Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 4

[Vincent van Drielenburch]

DRIELENBURCH (Vincent van) was een zouderling man, die gedurende de Remonstrantsche en Contra-Remonstrantsche twisten zeer veel van zich deed spreken. Zeer velen hielden hem voor een die niet wel bij zijn verstand was, en zijne vele schotschriften geven ons althans geen hoogen dunk van zijn oordeel. In elk geval was hij een geestdrijver, van wiens bittere haat en vaardige pen vele Contra-Remonstranten, ter kwader ure, gebruik wisten te maken.

[p. 335]

Te Utrecht schijnt hij geboren en van vrij goeden afkomst geweest te zijn. Hij studeerde te Leiden in de regten, met niet meer dan redelijk succes, en werd omstreeks 1610 door de overheid van Utrecht begiftigd met de rentmeesterschappen van de conventen van St. Paulus en de Witte Vrouwen. Inmiddels meende hij allerlei visioenen, revelatiën en openbaringen te hebben, aangaande den Paus van Rome, die hij eerst aan Arminius, daarna aan Uytenbogaert in brieven mededeelde. Zelfs wilde hij door den laatsten toegang tot den Prins erlangen. Omdat Uytenbogaert zich echter weinig met hem wilde inlaten, rigtte hij eerlang tegen dezen verschillende vinnige geschriften.

Weldra mengde Drielenburch zich ook in de godsdienstige geschillen. Hij schold op de Remonstrantsche predikanten, inzonderheid op Taurinus, en laakte openlijk het gedrag der Utrechtsche overheid. Een hatelijk pamflet werd door hem uitgegeven en rondgedeeld onder de velen die verdacht waren van vroegere oproeren te Utrecht in de hand gewerkt te hebben. Hij werd daarom in 1613 van zijne bediening ontzet en als gevangene op het huis Hazenburg geplaatst. Bij het verhoor leverde hij eene schriftelijke remonstrantie over ter verklaring zijner handelwijze, welke later door den druk bekend werd. Op aandrang van vele aanzienlijken sprak Uytenbogaert voor hem bij de Staten, doch kon zijne vrijstelling niet verkrijgen. Den 25^sten November 1613 werd Drielenburch door de Staten van Utrecht, uit stad en provincie gebannen, waarna hij zich naar Amsterdam begaf. Daar stelde hij op aanhitsen der predikanten vele schimpschriften tegen Uytenbogaert en andere Remonstranten. Na 1617 verneemt men echter niets meer van hem. Zijne geschriften, voor zoo ver die bekend en bewaard zijn, zijn getiteld:

Corte examen ende sententie Johannes Utenbogaerts enz. t' Amst. 1615. Tweede druk van nieuws oversien ende verbetert verscheen in 1616.

Christianus-Mercurius, 't samensprekinghe enz. 1615.

Verthooninghe ende openbaringhe van 't groote vasten-avontspel enz. 1615-1616.

Figuerlycke verthooninghe enz. 1618. Wat den inhoud betreft, gelijk aan het voorgaande.

Wtkomste ende verthooninghe van den Utrechtsen martelaer J. Wtenboogaert enz. 1616.

Gheestetycke Klock-luyinghe enz. 1616. Een onbekende schreef hier tegen: Inleidinghe van een groot faemroover enz., waarop Drielenburch weder antwoordde in een:

Antwoordt op een onaerdich liechjen ofte pasquil, van een spotter in sang ghedicht, teghen seecker persoon ghenaamt Vincent, dien hij Schpper Cent noemt. 1616.

Christianus-Mercurius ofte Christelycken bode, enz, 1616.

[p. 336]

Ondersoeckinghe, nae-jaginghe ende eyghen-verstrickinghe D. Conradi Vorstii, enz. 1616.

Den waren gheestelycken ridder, campende teghen den ridder ende voorvechter van den vorst des luchts der Remonstranten, ghenaamt Caspar Barlaeus, enz. Amst. 1616.

Corte waerachtige ende grondighe verclaringhe over eenighe pointen ofte manieren van spreken, vervat in sekere schriften van Vincent van Drielenburch tegen Johan Wtenboogaert ez. 1616. Achteraan staat: Beschreven door de penne des schryvers van V.v.D. ghedr. na de copije in Vrieslandt buyten Leeuwaarden.

Tsamen-sprekinge van Frederyck ende Theodorus over sekere schriften van Vincent van Drielenburch tegen Johan Wtenbogaert enz. Beschreven door de penne des schrijvers van V.v. Dr. gedr. in Vriesl. buyten Leeuw. 1616.

Grove lasteren ende beschuldiginghen Johannes Utenboogaerts ghetogen uyt zijn tractaat, gheintituleerd: Verdedigingh van de resolutie der Staten van Hollandt ende West-Vriesland, enz. Amst. 1616, is eene afzonderlijke afdruk van een gedeelte van het Corte examen.

Cort ende klaer contra-Discours enz. 1617.

Ernstighe teghen-spraeck enz. 1617.

Calendier ofte almanak enz. 1617.

Basuyne der waerheyt enz. 1617.

Claere wederlegginghe van de valsche bewysredenen teghens V.v. Dr. enz.

De Mey met Sions opganck. Hallelujah enz. Geschreven door de penne des schryvers van Vincent van Drielenburch, (zonder plaats of jaartal).

In den waren gheestelycken Ridder geeft Drielenburch zelf aan het einde eene korte lijst zijner geschriften. Behalve de opgegeve noemt hij daarbij nog deze:

Sions-blasoen. - Den singhenden voorlooper over d' ontdeckinghe des naems, merckteekens ende getals des beeste. - De openbaringe ende ontdeckinghe van den naam, merckteeken ende getal des beeste. - 't Liedt van de vrije Nederlandschen Leeuw ende van de vrije Nederlantsche maecht. - 't Liedt daer Gode ende Christo eere ghesongen werdt over syn ghemeynte ende over Syons Vorsten - 't Liedt van de bode ende van den pelgrim. - Twee meylieden over Godes kercke ende over hare dienaren ende beschermheeren. - Antwoordt op een liedt van drie hoofden in een caproen. - Vrede-ghesangh ende liefde-ghesangh van Frederyck ende Dideryck. - Sions lof over des Heeren Avontmale.

Zie Clare aenwijsinghe van de gelegentheijt van Vincent van Drielenborgh enz. door H. Pagium. Tot Leyden 1616; Baudartius, Memoriën B. VIII bl. 20; Uijtenbogaert, Kerck. Hist. bl. 695; Regenboog, Hist. der Remonst. D. I. bl. 150,

[p. 337]

151; Muller, Bibl. van Pamphl. No. 1147, 1161, 1162, 1196, 1203, 1204, 1205, 1217, 1322, 1334, 1335, 1336, 1337, 1338.