Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Antoine Philippe Fiacre Ghislain Visscher Comte de Celles]

CELLES (Antoine Philippe Fiacre Ghislain Visscher, Comte de), geboren te Brussel den 10^den October 1779, uit een adellijk geslacht, ontving zijne opvoeding aan de voornaamste hoogescholen van Duitschland en Italië. Bij de vereeniging van België met Frankrijk in 1795, tot lid van het kieskollegie van het Departement der Dyle benoemd, was hij een der Afgevaardigden belast om den wensch van dat collegie aan den Eersten Consul te brengen. Hij trad den staatkundigen loopbaan in 1800 in, als Maire van eene kleine gemeente en werd kort daarna Lid van den Municipalenraad der stad Brussel, Administrateur der godshuizen en gevangenissen en Lid van den Algemeenen Raad van het departement.

In 1805 verzocht de Celles, om bij het Noorder leger te worden geplaatst, werd Ordonnans-Officier met den rang van Luitenant der Kavallerie en woonde de slag van Austerlitz bij.

Niet lang echter duurde zijn militaire loopbaan, want na den vrede kwam hij te Parijs terug en werd den 11^den Februarij 1806 tot Auditeur bij den Staatsraad benoemd; weinige dagen later zag hij zich tot requestmeester in gewone dienst aangesteld en zat in die hoedanigheid in den Raad, tot den 11^den December van dat jaar, toen hij tot Prefect van het departement der Beneden-Loire benoemd werd. In dien post onderscheidde de Celles zich door buitengewonen ijver; onder zijn bestuur werd te Nantes een Lyceum, een openbare bibliotheek en een Museum van Natuurlijke Historie opgerigt; de groote Schouwburg hersteld; de arbeid aan de beurs weder opgevat en een bedelaarsgesticht geopend. Tot loon van zijnen ijver ontving hij in 1808 den titel van Graaf, en werd tevens tot lid van het legioen van eer benoemd. Na de vereeniging van de Nederlanden met Frankrijk in 1811 werd hij Prefect van het departement der Zuiderzee, waar hij te Amsterdam zijnen ijzeren schepter zwaaide. Bijgestaan en misschien opgeruid door zijnen Geheimschrijver du Bois, schepte hij er vermaak in de Hollanders te kwellen, zelfs daar, waar noch hij, noch de dienst van zijnen meester, daaruit eenig voordeel genoten, zoo kweet hij zich van alles, wat de gedwongen krijgsdienst betrof, met voorbeeldelooze hardvochtigheid en wreedheid. Vooral ging hij bij het oprigten der Eerewachten (gardes d'honneur) met de schreeuwendste hardheid en onregtvaardigheid te werk. De onmisbaarste jonge lieden en zij, die reeds door plaatsvervanging aan de dienst hadden voldaan, werden bij voorkeur genomen, om

[p. 283]

toch vooral het getal der lijdende huisgezinnen zooveel mogelijk te vermenigvuldigen, al waren ook anderen, door hen ter plaatsvervanging aangeboden, veel geschikter tot de dienst, en zelfs van goeden huize; al waren zij zelven daar tegen zwak, en aan ongesteldheden onderhevig.

Doch naauwelijks was in 1813 het Nederlandsche volk opgestaan om het Fransche juk af te schudden of de Celles, door zijn kwaad geweten gejaagd, haastte zich, om Amsterdam heimelijk te verlaten en begaf zich naar Parijs, waar hij weder zitting in den Staatsraad nam, tot den intogt der Bondgenooten in die stad in 1814.

Nu keerde de Celles naar zijn Vaderland terug. Doch bleef vreemd aan alle openbare ambten tot in 1821, toen hij tot Lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal in de Nederlanden werd benoemd. Hier toonde hij zich steeds een tegenstander der Regering. In 1826 vertrok hij als Ambassadeur bij den Pausselijken stoel naar Rome en sloot, den 18^den Junij 1827, een concordaat met den Heiligen Stoel; hij bleef tot in Augustus 1829 als buitengewoon Ambassadeur en Plenipotentiaris te Rome. Later hernam hij zijne plaats in de Tweede Kamer en komt op eene zeer schandelijke wijze voor in het beruchte proces tegen de Potter.

Tijdens de Belgische revolutie in 1830 uitte de Celles reeds den 1^sten September den wensch, dat de beide gedeelte van het Koningrijk zouden gescheiden worden, en was Voorzittend lid van de bezending, welke te dien einde naar 's Gravenhage werd gezonden. Na het gebeurde te Brussel, in September 1830, naar zijne haardsteden teruggekeerd, werd hij Lid van het Belgische congres, President van het Comité Diplomatique en later Zaakgelastigde van Belgie te Parijs. Onmiddelijk nadat de Hertog van Nemours de Belgische kroon geweigerd had, werd hij in zijne zending aan het Fransche hof vervangen.

Nu vestigde hij zich met der woon te Parijs, waar hij in 1832 brieven van naturalisatie bekwam, en werd vervolgens als Raadsheer in buitengewone dienst in den Staatsraad geroepen. Hij overleed den 1^sten November 1841.

Zie Mr. H. Bosscha, Geschied. der Nederl. Staatsomwenteling, St. I. bl. 65, 74, 123; Galer. Hist. des Contemp.; van Kampen, Verkorte Geschied. der Nederl., D. II. bl. 485, 499, 502; Biogr. Univ.