Zwolsche kroniek van 1520 tot 1526
(1898)–Anoniem Zwolsche kroniek van 1520 tot 1526– Auteursrecht onbekendSequntur litterae ducis cum ciuitatibus.Wy, Kaerlle, van der ghenade Gods hartoch van Gelder ende van Gulick ende Greve van Zutphen doen kont. Alsoe een wyle tides herwers veede, twijst ende onwill tusschen ons, onssen ondersaten ende lantscappen ander eenre ende de stede Deuenter ende Campen mit hoeren adherenten ther ander siden ghewest sint, bekennen wy hartoech voerscr. voer ons ende onsse erven ende nacomelinghen dat wy dorch tusschenspreken gheschicter radesfrunden onsser stath Zutphen ther eren des Almachtighen Goits ende | |
[pagina 33]
| |
siner ghebenedider moder mitten tween steden voerscr. hoeren adherenten ende toe stenderen ene ewighe soene ende vrede inghegaen ende derselver veeden ende onwille op hebben laten nemen mijts dessen onssen breeff in mathen ende voerwerden hijer nabescr. Thoe weten, dat alle in ende wthhemeschen tho beyden tziden van nu voert an bijnnen ende buthen steden mit malkanderen sullen moghen kijren, conversiren, oijre komenscappen ende neringhe thoe water ende toe lande verhantiren op ghewonteliken toll ende wechgelt, vrij, velich, onghelet, ghelic ass dat in tyden des vreden. Voert dat een ijghelic tho beijden tsiden syn eijghen proper guet wederomme ontfanghen ende ghebrucken sall moghen, ghelic hy dat nu vijnt. Dess sullen de twee voerscreven steden mitter ridderscap, kleyne steden ende vlecken der lantscap van Auerijssell hoer parthije halden, zich mit ons weder in enen stedighen vreden hoer gheven, nijmmermeer onss onsse landen lwijden ende bewanten doen sullen noch laten gheschijen. Ende inghefall de heer van Wttrecht daer omme ijet wess teghen ons, onssen lantscappen bewanten ende ondersaten doen wolde, daer toe en sullen de twee vorscr. steden mit hoeren adherenten den selven heren van Wttrecht nijmmermeer assistensy doen off wyth hoeren steden hwysen of vlecken laten ghescijen, hemelic noch openbaer. Gheveijlt oeck dat de heer van Wttrecht de twee vorscr. steden off de ander steden, sloten off vlecken in den Aversticht ligghende ende hoer parthije holden, deshalven in enigher wyss averfallen wolde, sullen wij de selve steden, sloten, vlecken ende lantscappen also dan daer inne voerstaen ende beschermen. Voert en sullen de steden Deventer ende Campen ende idt landes van Averijs- | |
[pagina 34]
| |
sell, dat in deser vrede ende verbonde mede begrepen wyll wesen, ghenen heren van Wttrecht voert an then ewighen daghen acceptiren, hy weer ghekoren of gheseth in wath manieren dat het wesen mochte, deselve heer van Wttrecht sal ijrsten loven ende ghenoechtsam sekerheit doen mit ons ende onsser lantscappen ende bewanten vrede ende eendrachticheit sinen leven lanck, off de wile hy heer van Wttrecht isz, te onderhalden. Ende sall deselve here van Wttrecht zich irst mit ons ende onssen erven ende nacomelinghen verenighen, alsoe dat wij des toe vreden sint. Ende of dat verdrach by onss beijden niet traffen en wolde, sullen wij onder onss beijden enen fursten daer toe nemen, daer bij de selve ghebreken nederghelacht ende gheschict moghen werden. Oeck isz bevoerwerdet of enighe van der ridderscapp, kleijne steden, sloete of vlecken des Averstichts in dessen vrede of verbonde niet mede begrepen wesen en wolden, zullen nochtans de voerscreven twee steden, mitten gheynen de dessen vreden ende verbonde mit ons inghegaen sint, idt selve verbont oprechtich ende vasteliken halden ende onss mitten onwillighen later bewarden sonder arghelist. Orkonde der waerheit ende gansser vaster stedicheit alre punten ende artikulen voerscreven, hebben wij hartoech vorscreven voer ons ende onsse erven ende nacomelinghen dessen breeff mit onsse hant onderteekent ende onsse seghell van onsser rechter wetenheit daer an doen heeten hanghen. Int jaer ons heren Dusent vyf hondert ende tweeentwyntich op den vyerden dach Octoberis.
Item Anno xxiii by vastelavent sinnen weder ghecoemen Hacfoert, Arkelans, Knoppert, Rossum ende | |
[pagina 35]
| |
meer ende hebben voerghehat enen nijen antslach, segghende myn heer van Gelder wolde niet langher wanen, mer hy wolde wysse wesen hoe hy stonde mitter stath Zsuolle; soe begheerden sy allene de ghemene borgheren te spreken in Belheem, daer sy allene by weren, omme de toe conspireren en doen teghen den raeth op staen, want sy wolden de raeth ende de menthe alleene opt rathuss hebben ende niet mancten der burgheren. Dussoe verhoeden de raeth den burgheren, se solden gheen spraeck allene mitten raeden holden dan sy solden coemen by hem op de plaetse. Sus soe verscloech echter hoer ansslach omme knechten inte hebben, dat sy mosten wederomm sonder profyt voer hem.
Item Oeck sint rade ende ghemeente overcoemen op sinte Lucasz dach Anno xxiij ende hebben samentlic malkanderen gheswoeren dat nymant gheen haijce? en hadde in den rade noch in ghemeente dan den Furst van Gelder, dat nochtansz andersz ghehoert is. Want Jan van den Busch was ghedaen Krawellszhove toe Wije ende Jan Kruseguet beseghelt, in Zallant gheleghen; Jacop van Wytman tijen poet torffess tsiaerss van Coldervene ende op dree peerde dijnstt ende ander gaven van de brantscattinghe, de se onder malkanderen mede kreghen, dat sy hoer selves lant leten verschatten ende verbarnen ende daermede van participijerden; Gerardus geschenct de tienden inde Venebrughen; Jacop te water verseghelt Albert Krusenguet toe Herffte; Seino Claessen xxij morghen lantsz van myns g.h. guet toe Wijee; Robert van Ittersum drost van Zallant, Jan van Angheren schult toe Wijee, Jan van Beverten pander van Zallant, Arnt Brant schult toe Dallefsen, Wolter Mesmaker toe Olst, Claes Vane toe Raelte, | |
[pagina 36]
| |
Helmich Winter toe Ommen, Rotger Stalknecht toe Hardenberch ende meer ghenoech de van den vianden renthen ende gueden myns heren ende ander styllsaterijee sich gheneert, sy recht of kruem, dat sy well ii voer ene kreghen, dat sy een deell well ghewylt hadden datter in x jaer geen heer van Wttert hadde ghecoemen dorch hoer bate de sy daer by hadden, want de furst schenct doech in syn eyrste incoemen, soe men secht, Jan ten Busch, Jacop van Wytman, Jacop ten Water, Evert eeuertssen, Gerardus Schimer ellic een hondert gulden in hoer hant in sante Laurensz-capelle.
Item soe sint op denselven dach sinte Lucasz voerscreven met ene ghemeente overcoemen dat sy desse sake, daer sy jamerlike weren byghebracht ende inden dreck malkanderen hadden gebracht van den fursten van Gelder, dat sy de sake malkanderen wolden helpen wyth draghen ende den furst soe advertiren dat hy de sake nae vermoghen sine breven doch wolde ten eynde brenghen, want de burgheren ende konden desz niet langher draghen. Ten anderen dat de raet solde de sluetell hebben ende de ghemeente solden oeck mede sluten mit hoer sloetell ende de ene ende solde nijmant wyth noch inlaten van knechten, het solde by des ander wille wesen. Ten derden soe solde doe voertan de ghemeenten selve malkanderen kysen, ende hyer van gaff hem de raeth een breeff beseghelt. Ten vijerden dat men niet meer solde de scepen maeltyt dinen als men plecht. Ende dat men alle de vicarijee der stath Zsuolle verghefelic solde gheven burgher kinder soe veer se bequeem weren ende noch meer ander punten inden stathboeck gescreven. | |
[pagina 37]
| |
Dyt weren sy dusliffeliken als sy meenden overcoemen ende synnen van den huse een deell ghegaen. Item soe is ghecoemen op den raethus: Robert van Ittersum mit Jan van Ittersum, Schenck dijckgreve, Jasper ten Holte, Jan van Gerner, Jan van Beveren, Wolter Mesmaker, Claes Vane ende meer hoer bewanten des fursten. Soe hefft Robert ghesecht: her burghermeester, ic wil raeth ende ghemeente spreken ende hefft ghesecht wij wylt off hebben de sloetell, wy wylt off hebben dat de ghemeente hem selven niet en sall kysen ende meer stucken; ende hefft ghesecht totten sinen: heten wij soe niet segghen, dat wy dit dus willen hebben? soe spreken sy: iae. Desse pipe hoerende den raeth, dee andersz toe voerensz mitter ghemeenten ghesworen hadden, de seden hoer wij wall, wat men w daer secht, ghy vrenden vander ghemeenten? daer sy anders op solden tsamen ghesecht hebben, hadden sy hoer eeth ende eere voll willen doen: seet Robert, Drost gaet van hyer, wy sint onsse dinghe alleensz. Mer de pipe van Robert behaghede seer well, soe spreken de ghemeente, de selve de daer weren: de anderen sint toe huss; laten sy weder coemen. Dit sint wy allene niet machtich. Doe sprack Robert, holdet sy mij hyer; ic wyll de tromme laten slaen omme een hondert knechten an te werven, se sullen dan wel beter roep gheven. Sus soe ghenck Robert opt wynhus ende leet slaen alle de gelt wolden verdinen, de solden comen ende laten hem inscriven. Soe quam daer vele de hem leten inschriven ende de ghemeente de mochte achter noch voer off, ende weren in groeten sorghen hoers lives, want man wolde segghen, dat de raeth baden wijth hadde na den | |
[pagina 38]
| |
scharprichter, de was doe ghewoert of hy oeck soe sterck weer dat hy daer viff sesse konde richten. Doe hy hoorde dattet de burgher solde syn, soe bleeff hy achter. Doe dit vernam de burgher dat de ghemeente daer werden ghehalden, quemen sy anthus lopen mit groeten hopen en wolden de klocke hebben geslaghen, dat noch verbleeff; doe ghenck dee doere op vant huess. Doe spronghen sy van den huse ende quemen by Robert opt wynhuss ende nemen hem de schryfft ende vragheden hem woer hy de knechten mede betalen wolde, hy dedet van syns heren weghen. Ghy doent alse ghy sint alse Pilatus dat de oeck syn ampt niet wolde verlisen, dede hy all datmen wolde. Suss isz Robert ghewest een van den alder meesten dwelinghe een oersake daer vele sint wijth quam want de raeth en ghelovede de meenthe niet, de ene de ander niet, want daer voert werden wyth gheset dubbelde ghemeente alse sessentnegentich ende daer voert nae de gilden ellic syn breeff daer van tot syn ampt hoerende mitter stat segel besegelt, dat wellic omme welvaert der stath woert gegont ende dat sy niet sult soeken hoer eigghen profyt, want ellic ghildebroeder hefft ghesuoeren nijmmer teghen eendrachticheit raats ende ghemente te doen. Dus soe is desse Robert een oersake desser dinghen ende meer ander deerghelic. Soe wert syn anslach van Robert oeck versteurt.
Item Anno xxiiii op Pauli do wert de raeth affgheset op elve nae ende daer vijff nijeen bij summa xvi, want de meenthe en was ghetruwe hebben(de) op den raeth. Dussoe werden affgheset: Jan ten Busch, Dirck Essinck, Jacop van Wytman, de selves was gaen | |
[pagina 39]
| |
lopen te vorens wech nae Hattem, want hem seer daer an twyvelende was dat de Geldersche sanck Zsuolle wasz wijthgesonghen, want de ghemeente wolde van den raeth rekenscap hebben der stat guederen, dat in langhen jaren niet en was ghedaen. Dene de ledet op de ander. Der quam niet van. Soe sinnen wyth stat doe oeck ghetoeghen: Evert Evertszen, Jacop ten Water ende hebben den vorst vele vroet ghemact ende sinnen seer gram ghewest dat sy soe heell degradyert weren van hoer heerlicheit.
Item Anno xxiiij Altera Mathei Apost. ende was op een vridach, soe is selven de forst van Gelder gecomen met iii vaneken knechten, de hy in Zsuoll wolde brenghen, omme licht sine bewanten weder inden raeth wolde brenghen, soe screeff hy men solde hem iiic burgher te ghemoete senden, hy konde sine ruter niet aver de Yssell scepen om des hoghen watersz. Dit meende men aldus toe syn, soe sloech men omme, de lustich weer, de solde trecken an den Yssell omme den forst intehalen. Doe sy dar quemen, doe voenden sy hem daer, mer alle de huse weren voll knechten. Soe dede hy vraghen off men hem well solde in Zsuolle brenghen mit een deell knechten. Doe steken sine bewanten de hant op. De ander seden, daer hebben wij gheen bevell van. Soe quam Reiner ten Bussche, de Hacfort vele hadde ghelovet hy solde den forst byvallic werden, he wolde hyer niet nae hoeren, ende hy heet de burgher weder omme trecken nae Zsuoll, want de forst hadde syn gheleide selven by hem, want het quam altyt meer ende meer over de IJssell all an. De burgher sint mit groeter hast ghetoeghen ende de Gelderschen volgheden hem strenghe nae, mer | |
[pagina 40]
| |
de burgher quemen tsamen voer in de stath ende de ander quamen nae mit dree vleghende vanckens hent an den boem. Doe liten sy mer een vaneken syen ende de ander waren opghewonden, omme wyss te maken datter weinich wasz ende de stath hadde den forst viff voerwaghen ghesant, omme mit sine guede lueden in te coemen. De forst ghenct te voete en wolde niet eensz op de sitten, ende quam soe te voete voer an ende de knechten dick in ene gheknofft. Ende de Sassenporte wasz boeven wall beset ende oeck de voerpoerte. Ende de van Gelemuden de weren een deell mede in de stath. Ende Robert van Ittersum de wasz mit xx ruter van Rechteren ghecoemen voer de Deserpoerte. Ende ellic leep na den voerst te sine sonder gheweer. Ende oeck de wythgheseth raet lepen mede omme te vernemen hoe de anslach vergaen wolde. Soe ghenghen hem een deell te ghemoete op de voerstath ende heten den forst wele coeme. Ist oeck soe, sprack de forst, se komet niet dan omme liffte ende vruntscap te maken. Mach ick dan ingaen sprack de raet g.h. soe veren de raeth voer in soe stont de furst bij Hacfort, Jan Bentinck ende sin cappellaen ende Cloyn van Haerlem ende meer siner lude. Soe dronghen hem de knechte nae, wel x dicke inden oerde?, soe dat de burgher mosten verlaten de hameije ende konden oeck niet toe kreijghen de doeren van de poerte, soe heelden daer hoer speessen tusschen. Ten lesten doe leten de van den voeren poerten dat heckke vallen. Doe weken sy achter, off sy de moert hadden gheslaghen. Doe ghenct de doerre toe. Doe sprack de vorst, doe hy sach dat hem syn vollic niet en volghede, Wat nu, laet se daer weder wyth, moet se gheen knechten in hebben? ende Hacforst | |
[pagina 41]
| |
sede: mene ghy dat myn g.h. een bedeler isz? Sall hy gheen dinar bij hem hebben. Doe spraken de burgher: g.h., w forstelike ghenade hebben daer well iic in; dus wass hy bleeck en roet ende hy wolde daer all weder wyth. Ende der lach ter well vyer onder hecke ende repen, ende de furst de begheerde; men solde det hecke ophalen ende laten hem wyth. Doe ghenct de furst in den raem ende sach over de mure recht of hy daer of springhen wolde ende wenckede den knechten dat sy off wyken solden, dat sy deden. Ende de raeth hadden den furst gheerne in den stath ghehat ende hy wolde niet in. Dus quam daer gheruchte in der stat dat men den furst heelt voer der poerten ende wolden niet in hebben, mer hy wolde selvest niet, want hy sach dat syn ansclach vergaen wasz ende dat hy selven in de falle ghevanghen was, de hy andersz hadde gemaect.
Item hyer wyth maeckten sine bewaenten holdende mit hoer vaneken an de plaetsz een anslach ende quemen mit een ghekryt an, omme de poerte op te slaen her Her ende wolden den hoep in hebben ghelaten tsamen. Jan van Angheren ende Jan van Beveren reden by der oerden ende Jasper spranck recht op mit syn vaneken ende hadden ghemeent, het hadde all ghewunnen spel ghewest. Mager Heine stont voer an, Bernt Ketell, Wylm van Goor, Jan van Doesborch, Claes Leygendecker ende meer des fursten bewanten ende steten Jan ther Kulen op syn lyff ende jachtent all wech, dene in den kelder dan der opt boene dan der hen toe huss. Doe wert de clocke gheslaghen. Doe saghen sy dat de Sassenporte wass beset boeven ende beneden. Doe vertoghen sy weder nader plaetsz, want | |
[pagina 42]
| |
sy worpen van boven myt guede stene off. Doe wert de klock gheslaghen, wat nu sede de forst. Doe quam Jan ther Kulen g.h. dit isz w g. schult, dat ghy niet in en gaet; hyer is groete oploep ende moert verscheert? dat w.f.g. hyer dus buten blivet; alle desse onlusten solden w.f.g. mit een woert ghekyert hebben ist dan nu ghedaen sin. Ghy Jan ther kulen coemt by mij inthoff, so sall w wat segghen. Dus soe ghenct de forst in na de munthe toe ende de gheschicten quemen daer tot hem, alse Arnt van Keppell, Jan ther Kulen, Jan van Tongheren, Albert in den Drenth ende meer. Ende ellick ghenct nae syn herberghe. Dan de furst de begherde all iic knechten in te hebben; ten leste quam op 1c. Doe ghenct in den raem ende sede: ghy bruders trect in der beiden closteren byss merghen, soe sal myn g.h. w doen segghen waer ghy trecken sult en laetet onder w wyth xxv van den dubbelt soldenars ende bevelslude, de sal men inlaten voer de Vischpoerte, ende ontbodet toe Hattem dat myn g.h. myt wille rades ende ghemeente is in Zsuolle. Dit isz dus gheschyet ende men hefft alden nacht sterkeliken ghewact, want de knechten licht ii Dusent leghen op der grafft op dat ghene ansclacht en solde maken mit brant of anders van bynnen of van bueten. Soe wert daer alle toerne ende muren beset ende van bynnen de straten mit geschut dat sich nymansz der moytemakers van bynnen konde reppen. Daer aff God sy loff ende danck.
Item doe ghenghen de voerscreven gheschicten tot ten forst in de monte ende seden g.h. ons verwondert niet weinich dat w.g. met sulke hoepe tot ons comt op onsse archste, want sy hem sulcx leten ver- | |
[pagina 43]
| |
lueden, sy wolden desse stat plunderen ende delent sylverwerck mit en anderen ende delen alsoe datter niet solde bliven ende planten hyr in nyee lude. De forst sedet het is soe niet, de boeven segghen also syt gheerne hadden. Ten anderen al g.h., w f.g. hadde onsz ghelovet nae inholt w ff. g. breeffs van ii den koer voer ons g.h. ende w.g. hebben nu dat lant in ende wij vernemen heer noch knecht dan alle daghen werden wy verdorven. Deventer, Campen moghen over all en wy moghen narghens. Dus laet onsz besien off wij ons mit den coent verliken, of soe verscreven werde an myn g.h. Philippus dat hy onss oeck late passiren. Ten derde g.h. de burgher werden arm en w f.g. hadde onsz toe laten keren ix m. gulden tot onssen schaden. Soe secht Stert renthemeister dat hy den raet hefft ghedaen iiiii dusent gulden omme daer ellic van te delen tot sinen schaden, ende g.h., nijmansz hefft wat ghekregen dan sy onder hem. Dat will wy ghebetert hebben. Ten vijerden g.h., dat hwss Rechteren wort ghesterct in onsse achterdeell, sulcx iss onss niet ghelovet nae inholt wer g. breven. Dat sal niet meer ghescheden. Ten vyfften g.h., onsse burgher werden belast mit tolle boven wen g. breeff ende wee sint hyr vry. Dvt voerscreven wyllen wy aldus bestellen ghelic ghe beghe(re)n. Ende ghy hebben ons scepen ghekreghen omme de van Ghelemuden te spisen. Dat willen wy nu buten staen, want wij moeten onsse lant ontsetten want onsse viande willen wij onder oghen. Dus quam de voerst wyth Zsuolle ende begheerde dat alle deghene de der stath quaet deden ende mede in den oploep weren voer anghewest solde men vergheven ende het solde oeck vergheten wesen ende bleven. Gelic de furst oeck wolde hebben dat | |
[pagina 44]
| |
men Robert mit sinen adherenten solde doen, de doe groete eden zsuoren ende een wile tydensz in poenitencije wyth Zsuolle veren. De forst leet niet aff, hy wolde se daer weder in hebben ende als men hem toe wille deden gheschijen.
Item de forst sande sine rade toe Zsuolle ende hy dede oeck ii van den raet en ii van der meenten by hem coemen, of het oeck de oplopmakers vergheven was, daer men op sede: iae. Dat solde soe echter wesen.
Item oeck sint van den raeth ende ghemeente by den forst toe Arnijm ghewest omme daer scryffte van te syen, dat de dinghe, demen de ridderscap hadde overghescict, dat de waer weer, want sy daer lyff ende zele by bieden to setten dattet niet dan wytghesette loghene weren der Gelderschen op dat hor oes? dit toe beste konden liden. Soe begheerden sy hyer van een beweten te hebben ghelic hem ghelovet wert dat sy de Arnijm solden vynden. Hyr wesende acht of x daghe en hebben gheen bescheit ghekreghen dan Knoppert sede der heren secreten sal men har oes? altijt niet pupliceren. Hyr mede reyseden sy van daer. Andersz geen bescheyt konden sy crijghen.
Item salige biscop Philippus screeff Zsuoll enen breeff. Littera Domini Philippi episcopi Trajectensis. Eerbaer bisondere, soe my korstesz verleden jrst mitten waerheit vernomen hebben de principaell oersake daerdoer ghy luden bekeert ende daer by ghebract sint dat ghy w dus van ons ende onssen kerken van Wttrecht ghekijert ende in onsser viante hande heben ghegheven, als dat men w to verstaen hefft gegheven wij hijer bevorensz mit rede des van Gelder | |
[pagina 45]
| |
solden heben doen handelen vm w lude te verderven ende van lyff ende guet te brenghen, twelke de ghene w luden dat anghedragen hebben versyert, ende wij nijee ghedacht, alse wij dat welneer voer heren ffursten ende steden ghenoechsam verantwoert heben. Wolden daer omme well dat ghy ii, vijer of meer tot twaleffen toe ende daer onder wyth weer ghemeente jrst daghesz by onsz schichten, den selven wij voer ons ende de onsse oeck voer keiserliker maiesteyt bewanten vrij sterke veilicheit ende gheleide toe schryven, vermitsz dessen, aff ende an te comen ende veilich ende onghelet wederom in hoer ghewaersamheit toe kyren. Wy willen hem sulke onderrichtinghe doen om w luden voert an te brenghen dat ghy ende zy des een benoeghen heben ende claerlike vynden sullen de ghene sullix jrsten anghedraghen, tselven versyert ende ons valseliken overgheloghen hebbet. Gode byvolen, ghescreven wyth onssen sloete Wijck anno xvc en xxii.
Item Desse breeff ghelesen voer den ghemenen burgheren in de frowenkerke, daer men op reeth, dat men den sulvesten breeff den furst van Gelder solde senden, opdat hy sulk verantwerden toonde. Daer screeff hy weder: live ghetrwee, soe ghy den breeff verstaen voer een moyte breeff, soe verstaen wij oeck ende off Philippus meer screve de verantwoerdet, omme dat wy sine stucken solden verantwerden de sine ere ende heerlicheit antraffen. Want sy licht in der waerheit daer niet vele teghen costen seggen.
Item soe de furst wth Zsuolle was na den heckevall, soe penssede hy all, hoe hy hem dat weder loenen solde | |
[pagina 46]
| |
alle doerch quaet raeth siner bewanten, soe screeff hy hyer Zsuolle Anno etc. xxiiii op den Paessavent: live ghetrwee, soe wy w hadden ghelovet Rechteren niet to sterken ende meer, soe ghy dan daghelix alle nijee dingen teghen ons ende onsse attemptiren, soe willen wij Rechteren nae onssen willen stercken ende off w omme w nijee attemtiringhe etsz wes overqueme, wes des ghedachtich, dattet w te vorensz isz veerwittighet; hyer mede syt bewaert mitsz dessen breeff. Dessen breeff ghelesen voer raet ende ghemeente altera die Passce, soe heben sy den anders niet konnen verstaen dan voer een ontseggellbreeff ende toghen den olden raet an dat sy dussche stucken mylkanderen toe Arnym toe screven, dat sy hyer mede beweten van hadden, want sy se sterkeliken an hadden ghefallen omme rekenscap willen te heben van der stath guderen. Dene sede als Gerardus coemt dander sede soe, want syt in langhe niet en hadden ghedaen want Gerardus stont voer acht guede mannen en sede: live frenden wijlt een cleijn niet an sijen, want tis hem niet moghelic na hoeren boeke rekenscap te doen, want syt niet scerpelic en heben ghescreven sy en dachten niet datter noch lude solden opstaen de van der stath guet bewetenscap heben sollen willen. Ende Bernt van Ittersum ende Pasman de tuegheden oeck dat Jacop van Wytman iiic gulden myn inbrachte inder schalen, dan hy hadde ontfanghen, etc.
Item soe ghenghen raet ende ghemeente te rade tsamensz metten schulten van Zsuolle Jan Mulert, Egbert Mulert, Henric de Voss pander, Jan van Harst ende heben tsamen ghesproeken: syt vrenden, Desse luden sullen ons noch omme liff ende guet brenghen | |
[pagina 47]
| |
want sy weten licht dat de furst sall voer de statt ligghen doer hoeren raeth. Ende sy noch allike stijff bliven int geldersche werck, daer onss ende alden lande niet dan verderff wyth isz ghecoemen, licht by bate de se daer by hadden; soe dunct onsz allen gheraden dat wy se hantvaste maken, soe konnen sy onsz soe niet schaden. Soe heben sy snachts ghevanghen: Dirck Essinck, Jan ter Burch, Jacop ten Water, Otto van Wilsteren, Herbelt Spliteloff, Jan van Beveren, ende sinnen ghesat op de Sassenporte, Essinck op den torne by der schole. Ende de anderen heben voer malkanderen ghelovet dat sy niet ontwyken en solden. Dit dus gheschijet wasser vele romoersz in der stat. Dene sede, het weren diven, dander verraderss, dander guede lude. Dit quam voer den furst, de doe alle sine lyst socht omme de stath te belegghen, dat hy doch langhe te vorensz all in syn sinne hadde, alsy onss selven ontboden de vredighe Gelderschen, dat hyt wolde wreken van den heckevall dat niet wyth syn sin en wyll.
Item soe dan de van Zsuolle orleff eens orleff hadden omme mitten van Campen ende Deventer te callen tot oendrachticheit, dat screeff de vorst off, hy wildet niet liden dat sy woerde heelde. Soe quemen sy mijt malkanderen bynnen Zsuolle dat sy hem verliken wolden om nu voert an ener luden toe syn ende niet langher dus in arronghe mit malkanderen te staen Soe heben hem de onsse ghesacht: vrende van Deventer ende Campen, ghy sint de selve lude de ons eens hebt daer by ghebracht dat ghy seden ende niet en heelden ende men syne versoende viande niet lichteliken gheloven sall soe eghet dit well een goet beraet ende van weer ghemeente mede belivet | |
[pagina 48]
| |
dat wyt desz ghelove gheven, want wy well merken dat het orber weer dat de steden weer by ene weren.
Item soe sint de steden wederomme ghecoemen mit hoer vollemacht, van Deventer: Roleff van Twyckell Plaetman ende van Campen: hoer secretaris Breda myt syn volmacht, want de vorst quam voer de stath Zsuolle op selve tyt. Soe heben se mit malkanderen gheraden ende gheslooten dene niet naedess ander voerdell te staen, mede in orlich ende in vede toe treden, wat de ene overghenghe, dat solde de ander overgaen. Dat welke daeromme alsoe niet en geschach, want Jan ten Busch op den poerten sede, seet well toe. De van Deventer heben w eenss verraden, dat syt echter niet en doen, de ridderscap en menen u niet. Daer hadde hy mijt sinen guet hulpe toe ghewest dat het soe wasz ghecomen nu de drij steden ende mitten anderen steden sint verenicht nae inholt hoer scrijfften. De van Deventer bleven int belech mede mitten scryver van Campen, ellic sande hem knechten dat Deventer ende Campen mede betaelden. Ende de furst quam an Zsuolle Anno xxiiii den achsten daghess in de Apryll en quam van Arnijm an mit sijn gheschut ende hadde ghemeent hy solde huss? inghekregen heben voer de Sassenpoerte ende heben soe hemelic in de stat ghecoemen, soe men sede; mer de voerstath wert anghestoykett wtter stat ende mede bescloeten. Soe daer comende mit vijff vaneken knechten ende een deell ruteren, soe sande hy bade dat hy begheerde sprake to holden ii of iii maell, het wert verbadet dat men gheen sprake solde holden. Dan de Schult quam en sede, wolde hy sprake holden, soe solden de knechten an de IJssell trecken ende | |
[pagina 49]
| |
syn f.g. solde coemen mit sinen gueden mannen, men wolde heben gherne hoeren. Dyt verbleeff. De knechten ghenghen ander grafft, mer schoeten daer niet an; ten lesten schoeten sy inder stath ende wonden ii of iii. Doe schoeten sy wyth alle dat sy konden. Doe ghenghen sy te werken ende makeden schanssen in Buschcloster ende by der molen. Daer, doer de have hen, waer sy de onsse saghen, weren sy gheschoeten, bysonderlinghe van de Voersprakentorne nader maeth bleeff der vele.
Item doe sy daer well acht daghe hadden gheleghen, doe richte forst op syn geschot, de rode hont ende vale styer ende ander falkenetten. Ende schoet den torne neder bijt hecke, dat de onsse weder opkorffeden ende willighen volden ende mes. Daer in bleeff Harman Kamcken ende doe meende men sy solden doe ghestormt heben, want de wynt wasz ost, de graven weren droghe, soe schoeten de onsse soe sterck mitter slanghe ende halve slanghen van den Schoenmakersztorne, dat sy mosten rumen wyth Busch-cloester. Doe leden sy nae de Sassenporte hoer gheschot op de voer rondelen ende oeck op de Sassen-poèrte naet hecke ende in iii huser by der porten. Soe schoet hy meer hondert schoot mit de ii voerscreven stucken. De onsse schoeten well vijer schoet teghen syn ene. Dyt dus ligghende, soe toegher een droncken rot wyth, omme de viande te krencken. Daer bleeff well iii over van den onssen sonder profyt. Soe sach de forst dat hy daer bygebracht wasz, dat syn moyte belecht niet en hallep, want hy hem aff hadde ghebrant alle de molen by der stath wyth ghesecht den Roden torne, soe hefft hy hem laten com- | |
[pagina 50]
| |
poniren? van den ghenen, deet mede an ghenct, alse Deventer ende Campen, want de radesfrunden van beyden steden mit hoeren knechten leghen altyt mede in Zsuolle int belecht; of hy sorghede dat Philippus solde coemen, de overeynde wasz mit viic peerden en drym toe voet, te wolde Zsuolle ontsetten, de voert hastelic storff, doe verblefft dat; of hy wolde daer gheen meer kost anlegghen. Soe solde hy inholden alle de husen, de hy in hadde ende sine actio de hy hadde solde staen tot comst des nijen bisscops. Soe toech hy daer aff mit halven eren den xxiiij dach syns beleghesz en wasz op Mey avent. Ende de vanghen solden soe bleven sitten tot comsts des nyen bisscops, wellic bestant heelden de Gelderschen nae pynxteren, want do nemen sy de beesten van den mersch ende branden de doeren van der nijer poerten en alle de ronnebomen ende hecken breken sy.
Item. Doe wert ghekoeren her Henric van Beyeren, bisscop Tutrecht omtrent Sacramenti anno etc. xxiiii. Soe quam hy hyer niet in Zsuolle eer sinte marten in den wynter. Soe heben sich ghebruct de van Rechteren, omme de stath Zsuolle te enghen ende nemen alle de beesten de sy kregen konden. Ende gheven een ghebot Martini schuddecorff dat nymant een eij in Zsuolle solde brenghen by lyff en guet, daer wyth de stat seer benawet wert. Item Anno xxiiii doe screeff Arriaen van Reden dessen breeff. Ersame, wise, voersichtighe, guede frende, ic waghe v eersamheit guetelic te weten hoe ic verstaen dat v eersamheit mitter stat Campen verenicht solde wesen. Doch niet wetende of ic oeck mynsz schadensz ende elendighe ghevanckenissen, ic voer v | |
[pagina 51]
| |
schult gheleden hebbe, de mij en minen kinderen onverwynlic isz, in weer verenighe tot restitucije mynsz schadensz ic an myn lyff, guet ende ere hebbe moten liden, mynre oeck ghedachtich sint ghewest Soe w eersamheit nu de waerheit well vereysschen? kont van allent dat mij by v oversten wert opghelacht of des enighesz deels schuldich sin ghewest. Waer omme ic niet andersz dan of ic een mordenar of mysdedigher in wer stat ghehandelt wert, nae mij den hartoch van Gelder averghelevert, de myn leven heben wolde of dat hwss Laghe, ende alsoe van mij een verreder van mij willen maken, dat ic myns ffursten hwss averleveren solde, wellic wij w ouersten toe mennichfoldighen oeck voer heelden, soe dat ic doer dessen ende meer anderen desser ghelic ten laste den Hartoch vorscr. myn huss Zaetfell voer myn rantsoen aver hebbe moeten gheven, ende alsoe myn lyff, ere hebbe moten copen mit myn hwss dat myn olden voer vele hondert jaren toe behoert hefft, dat mij om gelt noch guet veyll wasz, waeromme w ersamheit behoer woll te beweghen, dat ic so dane en verwynneliken schaden, hoen ende smaetheit onverschult int eijnde niet en behoef te liden. Wert oeck tsake, dat wersamheit mij konden averbrenghen mijt vromen luden, dat ic myn leven lanck ijee daerby, aver of an bijn ghewest, radesz of wetenscap ghehad hebbe, daer etszwass ghehandelt isz der stath Zsuolle en teghen wesen mochte, daervan willic ten antwort staen ende wylc daer omme ter straffinghe staen van w Eersamheit niet alse een lantszsate of ondersate van sinte marten dan of ic wersamheit ingheseten burgher weer, wellic mi niet en behoert the doen, nochtansz mij sulx baven | |
[pagina 52]
| |
recht presentire. Ghescreven op Wyck, Anno etc. xxiiii den xxiiii dach inden Mey. Item soe sint op sante Fredricus avent epi wyth ghetoghen de knechten van Zsuolle, op guet bestant soe sy meenden, desz nachtesz nae Dipenvene toe ende solde nymansz niet doen. Sy gheleyden den scryver van Campen ende Zsuolle nae Deventer, de nae myn g.h. toeghen toe Hedellborch van den dree steden geschict. Soe toeghen sy nae Deventer ende quemen een deell bynnen. Dyt was kondich de Gelderschen. De quemen daer toe peerde ende toe voet ende beronden closter ende sloghen daer achte doet in de kerken ende op den kerchoff ende vele ghewondet, dander ghelopen ende heben sy ghedryghet te hangen, segghende ghy heben ghenen? de copia des bestelszbreuesz is toe Hattem ghesant. Daer heben sy mit ghespot, seggende de Henricus beyerman, clockenspoeler van Zsuolle hefft dessen breeff wythghesant, het cost hem niet helpen. Ten lesten heben wyth ghesat Hacfort, Bemmel, ende Kettell ende heben ghesant twe van de ghevanghen op hoeren eeth. Sij solden gaen niet tot raet noch meente dan tot...? Seet wil ghy w koene heben weder ende w ghevangen loss, kyrt w weder tot onsz, alle dinghen vergheven ende vergheten, want de bisscop de wyll doch dit lant niet heben, want de forst van Gelder hefft dat beste. In sulke lyst stall sy wyth ende sulke loghen omme noch anderwerff willende verdriven den nijen ghekoeren bysscop. Dus soe moste de ghevanghen sitten langhen tyt ende sy wolden sy altyd hangen. Soe heben de van Zsuoll hoer ghevanghen den selven weder willen doen. Dus soe werden sy ten lesten gheredet ende verlosset mit gelde. Mit dessen oneerliken anslach inden closter weren mede, soe men secht, | |
[pagina 53]
| |
Robert van Ittersum, Jan van Twenhuse, Helmich Wynter, Eleys syn soen, Jacop Dusterbeke, Waterman ende meer onsser burgheren, de deer dat closter hulpen ontwyen sonder noet of noetsaken.
Item oeck heben de van Rechteren een anslach ghemact ligghende in den Galgenberch toe voete ende by den Kuerhuss te peerde, soe locten sy te burgher wyth, mer God te beschermde sy, sonder groeten schaden, dat sy de stath weder kreghen, want hoer aller verderffenisse wass hem daer verscheert, want de besten burgher weren ghemeenlic wyth. Dussche ansclachte macte sy well drymaell op diverse plaetsen omme offte sy enighe disperacy inde stath hadden doen konnen verrisen of sy eet weder hadden moghen comen in de stat omme haere olde arronghe langher te holden eer mijn g.h. hyer sich hadde presentyert, soe dat de stat, in grote armoet quam van kost, van brande, dat vele lude flaw werden, dat mijn g.h. soe lanssem quam. Hoer guederen werden hen affghebrant ende hoer pachten gheboert ende gans Dese en alle dat sy aff quemen, verbranden sy. Deventer ende Campen de ons hadden belovet te helpen, de weren all traech daer in en simulierden mitten Gelderschen, dat sy onbeschadighet bleven ende alle tonseGa naar voetnoot1) ghenc en wech. De forst dat hy mitten steden simulierde dede hy niet wijt lissten, want sy hem vele meer ghelovet hadden dan wij, nae vermoghen der breve vorscr. Dan dat hyt niet alle en konden maken dan off hy hyer enighe twyst wyth hadde konnen doen verrisen tusschen den | |
[pagina 54]
| |
dryen steden. Ten lesten heben syt anghegrepen ende heben de stat van Zsuolle ghespiset wijth Campen iii vyer maell, soe dat sy ghesterct werden. Doe hefft Stert ghevanghen dry onsser burgheren, de hy liet de oren affsneden ende sande de in Zsuoll op kermisavent an den raet van Zsuolle, dat hem zeer spitede. De van Zsuolle hadden gherne geschadiget op de Gelderschen, mer het wert alle onderhalden van den steden, seden all myn g.h. sall haste comen. De salt maken, dat wyt alle een guet benoeghen sullen heben.
Item soe isz ghecoemen in Zsuolle myn g.h. ii daghe voer Sinte Elizabeth ende hadde ghesant voer Rechteren vijer dusent knechten ende even groten hop peerden ende drij steden hadden ellic groete gheschot daer voer ende schoeten den torne welnae een stucken en makeden een ansclach, omme dat hwss an te fallen dat wellic verfloech, want de knechten onwillic waren, want sy mer een gulden toe maent hadden. De derde maent solden sy vijer ghehat heben. Soe toghen sy van Rechteren ende leghen in Dipenvene. Ende mijn g.h. wert doe daer openbaer ghehuldet van den loijve by der scholen. Doe toech myn g.h. nae Deventer ende wolde mitten volke eijrst ghewest heben int lant van Gelder eer sy voer Rechteren hadden ghetoghen ende van deer menighe weren oick de van Zsuolle, mer dyt woert al behindert, want de knechten weren mestelik Geldersche bewanten. Dus soe begonde men toe handelen tusschen myn g.h. ende der furst van Gelder, want hy sacht, dat alle syn lant hadde worden verdorven, want myn g.h. hadde vele ruter ende knechten. Ten lesten concludijert, dat de furst van Gelder solde holden tot siner live de ii castele, also Koverden ende | |
[pagina 55]
| |
Dipenhem mit allen hoeren toebehoeren, by alsoe sterfft de vorst sonder kinderen, soe sall hy se weder gheven sonder gelt Sinte Marten, mer kregen hy kinder, soe solde men sy lossen mit vyfftich dusent gulden. Ende de stath van Zsuolle solde hem jaerlix gheven tot sinen live vc gulden op Sinte Luciijendach. Dit voerscreven betalen jaerlix mede de ii steden. Ende myn g.h. zal gheven xxx dusent gulden ende de ridderscap xm ende drij steden xm voer de vijer husen: Gelemuden, Enschede, Rechteren, Laghe, ende de solden sy soe langhe voer hoer gelt holden ther tyt doe dat voerscreven gelt den furst weer ghelevert, alse gheschae bynnen jaersz bijcantsz. Ende alle de vianden, de drijversz dees Gelderschen warckes gheweest hadden, solden weder by den hoeren moghen comen sonder ontgelteniss des wederhalven angaende, beholdelic sy solden eijrst den heren een eeth doen ende hoer stath. Ende alle ghevanghen solden an beijden tsiden loss wesen op alder kinder dach; also geschac. Soe sint de onsse ontlosset ende seden sy wolden bider stath bliven, sy weren niet meer schuldich den furst dan danderen, dessy anders bewesen, want sy mosten eijrst sych laten quiten van den eeth, de syden furst hadden ghedaen eer sy myn g.h. mosten hulden, in den name dat sy wyth Zsuolle bleven van alder kinderdach tenthoe der vifftich dach in Augusto, behalven Derck Essinck de hulde myn g.h. van stonden an ende bleeff in Zsuolle. Van dessen vreden ghedinct tusschen minen g.h. en den furst van Gelder sint grote besegelde breve van.
Item doe dyt gheschyen was ende ghesont, doe wert myn g.h. bynnen Deventer gehuldet ende voert | |
[pagina 56]
| |
in Hasselt, do quam myn here van Hasselt doe were de ghevanghen an Franchuss ende menden mitten heren in groter soleniteijt in te comen, soe dede sy myn here wysen nae Hattem op ander gheleghener tyt. Ende soe toech mijn g.h. weder nae Wijck ende screeff an een dachfort van den ghevanghen ende ballinghen an bynnen Wijnssem, daer se sick wolden verantwoerden alse vrome luden ende dat men sy oneerlic hadde ghevanghen. Hyr quemen myns g.h. raet ende de viff godhuser gestelic ende werlic van Wttert ende ridderscap ende steden van Averijssell ende de raeth van Zsuolle mit haer gesworen meente ende gildemeistersz. Ende de Geldersche rade de quemen mitten ballingen an, soe hefft Jacop van Wijtman ghesproken: Hoechwerdighe rade der twijer fursten soe gheve ic w toe kennen, hoe ic ende mine ghehandelt sin in Zsuolle buten minen schulde, daer ic niet meer schuldes en hebbe, dan alle deghenen de daer teghens mij staen ende oock in Zsuolle sint, nae vermoghen des breven de ic daer aff hebbe, dat ic dan solde gheschulden syn voer een dijeff ende verreder, de ic noch de mine trwee noch holt sijt ghewest, gelt ende guet laet ic faren. Dan eer is mij om gelt noch guet veyll. Heij Jacop van Wijtman, sacht de Drost van Vollenhoe: isser ijmansz de ghy w eer hebbet ghedaen buten of bynnen Zsuolle de maense aff. Willen se...? weten soe trect hent toe Hasselt. Daer swych hy oep en leet sinen breeff lesen de se xxiiii malkanderen gegheven hadden, dat syt malkanderen wolden helpen wythdraghen voer hoer ende hoeren erffgenanamen ten bloede toe, etc. Dit beseghelt des frydaghes voer mytfasten anno xxi. Ende seet daer, dat isser menthen toe stendicheit de voergeschreven staet geschijet | |
[pagina 57]
| |
was Anno xxi des Sundaghes nae visitationis Mariae, dat nochtansz well drij maent daer nae wass dattet de raeth al hemelic well drij maent toe vorens van den raeth alghemact mitten fursten. Hyr op antwoert mij ghy vrende van Zsuolle, dyt gaet onsse ere ende der onser an ende niet den tractaet.
Item hyer op heben gheantwort de van Zsuolle de het all well te vorens mit mynsz g.h. hadden beraden, ende heben ghesecht: seet ghy vrende wille wij noch meer serren? den ander. De tractaet der fursten de benemt alle ondaden an beyden tseden. Dus wolde wy well dat ghy mitten tractaat vredich weren, al isset teghen ons. Des wolden wij well begheren sede Jacop van Wijtman, neemt de furstelic tractraet, de is guet. Dan omme te hoeren wat ondade buten onssen schulden onsent opghelecht. Well salt soe syn, Rede der fursten. Dit is onse antwort. Wy burghermeisteren, scepenen ende raat der stath Zsuolle doen kondich allen luden mitter waerheit certificerende, dat voor ons ghecomen sint Derck Essinck, Bernt van Ittersum, Evert Kokeman, Pasman van Holte, Albert Wicherinck, Goert Claessen, Arnt van Bolten. Ende heben tsamentlic ende ellic bisonder bij hoeren ede ghetueghet ende ghesecht, dat sy niet gheweten heben dat sy voer Hasselt wolden trecken eer tsavensz tusschen acht ende neghen vren doe men des nachtesz daer voert voer toech ende dat de meente doe ther tit daer niet bij en wasz, doe se sulx mit malkanderen in den samentliken rade overdraghen ende oeck dat de mente doe niet verbodet en wasz bij hoeren weten. Dan Dirck Essinck, Evert ende Arnt van | |
[pagina 58]
| |
Bolten achten mede te weten Dirck Essinck, dat hem in der vesper toe vorensz toe kenne gegheven wert, dat men des nachtesz voer Hasselt wolde. Evert Kokeman, dat hy wall voer de tijt hadde segghen hoeren, dat men voer Hasselt wolde, dan hij wos te tijt niet. Arnt van Bolten dat hem wel voerstonde, dat in den raet voer hen woorde ghewest weren, Hasselt solde ons well dinen ende weer well in to nemen. Noch tueghede Derck Brant, Evert Pasman, Albert Coert ende Arnt voerscreven, dat sy niet gheweten hebben dat men de ridderscap solde vangen off ittesz wes daer van ghehoert, eer sy alle ghevanghen weren. Weder tuegheden de voerscreven alse hyer nae volghende beschreven staet. Item Derck Essinck ende Pasman van Holte heben ghesecht by hoeren ede voerscreven, dat sy wall voer raeth ende ghemeente heben hoeren segghen, dat de veranderinghe buten hinder ende schade der burgheren gheschijen solde ende dat men de niet doen en solde, de wterste noet en soldet daer toe brenghen ende dat ment der meente adverteren solde doen en weet niet van weer sulcx ghesecht isz. Item Evert Kokeman hefft ghetueghet ende ghesecht biden eede voerscreven, dat hem wettich isz, dat Jan van den Busche in den rade opghestaen isz ende ghesacht, daer de ghemeente teghenwordich weren, dat de veranderinghe niet ghescheen en solde, de wterste noet en soldet daer toedringhen ende dat het bueten hinder en schade der burgheren geschijen solde. Item Albert Wicherinc hefft ghetueghet dat hy vake ghehoert hefft, dat in den rade ghesecht wert dat de veranderinghe buten hinder ende schaden der burgheren wesen solde, ende dat de niet gheschien en solde, de wtterste noet soldet daer to brenghen, | |
[pagina 59]
| |
dan en weet niet van weer sullix wert ghesecht. Item Goess Claessen hefft ghetueget by sinen ede voerscr., dat hem woll wettich isz, dat Jan van den Busch ende Jacop van Wytman, weder coemende van den dachfort van den fuersten van Gelder, voer raeth ende ghemeente ghesacht heben, dat de veranderinghe ghescheen solde buten hinder ende schade der burgheren ende dat men der meente adverteren solde, dan en weet niet van weer sullix ghesecht wert. Item Arnt van Bolten hefft bi sinen ede ghetueghet, dat hy wall ghehoert hefft, dat de veranderinghe ghesehyen solde buten hoeren hinder ende schaden ende dattet de wtterste noet daertoe brenghen solde, eer de veranderinghe gescheen solde. Voert sint voer ons ghecoemen Alert Brwer, Lambert ten Over, Jan ther Kulen, Henrick Stocman, Jan van Tongeren, Kerstken van Dipenbroeck, Arnt van Dalleffsen, Harman Zelle, Harman Janssen, Arnt van Keppell, Jan Munther, Henric Munter, Jan Waier Wicher Jacopssen, Seghemont Oxuelde, Harman van Vreden, Albert Janssen, Jacop Tiarssen, Egbert Wicherinc, Henrick van Oetmerssum, Wessel op 't Lueth, Henrich Kangheter ende heben bij hoeren ede secht ende ghetueghet, dat hem wettich ende kondich isz dat Jan van den Busch in den rade opgestaen isz ende hem toeghesecht, eer sy de nottule van de veranderinghe onderteekenen wolden, dat men de veranderinghe niet doen en solde, de wtterste noet en soldet daer toe dringhen ende men soldet der meenthen jrsten weder toe kennen gheven ende solde buten hoeren hinder ende schaden gheschijen ende dat sy op sullic toesaghe de nottule onderteikent hadden. Noch sint voer ons ghecomen Jan ter Borch, Claes ten Toerne, Maister Jacop van Twenhusen, Arnt | |
[pagina 60]
| |
Geertsen, Henrick Harstenhorst, Ewalt Werwer, Jacop ter Nemelen, Jan Holthwss ende heben by hoeren eede ghetueghet ende ghesecht, datter meenten toeghesecht is dat de veranderinghe geschyen solde buten hoeren hinder ende schaden ende dat ment hem noch eijrst wittighen solde. Alst hem ghewittighet wert, dan de verwittinghe geschach, was men des nachtes wyth ghetoghen voer Hasselt. Allet sonder arghelist, desz in oerkonde der waerheit, want men versacht wesen der waerheit schuldich isz ghetuech toe gheven, heben wij onser stath secreet seghell hyer beneden opt spacium sbreves doen drucken op Donderdach nae Petri Aduinele Anno xve ende viffentwijntich.
Item doe dit aldusz ghelesen was voer die raden der twijer forsten, soe heben de ghene de op vrede stonden bijster toe ghehoert, dat men aldus desse sake ghehandelt hadde, daer niet vele burgheren beweten van hadden. Ende Jacop van Wijtman vele schone worden ghecalt hadde, werde doe stom, doe hy aldusschen ghetueghenisse hoerde van sinen mede broederen daer hy hem op verleet, soe sweech hy den dach stille. Des anderen daghes doe Slooth, Twyckell wech weren doe kalde hy wat weder. Doe sede hem Albert Janssen dat men secht dat ghy quellike ghewandert heben in der stath guderen, mochte well soe syn, want ghy in menighen jaeren der menten daer gheen rekenscapp van heben willen doen. Ende datter Robert wyt kreech een langen leren budell voll geltsz onghetelt, daer gy oeck gheen rekenscap van hefft ghedaen; wye w hyr wat teghen sede de most voert wtter meenten. Soe sette dij daer in nae ween syn. Doe lacheden der forsten rede ende de Geldersche bewanten weren | |
[pagina 61]
| |
daer soe sterck, recht offte syt maken wolden als men toe Diepenvene dede. De van Zsuoll weren weer xii starck, dander scheen over de hondert. Dus woert onlust verboden an beyden tseden dat sy sich stillen solden, se wolden hen ellic een breeff gheven daer sy sich na heben solden, hyrna bescreven.
Alsoe ettlike radesfonde ende burgheren van Zsuoll der schelinghe ende ghebreken halven, de se vermeenden te heben hoer eeren ende affghenomen guederen antreffende, sych wess hijer toe wyth Zsuolle verholden ende daer in nicht trecken willen, de selve ghebreken weren eijrsten desedijrt, is der halven den vifftendach Augusto Anno xxv toe Wijnssem in den cloester vermittsz beiden minen g.h. van Wttrecht ende Gelder reden in bywesinghe der gheschicter vrenden der drijer staten des nederstichtsz accordijert ende verdraghen, dat de voerscr. radesfrunden ende burgheren minen g.l.h. van Wttrecht off den ghenen syn forstelike ghenade daer van bevoell ghevende werde enen behoerliken eeth doen sullen, alse hyer nabescreven volghet. Ick sweer ende love den hoechwerdigen in God, hoechgheboeren, duerluchtighen fursten ende heren miner g.l.h. Elect Tutrecht, paellsgrave bij zijn hartoech in Beijeren, trowee ende holt toe sijn, synre ff. g. beste te doen ende argeste te waren ende allent te doen dat een guet ghetrwee ondersate ende gheboeren offte ghesworen burgher der stat Zsuolle schuldich isz te done, soe mij God soe helpe ende syn helghen. Ende soe balde se den eeth ghedaen hebben, sullen se bijnnen ende buten Zsuolle moghen trecken, woenen, velicht ende ongheleth gaen, staen, keren ende verkeren. Ende hoer guederen rustelic ende vredelic, inholt des | |
[pagina 62]
| |
tractatesz, ghebrueken ende den ghenen dent noch niet gheleghen en weer inden Stichte van Wttrecht off bynnen Zsuolle te woenen, sallen niet gheholden syn den voerscreven eeth te doen dan alse int sticht off stath Zsuolle willen coemen woenen, ende evenwell gastesz ghewise alse ander mijnsz g.h. van Gelder of ander Wythemesche ondersaten daer incomen ende hoer guederen nae vermoghen des tractatesz onbehindert ghebrueken. Oeck sall sick nymant an beiden parthyen de ene den anderen mit worden, noch mit werken keren ende off sullic van den eenre of van de ander siden gheschede, soe sall een yder forst de sine, de hem bedwenkelic weren, alse vredebrekersz straffen an lyff ende guet. Ende off de schelinghe ende ghebreke dee eer ende ghevenckenisse antreffen, sullen de gheschicte rede ellc sinen forsten anbrenghen, omme daer in te laten gheschien als behoeren ende billick syn sall ende want dit vorscr. steet op dach ende jaer vorscr. voer een guet affgheschyt ghenoemen isz. Heben desz tot orkonde twee van beider fursten rade desser zedelen vijer onderteekent te weten van mijns g.l.h. van Wttrecht: de werdighe, hoechgheleerde meister Gereyt Sukerraeth, docter ende officyaell, Fredrick Soldernacker, arffkokemeistert des romeschen ricksz; van weghen myns g.l.h. van Gelder: Henrick de Graeff, erffoghet tot Arkelansz, Arnt van Grwythusen, lycencyaet beider rechten. Van welke sedulen den fursten rede ellic ene beholden ende dander twee parthyen ellic ene overgheleuert heben alleensz ludende. Fnisz est Anno etc. xxvi. |
|