[Nummer 3]
Voorwoord
... [Sjoerd van Faassen en Yves T'Sjoen]
Monografieën over Nederlandse literaire tijdschriften zijn er maar mondjesmaat. In tijdschriften en bundels duiken echter steeds vaker diepgravende artikelen op over allerlei aspecten van tijdschriften, hun redacties, hun programma's, hun uitgevers en wat er nog meer te vertellen is.
Het is in een tijd waarin steeds meer aandacht ontstaat voor institutionele aspecten van de literatuurgeschiedenis geen vreemde gedachte tijdschriftplannen, redactieperikelen en dergelijke te bestuderen. Als dergelijk onderzoek zich kan baseren op grondig bronnenonderzoek, kan in een aantal gevallen een intieme blik in de keuken van de literatuur worden geworpen, waardoor inzicht wordt verworven in poëticale beweegredenen en literatuurpolitieke overwegingen bij het stichten van een tijdschrift.
Het geheel aan tijdschriften-in-brede-zin gewijde Ts. Tijdschrift voor Tijdschriftstudies publiceerde vorig jaar ter gelegenheid van zijn lustrum de thema-uitgave Floppen en fiasco's. Mislukkingen uit de tijdschriftgeschiedenis. Onafhankelijk van Ts. bereidde ZL op dat moment al een bijzondere aflevering met een verwante inhoud voor. De voor u liggende aflevering van ZL concentreert zich op de geschiedenis van enkele (al dan niet gerealiseerde) twintigsteeeuwse literaire tijdschriften in Nederland en Vlaanderen: De Boktand (1925-1926) dat Raymond Herreman en Richard Minne wilden oprichten om de zelfgenoegzame Vlaamse literaire wereld te bestrijden; het nooit verschenen De Laatste Gids (1930) van de teleurgestelde Vlaamse surrealist Marc Eemans; het Nederlandse poëzietijdschrift De Harp (1947-1948) van Jan Engelman, Martinus Nijhoff en A. Roland Holst, dat na een heel lange incubatietijd slechts twee afleveringen lang bestond; en De Tien (1948), opgericht door een tiental befaamde prozaïsten als wapenschouw voor het Nederlandse proza, waarvan maar één aflevering verscheen. De rubriek ‘De kleine garnaal’ is gewijd aan John Kooy, een hyperactieve tijdschriftredacteur binnen de Haagse bohème. De ‘Document’-rubriek is gewijd aan Moderne Kunst, een middelbare-schoolblad dat alleen in één handgeschreven exemplaar is overgeleverd, maar waaraan een keur aan later bekende schrijvers meewerkte.