Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Johannes Baptista Crol]

CROL (Johannes Baptista), geboren te Brussel den 14^den October 1745, uit niet onaanzienlijke ouders, welke hij vroeg verloor. Spoedig ontwaarden zijne voogden, wat er in den veelbelovenden knaap schuilde. Hij werd te Rotterdam aan de zorg en opleiding van den kundigen heelmeester Marinus Schouten toevertrouwd, aan wien Crol zijne vorming als mensch, als geneesheer en als christen te danken had. Na eenigen tijd diens onderwijs genoten, en zich op de beoefening der talen en wiskunde te hebben toegelegd, vertrok hij als scheepsdoctor naar Algiers, en bezocht na zijne terugkomst Parys, ten einde aldaar zich in de heelkunde verder te bekwamen. Als chirurgijn-majoor geplaatst bij het regiment van den Graaf van Bijlandt, verleende hij de verdedigers van den staat hulp en genezing. Verlof verzocht en bekomen hebbende, begaf hij zich naar de Leidsche Academie, en verwierf aldaar den doctoralen graad, door op den 12^den Maart 1777 in het openbaar eene uitmuntende verhandeling te verdedigen over het geoorloofd gebruik van brandmiddelen in sommige ziekten. Kort daarop werd hij door de regering van Dordrecht tot Lector in de ontleed- en heelkunde benoemd, welke post hij den 29^sten Julij 1778 aanvaardde, met eene fraaije redevoering over het nut dat voor iedereen, van welken stand ook, gelegen ligt in de kennis der ontleedkunde.

Gedurende eene reeks van jaren, had Crol zijne beste krachten veil voor het aan hem toevertrouwde onderwijs, en met onvermoeiden rusteloozen ijver beantwoordde hij aan zijne roeping, tot dat de drang der bezigheden hem in 1784 noopte, dit ambt vaarwel te zeggen. Hij ging echter voort met het geven van lessen aan zijne vrienden over de proefondervindelijke natuurkunde, en spaarde geene kosten om goede instru-

[p. 857]

menten te verkrijgen, tot het welslagen der proeven ter opheldering zijner populaire voordragt.

Op den 9^den Januarij 1823, maakte de dood een einde aan 's mans nuttig en werkzaam leven. Hij was tweemaal gehuwd, eerst met Anna Petronella Dreux, die hem drie zonen schonk, en daarna met Wilhelmina Johanna Nierhof. Ongetwijfeld behoorde Crol tot de geleerdste en kundigste artsen van zijnen tijd. Aan eene rijke ondervinding in de kunst, paarde hij eene groote zorg voor zijne patienten, onverschillig tot welken rang of stand zij behoorden. De roem zijner kundigheden werd verhoogd, door zijne verdiensten als mensch en als burger. In de plaats zijner inwoning bekleedde hij de meest vereerende ambten. Zoo was hij lid der gewestelijke en plaatselijke commissiën van geneeskundig onderzoek en toevoorzigt, curator der Latijnsche scholen en eere voorzitter van het letterkundig en wetenschappelijk genootschap Diversa sed Una. Hij was een man van een vast en onwrikbaar karakter, van morele en physieke kracht. Hij bezat een gevoelig hart en vereenigde in zich alle eigenschappen om een goed burger te wezen. Hij was vervuld van eerbied voor de menschelijke natuur en hare regten, en een gematigd en wijs voorstander der burgerlijke vrijheid. Hij was de vraagbaak van allen, en zijne veel omvattende wetenschap stond ter beschikking van een ieder die dezelve behoefde.

Het is te bejammeren, dat eene zekere schroomvalligheid, om als schrijver op te treden, en het gebrek aan tijd, hem weerhouden hebben, de vruchten zijner veelomvattende kennis algemeen te doen worden, en bezitten wij alzoo van zijne hand slechts twee verhandelingen, waarvan wij boven reeds melding maakten en die getiteld zijn:

Dissertatio medico-chirurgica inauguralis de legitimo ustionis usu in quibusdam morbis. Lugd. Bat. 1777.

De fructu ex Anatomes studio in quodvis hominum genus redundante.

Zie Herinn. aan de verdienst. van J.B. Crol, door Mr. P.S. Schull. (Dordr. 1823, 8^o.)