Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Wilhelmus Comantius]

COMANTIUS (Wilhelmus) was een der steunpilaren van de Hervormde kerk in ons vaderland, na de afschudding van het Spaansche juk. Hij was van 1580 tot 1583 predikant te Dixmuiden, doch werd in laatstgenoemd jaar op sterk aanhouden aan die van Sluis geleend. Kort daarna weder opgeëischt door zijne gemeente te Dixmuiden, verworven die van Sluis dat hij daar nog eenigen tijd de dienst zou waarnemen, en hij bleef er vervolgens als vast predikant, daar Dixmuiden nog in 1583 aan de Spanjaarden overging.

Te Sluis stond Comantius in hooge achting, ofschoon men daar zooveel niet kon bijeenbrengen, dat in 's mans onderhoud behoorlijk werd voorzien. In 1585 werd hij beroepen te Medemblik, doch de magistraat van Sluis en de kerkeraad aldaar, wilden hem niet ontslaan, en, vreezende dat hij Sluis zou verlaten, wegens het geringe onderhoud aldaar, besloot men in Holland pogingen aan te wenden om daarin te voorzien.

Terwijl men daartoe bezig was, werd Comantius, wegens de Hervormde kerk van Vlaanderen, afgezonden ten jare 1586, op de synode te 's Gravenhage, den 20^sten Junij van dat jaar op last van den graaf van Leicester gehouden, welke synode daardoor merkwaardig was, omdat door haar de Nederlandsche Geloofsbelijdenis voor de achtste maal goedgekeurd, en het bevel om deze te onderteekenen vernieuwd, bevestigd en uitgebreid werd.

Toen de pogingen van die van Sluis mislukten, om voor ha-

[p. 643]

ren leeraar meerder tractement te verkrijgen, besloot Comantius, door den nood gedrongen, gehoor te geven aan het aanzoek van den heer van Noordwijk, om zijne dienst aan die plaats te verbinden. Die van Sluis ontsloegen hem evenwel niet, dan onder belofte, dat hij na een zekeren tijd zou terugkeeren, en die hij gehouden zou hebben, ware het niet dat Sluis in het volgende jaar, 1587, aan de Spanjaarden overging. Na het einde zijner verbindtenis te Noordwijk, vertrok Comantius in 1590 naar Oost-Souburg en eindigde daar den 11^den December 1594 zijn leven, dat aan de dienst der opkomende kerk in ons vaderland gewijd was.

Wilhelm Comantius, die na het jaar 1608, predikant was te IJsendijke, is hoogstwaarschijnlijk zijn zoon geweest.

Zie Soermans. Kerk. Reg. van Zuid-Holl., bl. 58; W. te Water, tweede eeuwget. der Nederl. Geloofsbel., bl. 82; J.W. te Water, Kort Verh. der Reform. van Zeeland, bl. 207-209.