Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 4

[Hugo Donellus]

DONELLUS (Hugo) of volgens zijnen eigenlijken naam Huques Doneau, werd geboren te Chalons aan de Saone, den 23^sten December 1527. Als kind koesterde men van hem weinig verwachting, doch na zijne voorbereidende studiën te Tourron volbragt te hebben, studeerde hij in de regten, onder de vermaardste mannen van zijn tijd aan de Hoogescholen te Toulouse en te Bourges, in welke laatste plaats hij den 17^den Julij 1551 de graad van Doctor in de regten erlangde, en tevens tot Hoogleeraar in die wetenschap aldaar werd aangesteld. De Protestantsche Godsdienst omhelsd hebbende, scheelde het weinig of hij was in 1572 mede het slagtoffer van den St. Bartholomeus-nacht geworden, indien niet eenige Duitsche studenten hem gered hadden, door hem verkleed buiten de stad te brengen. Ofschoon onderweg gevangen doch niet herkend, vertrok hij naar Genève, van waar hij, na een lang verblijf, door Frederik III Keurvorst van den Paltz tot Hoogleeraar in de regten aan de Hoogeschool van Heidelberg beroepen werd. Toen, na den dood van den Keurvorst, het Lutheranisme te Heidelberg weder het Calvinisme verving en alle Hoogleeraren gedrongen werden de Augburgsche Confessie te onderteekonen, verblijdde zich Donellus, ofschoon van die onderteekening vrijgesteld, dat zich elders een werkkring voor hem opende. In 1577 werd hij door Curatoren der Leidsche Hoogeschool tot Hoogleeraar in de regten aangesteld, welke betrekking hij met den meesten lof vervulde. In 1583 bood men hem de zelfde waardigheid te Altdorf aan; doch zijn inkomen te Leiden vermeerderd zijnde, verkoos hij daar te blijven. Maar toen hij zich in 1587 gewikkeld had in de geschillen, tot welke Leicester's bewind aanleiding gaf, en hij in zijnen ijver voor dezen zich niet ont-

[p. 247]

zien had zich sterk uit te laten tegen de Staten en den Prins, werd hij van zijnen post afgezet, en kreeg hij bevel om het land te verlaten. Hij begaf zich toen naar Duitschland, alwaar hij niet lang ambteloos leefde, want eerlang zag hij zich tot Hoogleeraar in de regten te Altdorf aangesteld, welke betrekking hij met roem waarnam tot aan zijnen dood, die den 4^den Mei 1591 plaats had. Hij werd in de kerk te Altdorf begraven, en zijnen lijksteen met een vereerend opschrift voorzien. Zijne afbeelding ziet op onderscheidene wijzen het licht; ook werd er eenen gedenkpenning ter zijner eere geslagen. Hij was in 1573 gehuwd, doch verwekte geene kinderen.

Donellus was een der vermaardste regtsgeleerden zijner eeuw en een der vroegste sieraden van de regtsgeleerde faculteit der Leidsche Hoogeschool. Hij bezat een buitengewoon geheugen, zoodat naar men zegt hij het gansche Corpus Juris letterlijk van buiten kende. Ook bezat hij de zeldzame gave de meest dorre onderwerpen belangwekkend te behandelen. Zijne regtsgeleerde verhandelingen en overige werken, waarvan de opgave elders te vinden is, werden meermalen herdrukt, en zagen ook in andere talen over gezet het licht. De laatste uitgave derzelven geschiedde in 1808 te Neuremberg 4 deelen in 8^o. onder den titel van: Commentaria Juris civilis; terwijl al zijne werken, onder anderen het licht zagen, onder den titel van:

Donelli Opera Omnia, cum notis Pellegrini, Lucae 1762-1770, 12 vol. fol.

In het Album van Homme van Harinnxma thoe Slooten Senior komt eene, door hem met eene sierlijke hand geschrevene, spreuk voor.

Zie Saxe, Onom. liter. T. III. p. 349; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Haag, La France Protestante T. VIII. p. 299-302; Bayle, Dict. Hist. et Crit. T. II. p. 651-653. (Edit. 1734); Siegenbeek, Geschied. der Leidsche Hoogesch. D. I. bl. 37, 48-52, 209, D. II. Toev. en Bijl. bl, 61, 62; Biograph. Univ. T. VI. p. 226; Muller, Cat. van Portrett. bl. 73; Werk. der Maatsch. van Nederl. Letterk. te Leiden, Nieuwe reeks, D. VII. bl. 87; Vrije Fries, D. VIII. bl. 116.