Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Eerste en tweede stuk

[Jonathan Bätz]

BäTZ (Jonathan), geboren te Utrecht, den 5 Februarij 1787, was de zoon van Christoffel Bätz en de kleinzoon van Johan Hendrik Hartman Bätz, beide orgelmakers, van welke de eerste geboren werd in 1755, en tusschen 1795 en 1800 overleed. Jonathan Bätz verloor op zijn achtste jaar zijne moeder, en kwam, met zijnen broeder en twee zusters, onder het opzigt van zijnen oom Gideon Thomas Bätz, orgelmaker, en diens huisvrouw Sara Schuurman, ofschoon zijn vader nog leefde. Na eenige jaren op eene kostschool in Gelderland een goed letterkundig onderwijs te hebben genoten, toonde hij op zijn zestiende jaar grooten lust om in de orgelbouwkunst te worden opgeleid bij zijnen bovengenoemden oom, wiens steun hij later werd en bleef gedurende de drukkende tijd, welke de omwenteling van 1813 vooraf ging. Den 1sten Januarij 1820 had Bätz het ongeluk zijnen oom en weldoener te verliezen, maar de inmiddels zich van lieverlede ontwikkelende nijverheid stelde hem weldra in staat, zijne werkkring meer en meer uit te breiden, en den welverdienden naam dier firma, om hare groote soliditeit, kunde en eerlijkheid te bevestigen. In het jaar 1826 sloot zich de thans nog in leven zijnde Heer C.G.F. Witte bij die firma aan, waaruit in 1834 eene formeele compagnieschap ontstond. Een aantal nieuwe werken zijn door hen geleverd, en belangrijke herstellingen zij aan vele anderen ten uitvoer gebragt, waarvan wij hier alleen de volgende sinds 1820 nieuw vervaardigde orgels vermelden:

Hellevoetsluis, Hervormde Kerk, 1820.

Nieuwenhoorn, Hervormde Kerk, 1821.

Weesp, Hervormde Kerk, 1823.

[p. 177]

's Graveland, Hervormde Kerk, 1824.

Harderwijk, Hervormde Kerk, 1827.

Amsterdam, Evang. Luth. Kerk, 1830.

Utrecht, Domkerk, 1831.

's Hertogenbosch, Hervormde Kerk, 1831.

Amsterdam, Instituut voor blinden, 1831.

Utrecht, O.R.K. Kerk buiten de Waardpoort, 1834.

Paramaribo, Evang. Luth. Kerk, 1835.

Amsterdam, R.C. Kerk de Krijtberg, 1836.

Zaandam, O.Z. Doopsgezinde Kerk, 1838.

Delft, Hervormde Kerk, 1840.

Batavia, Willemskerk, 1841.

Mijdrecht, Hervormde Kerk, 1842.

's Gravenhage, Z.M. Gothische Zaal, 1842.

Amsterdam, Amstelkerk, 1843.

Zeyst, Hervormde Kerk, 1843.

Woerden, Evang. Luth. Kerk, 1846.

Harmelen, Hervormde Kerk, 1848.

Rotterdam, Zuiderkerk, 1850.

Hoorn, Hervormde Kerk, 1851.

Bätz zag echter het einde van laatstgenoemde werken niet; hij overleed den 18 Julij 1849 aan de cholera.

Zie Caecilia, Algem. Musik. Tijds., zesde jaargang, n^o. 19.