Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Eerste en tweede stuk

[Dominicus Baudius]

BAUDIUS (Dominicus), eigenlijk Dominique le Bauldier, geboren. te Rijssel den 8 April 1561, begon zijne Letteroefeningen te Aken, werwaarts zijn vader zich met der woon begeven had, om de geweldenarijen van Alva te ontwijken, en waar hij ook dien vader in 1576 door den dood verloor. Na zich hier eenige tijd, inzonderheid op het Grieksch te hebben toegelegd ging hij naar Leiden, ten einde er zijne studiën voort te zetten. Hier hield hij zich slechts acht maanden op en begaf zich toen, eerst met zijne moeder, naar Gent en vervolgens naar Geneve, waar hij zich, onder den beroemden Theodorus Beza, op de Godgeleerdheid toelegde, en zelfs Proponent werd. In 1583 te Gent terug gekomen, zette hij daar zijne Godgeleerde studiën voort onder Lambertus Danaeus. Het schijnt echter dat hij later een afkeer tegen het beoefenen dier wetenschap opvatte, althans toen voor de tweede maal te Leiden komende, legde hij zich gedurende 15 maanden op de studie der Regtgeleerdheid toe, en werd in Junij 1585 tot Doctor in die wetenschap bevorderd. Nog in dat zelfde jaar vergezelde hij de Gezanten van dezen Staat naar Engeland, waar hij met onderscheidene lieden van aanzien in kennis kwam, onder anderen met den beroemden Filip Sidney, eenen der grootste gunstelingen van Koningin Elizabeth. Tot zijn ongeluk beroofde de dood hem van dezen magtigen beschermer. Baudius keerde dus naar Holland terug, waar hij in 1587 Advocaat voor het Hof van Holland werd, doch geen smaak in het pleiten vindende, liet hij dit beroep spoedig varen en deed eene reis door Frankrijk, waar hij zich tien jaren ophield, zich goede vrienden verwierf en aanzienlijke begunstigers vond, onder welke laatste Achilles de Harlai, eerste President van het Parlement te Parijs, die hem in 1592 tot Advokaat voor dat geregtshof deed benoemen. Dit stond hem wel niet bijzonder aan, doch hij vleide zich altijd, dat de Staten hem tot hunnen Resident aan het Fransche Hof zouden aanstellen. Gezantschappen toch waren het toppunt zijner wenschen, en hij hield niet op zijne vrienden in Holland lastig te vallen, om hem hiertoe met hunnen invloed te helpen, doch te vergeefs. Terwijl hij zich te Parijs bevond geraakte hij twee malen in hechtenis, de eerste maal om schulden en de tweede keer wijl hij onvoorzigtig borg voor een ander was gebleven.

[p. 184]

In 1602 deed Baudius weder eene reis naar Engeland, als Secretaris van Christoffel de Harlai, zoon van den President, die als Afgezant van Koning Hendrik IV derwaarts vertrok. Terwijl hij zich hier bevond werd hem het buitengewoon Hoogleeraarsambt in de Welsprekendheid aan de Hoogeschool te Leiden aangeboden. In het jaar 1608 werd hem, onder gelijken titel, het onderwijs der Historiën en van de Regten opgedragen; van welk laatste onderwijs, hem reeds in 1607 toevertrouwd, hij echter, in het vervolg, weder geweerd werd. In 1611 werd hij gewoon Hoogleeraar, doch zijne aanstelling tot Historieschrijver van Holland, waarop hij mede gehoopt had, en die sommigen hem ook toekennen, bleef, naar het schijnt, achter. De losheid zijner zeden en de ongeregeldheid van zijn gedrag, deden hem zoo veel stof tot openbare ergernis geven, dat Curatoren der Hoogeschool zich verpligt vonden, hem eenigen tijd in de waarneming van zijn ambt te schorsen, Baudius overleed den 22 Augustus 1613. Hij was twee malen getrouwd geweest, en liet geene kinderen na, doch zijne tweede vrouw, met wie hij slechts negen maanden getrouwd was geweest, bragt na zijne dood eene dochter ter wereld.

Hij was een uitmuntend Latijnsch dichter, en diep doordrongen in alle de schoonheden der Grieksche en Latijnsche Letterkunde. Uit al hetgeen hij schreef, en wel voornamelijk uit zijne menigvuldige uitgegevene brieven, straalt het verhevene, beschaafde, naïve en teedere door. In één woord, hij was een der uitgelezenste vernuften van zijne tijd. Bovendien was hij gul van aard, openhartig, rondborstig, van eene onkreukbare trouw jegens zijne vrienden, en om zijne geestige luim en hartelijke vrolijkheid zeer gezocht in gezelschappen. Jammer dat zoo vele voortreffelijke hoedanigheden verduisterd werden door een ongebonden levensgedrag, dat hem, overgegeven aan het onmatig gebruik van den wijn en aan de ontucht, diep in schulden stak, en gepaard aan eene bespottelijke verwaandheid, hem ten laatste bij zijne talrijke vrienden en begunstigers in verachting bragt.

Van hem zien de volgende werken het licht:

Poemata varia, vario metri genere, Lugd. Bat. 1607, 8^o. Nova editio et prioribus auctor, Amst. 1640. 12^o.

Ad Jacobum Angliae regem, sub persona Ordin. Faed. Belgii, de non ineundo faedere cum Hispano.

Oratio funebris memoriae Jos. Scaligeri.

Hortatio ad amplectendas belli Belgici inducias 1609 sub nomine Juliani Rosbeccii.

Dissertatio de induciis belli Belgici, sub nomine Pacati Latini.

Carmina gratulatoria honori Ambrosii Spinolae dicata, L.B. 1609, 8^o. Dit dichtstukje verwekte hem zeer vele onaangenaamheden; ja, het scheelde weinig of hij zou er om uit het land gebannen zijn.

Monita civilis sapientiae Vers. Jamb. Monumentum honori et memoriae sereness. Britan. princ. Henric. Freder. consecratum, 1613, 4^o.

[p. 185]

De induciis Libri tres, 1613, 4^o.

Van het bestant, Amst. 1616, met de portretten der Ambassadeurs, 4^o.

Epistolarum centuriae duae, L.B. 1615, 8^o, et Amstelod. 1639, 12^o, centuriae tres, Amst. 1642.

Commentariolus de foenore, 1615, 8^o.

Orationes aliquot, a morte Baudii simul editae, 1619, 8^o.

Videl. in C. Plinii Panegyricum.

Ad studiosos Leidenses, ob caedem commilitonis tumultuantes. De uitgave van dit laatste stuk werd hem verboden, daarom is het eerst na zijne dood door zijnen leerling en vriend Janus Rutgersius uitgegeven.

Scriverius heeft in het jaar 1638 uitgegeven eene verzameling onder den titel van: Dominici Baudii Amores.

De afbeelding van Baudius komt voor in Meursii, Athenae Batavae en Pars, Naamrol van de Batav. en Holl. Schrijvers, ook voor zijne Epistolae semicenturiae auctae, Lugd. Bat. 1650, achter welke alle de hier genoemde Orationes van Baudius gedrukt zijn, benevens nog een korte Oratio ad serenissimum etc. Jacobum VI en eene andere ad senerissimam Principem Eliabetham Angliae Reginam, waarbij het antwoord der Koningin mede in het Latijn. Ook de Commentariolus de Foenore is in deze uitgave der Epistolae.

Zijne spreuk was: Αἰὲν ἀριστεύειν (Altijd braaf te zijn).

Zie voorts over hem van Hoogstraten en Brouërius van Nidek, Groot Algem. Hist. Woordenb.; Luïscius, Algem. Hist. Woordenb.; Saxii, Onom. Liter. Pars IV, pag. 39 en 40, Anal. 569; Te Water, Hist. der Herv. kerke en Doorl. Schoole te Gent, bl. 146 en 147; Kok, Vaderl. Woordenb.; Levensbes. van Nederl. Mannen en Vrouwen, D. IV. bl. 241-250; Chalmot, Biogr. Woordenb.; van Kampen, Geschied. der Nederl. Letter- en Wetens. D. I. bl. 267; Collot d'Escury, Holland's Roem D. IV. St. I. bl. 23. Aant. 170-175, 251 en 252; Hofman Peerlkamp, de Poetis Latin. Neerl. pag. 233-239. Hoeufft, Parnasus Latino-Belg. pag. 89 en 90; de Wind, Biblioth. der Nederl. Geschied. D. I. bl. 313 en 314; Siegenbeek, Geschied. der Leidsche Hooges. D. I. bl. 76, 93, D. II. T. en B. 89 en 90; Algem. Konst- en Letterb. 1846. D. I. bl. 355; N. C. Kist, Bijdrage tot de vroegste geschied. en toek. bloei der Hooges. te Leiden, bl. 78 en volgg.