Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 4

[Nicolaas Daine]

DAINE (Nicolaas), geboren te Andennes in België, den 13^den October 1780, of volgens anderen in 1782, was de zoon van Hendrik Joseph Daine en Therèse Laloy. Na eerst te Brussel in eenen porceleinfabriek werkzaam te zijn geweest, trad hij in 1796 als tamboer in Fransche dienst, werd achtereenvolgens tot tamboermajoor, korporaal, sergeant en adjudant-onderofficier bevorderd, en nam deel aan de veldtogten in de Nederlanden en langs den Rijn. Hij ging in 1807 in Poolsche dienst over, werd eerst Luitenant bij het tweede regiment Poolsche infanterie, daarna Kapitein, en den 27^sten Mei Bataljonschef. Als zoodanig onderscheidde hij zich door zijn dapper gedrag bij Rachine, Zamose, Sandomir en Mickow. Hij werd den 21^sten Junij 1813 Kolonel, en na de overgave van Dantzig in 1814 gevankelijk naar Rusland gevoerd. Na den val van Napoleon ontslagen, keerde hij in zijn vaderland weder en werd door Koning Willem I den 25^sten Maart 1815 in zijnen rang van Kolonel hersteld, en den 24^sten November 1816 tot Brigade-Generaal bevorderd. Hij werd vervolgens provinciaal Kommandant van Gelderland in 1816, in 1821 van Noord Holland, en in 1826 van de provincie Limburg.

Na het uitbreken van den Belgischen opstand, werd aan Daine, door den Generaal-Majoor Dibbets, Opperbevelhebber van de vesting Maastricht, opgedragen, een konvooi met levensmiddelen en gemunt geld naar de citadel van Luik te vergezellen. Zich niet houdende aan de gegevene orders, mislukte die zending met verlies van geld en levensmiddelen. Men heeft hem beschuldigd van moedwillig dit konvooi in handen der Luikenaars te hebben doen vallen, doch de onpartijdigheid vordert dit tegen te spreken en er bij te voegen, dat Daine, ook na zijne latere desertie, steeds volgehouden heeft, daarbij ter goeder trouw te zijn te werk gegaan. Zijn rapport over die zaak door Dibbets naar 's Hage gezonden, verwekte

[p. 23]

evenwel daar het vermoeden van pligtverzuim, en werd aan hem bij koninklijk besluit van den 11^den October bevel gezonden zich naar Utrecht te begeven, ter beschikking van het Departement van oorlog. Vreezende voor het Hoog Militair Geregtshof te regt gesteld te worden, en ten doel aan opruijingen en verleidelijke aanzoeken, vergat hij de weldaden hem door zijnen vorst geschonken en werd hij een eerloos deserteur, en als zoodanig bij koninklijk besluit van den 14^den November uit de kaders van het Nederlandsche leger afgevoerd, terwijl hij den 31^sten October te voren, door het voorloopig Belgische bestuur in zijnen rang bevestigd was. Den 9^den November 1830 had hij Roermond bezet, en den volgenden dag nam hij Venlo in. In den Tiendaagschen veldtogt stond hij aan het hoofd van het Belgische leger van de Maas; doch naauwelijks werd hij door onze troepen aangevallen of hij vlugtte, onder het geleide der Kozakken van de Maas, zoo als zijne lansiers genoemd werden, in galop naar Tongeren, om zijn behoud te gaan zoeken te Luik, waar achtereenvolgens het overschot van zijn leger, ongeveer 4000 man, in de grootste wanorde binnenkwam.

Daine, onmiddelijk daarop buiten dienst gesteld, ontving in November 1832 het bevel over het vierde legerkorps; doch verkreeg in 1834 andermaal zijn ontslag. Den 31^sten December 1838 tot bevelhebber der forten van Venlo aangesteld, en in Junij 1839 tot Kommandant over de vierde divisie infanterie, werd hij den 31^sten December 1841 voor de derde maal op non-activiteit gesteld. Zoodanig was zijne toestand, toen de zamenzwering van van der Meeren en van der Smissen ruchtbaar werd.

Het is tot nog toe niet bewezen, welk deel Daine daaraan gehad heeft, en slechts als getuige heeft hij bij het onderzoek van die zaak gediend; maar het was toch ten gevolge van die gebeurtenis, dat hem bij koninklijk besluit van den 14^den Junij 1842 de stad Charleroi tot verblijfplaats werd aangewezen, waar hij den 18^den October 1843 overleed, zonder immer pensioen te hebben kunnen bekomen. Daine werd meermalen gewond en was ridder van verschillende orden, hoewel hij de bewijzen daarvan niet allen vertoonen kon.

Zie Biographie Universelle, T. VI. p. 9, 10; Bosscha, Neêrl. Held. te Land, D, III. bl. 631, 632, 630, 658, 665, 687, 708, 740; van Wijk, Algem. Wetensch. Woordenb.