelukkigen en behoeftigen met regt waardig. Dagelijks bezocht hij een deel van zijn wijk. Voor armen hield hij eene afzonderlijke catechisatie. Aan de zedelijke verbetering der gevangenen wijdde hij groote zorg. Waar men hem riep, ook bij besmettelijke ziekten, was hij gereed te komen. Vaak bezocht hij het invaliden huis te Leiden. Veel heeft hij als lid der schoolcommissie voor het onderwijs, inzonderheid voor de zondags- scholen gedaan. Jaren achtereen gaf hij ook onderwijs aan eenige studenten in de Godgeleerdheid. In grooter en in kleiner formaat gaat zijn portret, door L. Springer, in steendruk uit. Zijn zoon volgt.

Zie Boekz. der gel. wereld, 1836. D. I. bl. 89, 93, 99; Algem. Konsten Letterb. 1836. D. I. bl. 1, 16, 17; Waarheid in liefde, 1837, bl. 412; Glasius, Godgel. Nederl. D. I. bl. 411-414; Kalender voor de protest. in Nederl. 2^de Jaarg. bl. 241; de Jong, Alph. lijst. van Boek.; Brinkman, Alph. lijst van Boek.; Dezelfde, Naaml. van Boek., voor 1848 en 1852; Cat. van de Bibl. der Maatsch. der Nederl. Letterk. te Leid. 2^de Bijv. bl. 102.