Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Charles le Cène]

CÈNE (Charles le), geboren te Caen, in 1647, werd in 1672 Hervormd Predikant te Honfleur in Normandië, vervolgens te Charenton bij Parijs, en daarna, na het herroepen van het

[p. 285]

Edict van Nantes, te Londen Terwijl hij hier stond zond hij in het licht:

Projet d'une nouvelle Version Françoise de la Bible, dans lequel on justifie par raison et autoritez, que les versions précédentes ne représentent pas bien en plusieurs passages le sens de l'original et qu'il est fort nécessaire, de donner une meilleure version, comme on se propose de faire. Rott. 1696.

Dit had ten gevolge, dat Jacobus Gousset, Hoogleeraar te Groningen, zich daar tegen verzette, met een boek getiteld:

Considerations Théologiques et critiques sur le Projet etc.

Daar men in het werk van le Cène eene doorslaande overhelling tot het socinianismus meende te vinden, werd de schrijver van zijn predikambt ontzet, waarop hij tot de Remonstranten overging, en eerst te Rotterdam en later te Amsterdam kwam wonen, doch naderhand weder naar Londen vertrokken zijnde, is hij aldaar in 1703 in armoede overleden.

Behalve het boven vermelde werk ziet van hem nog het licht:

De l'état de l'Homme apres le Pésché, et de la Prédestination au salut Amst. 1684 8^o.

Entretiens sur diverses matières de Théologie, Amst. 1685 et 1695 8^o.

Conversations sur la Tolérance en Philosophie, (Amst.) 1687 12^o.

Nouvelle critique de toutes les versions Françoises de la Bible, qui ont paru jusqu'àprésent, dans laquelle on justifie par raisons etc. Amst. 1722 8^o. zijnde een herdruk van het bovenvermelde Projet, etc.

Voor de door hem vervaardigde bijbelvertaling kon hij noch in Engeland noch in de Nederlanden eenen drukker vinden, na zijne dood besloot echter zijn zoon Michel le Cène, die zich te Amsterdam als boekhandelaar gevestigd had, zijns vaders arbeid het licht te doen zien. Bij hem verscheen alzoo:

La sainte Bible, contenant les livres de l'ancien et du nouveau Testament, Nouvelle version Amst. 1741, doch aangezien de Nederlandsche synoden deze bijbelvertaling als strijdig met de leer der Hervormde kerk beschouwden verbood de Regering van Amsterdam er de uitgave van. Onpartijdigen vonden er echter veel goeds in. Ook blijkt daaruit even als uit le Cènes andere werken 's mans veelzijdige kennis, grondige geleerdheid en bijzondere ervarenheid in oude en nieuwe bijzonder Joodsche, schrijvers.

Het portret van le Cène in folio, F.M. la Cave fecit London, heeft, behalve zijn naam tot omschrift M.D. st. E. né à Caen, mort à Londres MDCCIII.

Zie Abregé de la vie de Charles le Cène, par Michel Charles le Cène, son fils, dans l'advertissement de la Version de la Bible par Ch. le Céne. Amst. 1741. Fol.; le Long, Biblioth. Histor. de la France, Tom. I. No. 6105 et 6106; de Chalmot, Biogr. Woordenb; Glasius Godgel. Nederl.; Jocher, Gelehrt. Lexicon.