Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Derde en vierde stuk

[Joris van Brederode]

BREDERODE (Joris van), een natuurlijke zoon van Gijsbert van Brederode, den vier en vijftigsten Bisschop van Utrecht, stond in 1479 zoozeer in gunst en vertrouwen bij Wolfert van Borssele, Stadhouder van Holland, dat deze bij zijn vertrek naar Zeeland aan zijne zorgen de stad Rotterdam overliet. Bij de komst van den Aartshertog Maximiliaan aldaar, in 1480, bood Joris hem de slentels van Rotterdam aan, en die Vorst bevestigde hem aanvankelijk in het Opperbevel over die stad, doch op aandrang der Kabeljaauwschen ontzette hij hem weldra van dat ambt. Nu werd Joris van Brederode Slotvoogd van Vianen en Batestein, doch vervoegde zich later bij de Hoeksche uitgewekenen te Sluis en met zijnen neef Frans van Brederode, in het jaar 1488, weder in Rotterdam gekomen, zakte hij den 6den Februarij, met Daniel Lepeltak, aan het hoofd van 300 wakkere gasten en negen roeijagten, den Maasstroom af tot regt voor Schiedam, en stapte in het Overmaassche aan wal, waar zij de dorpen Roon en Poortugaal alsmede het huis Valkestein, zijnde een jagthuis der Hollandsche Graven, plunderden, en de landlieden dwongen, om den geroofden buit met paard en wagen, door de diepe wegen, naar hunne vaartuigen te voeren, in het wederkeeren de woningen en schuren der boeren in brand stekende, doch de

[p. 1247]

Schiedammers, met een goed gedeelte van het krijgsvolk, dat in hunne stad in bezetting lag, de Maas overgestoken zijnde, trokken hen te gemoet, raakte weldra met hen slaags en sloegen hen, die de zwakste in getal waren, op de vlugt, waarbij Joris van Brederode gevangen geraakte. Na het overgaan van Rotterdam aan den Stadhouder Jan van Egmond, in 1489, werd hij te Delft onthoofd, terwijl men zijn hoofd naar Schoonhoven zond, en aldaar op eenen hoogen staak boven de poort stelde. Hij was gehuwd met Maria Ruigrok.

Zie van Gouthoeven, d'oude Chron. van Holl. bl. 122; Heemskerk, Batav. Arcadia bl. 236, 238, 263; van Leeuwen, Bat. Ill., bl. 888; van Spaan, beschr. van Rotterd. bl. 118, 136; van Mieris, Hist. der Nederl. Vorst., D. I. bl. 154; van Alkemade, Jonker Fransen Oorlog, bl. 124-126, 249; Kok, Vaderl. Woordenb., le tafel van Natuurl. afstamm. der Brederoden; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Collot d'Escury, Holland's Roem, D. II. bl. 54, 57; Bilderdijk, Geschied. des Vaderl. D. IV. bl. 232; Arend, Algem. Geschied. des Vaderl. D. II. St. III. bl. 71, 73, 261, 267.