Zeeuwsche Nachtegael en bijgevoegd Tafereel van sinne-mal
(1982)–Anoniem Zeeusche Nachtegael–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 337]
| |
[pagina 338]
| |
5[regelnummer]
Help, help hier leyt de korff, het is hier all' van
eyers,
Moordt (roep ick) dubbeltmoordt! daer comen niet veul
scheyers!
Stae-by, 't is all' bekaeyt! bedoeyert, en beslijmt:
O my! ick sucht ick hygh, help, help ick word' beswijmt!
Ey, ey, jy teere stock! hoe hebje mijn bedroogen!
10[regelnummer]
Iouw breuck, die breeckt mijn hart, mijn knien, mijn
ellebogen;
Och! oorsaeck van verdriet, en vall' van meenigh ey,
Och! oorsaeck van mijn scháe, en weedom alle bey.
Ick meenden inde Stée, dees eyers te vercoopen,
Ey, ey ick ben bedott! 't gheluck is nouw ontloopen;
15[regelnummer]
De winste leyt int slick, ey! ick leg hier en
kijck,
Mijn dunckt, ick ben beroyt, te vooren scheen ick rijck.
Ey! wistet thans mijn wijff, hoe vinnigh souwse kijven!
't Is puyckje van ons Deurp van all' de quaedste wijven,
Sy kaeckelt as een hin, en crabbelt, lijck een haen,
20[regelnummer]
Wanneerse tiert, en smijt soo moet ick stille staen.
Wat schuldt hebb' ickker toe, den bras is mijn
ontsoncken!
'kEn ben niet aers dan aers, off smockel-zat-ghedroncken;
'k En ben niet moe, noch matt van 't lang, en vorde gaen,
Ick wijtet op de stock, en slicker-gladde baen!
25[regelnummer]
Ey, ey! 't is juyst de feest en avondt
voor de Vasten!
De rechten eyer-tijdt voor wel-ghewilde gasten;
Nouw achtmen eyer vlaen, en vett gebacken struyff,
Die alle man begiet met sapjen vande druyff.
Ey eyers! waerje heel, wat soumen van jouw brouwen
30[regelnummer]
Kandeel, en derghelijck voor wée-verloste
vrouwen;
Voor nieu-ghetroude luy, en meenigh dertel kint:
Och eyers! waerje coomt daer benje wel bemint.
Hoe menigh ey-gerecht souw ick, off yemant koocken
Wanneer die zijn gheklutst, geklotert, en ghebroocken,
| |
[pagina 339]
| |
35[regelnummer]
Gebacken met wat speck, off appels inde pan,
Dat, waer een braeve cost voor mijn, en alleman.
Een eytje, los ghedopt is heel bequaem te suypen;
Een eytje, los geso'en can soetjes binnen sluypen,
En asmer, onder roerd wat butter, en wat sout
40[regelnummer]
Dat smaeckt, dan met een dronck, ghelijck een
schapenbout.
Ick, hebb' mijn vaertjes-moer wel eertijts hooren prijsen
Dat, eyers met ajuyn, en eyers met soucysen
Soo kruydigh lecker smaeckt, alst ummers smaecken mach:
Maer, ick smaeck voor wat goets, een bitterlijck gheclach.
45[regelnummer]
Noch, isser ey-geroer met beyers oock te
maecken,
Waer uyt, den echten staet de lecker-luytjes smaecken,
Om datmen, soet en suer int houwelijck beleeft:
Ey, ey tot mijnent thuys geen soeticheyt en sweeft!
Och arm! ick smaeck het wrang, dat sweer ick by de duycker;
50[regelnummer]
Ick, krijgh meer vuysten-loock als eyer-cost met
suycker!
Het bitter is mijn deel: 't schijnt dattet wesen moet!
Een yder heydt gelock, en ick hebb' tegenspoet.
De eyers, rechtmen noch op veulderley manieren,
Gesoon, off hardt ghebraen, en dan ghesneen in vieren
55[regelnummer]
Men leytse by de slae, men eetse met azijn,
Men spoelt den oly off met lustigh bier, off wijn.
Een braeve kemper-steur van eyers, canmen rechten,
Een kost die oogen traant, en met de neus wil vechten
Mit, als de stercken geur van mostaert komt daer by
60[regelnummer]
Soo bytet inde snuytt, en brengt een inde ly:
Dit is, een rechte spijs voor mijn, en voor mijn
krijntje,
Sy bytt, sy krabd', sy nijpt ghelijck ons Buermans Stijntje,
En vattmen by den haer so smaddigh datse beeft!
Die sulcke eyers proeft, mach yse dat hy leeft.
| |
[pagina 340]
| |
65[regelnummer]
Ey! fletsen Eyer-korff met al jou leege
schaelen,
Hoe benje van mijn schoft dus schielijck neer gaan daelen?
Hoe sijnje dus onteert, ghebryselt, en gheplet?
O broose wracke stock! jy haddet wel belet.
Fy, fy gheslijmden bras, had ick hier nou eenw teste,
70[regelnummer]
Ick streeckje uytet slick, en gaeffje dan t'ombeste:
(Hier schijnt noch wat gelock te speulen int verdriet,)
"Het spreeck-woort is ghemeen, 't is beter wat als niet.
Had ick mijn Besjes pels, ick mochtse daer in strijcken,
Dan soume dus befleemt, ey, ey niet legghe kijcken:
75[regelnummer]
Gans brabbeling wat raet! mijn hoet, en
broeck is kael,
Koom an jy sabber-hoop int mutsjen altemael;
Ia soo klap-mutsje soo, nouw moetje me'e wat lyen!
Flus waerje boven mijn, thans leerje, baene-glyen;
Dreegt oock wat slijme-lijm, ick dreeg ghenoech an
pijn,
80[regelnummer]
Eerst waerje overhooft, nouw duyckje onder mijn.
Ick mach de kurf althans beknyse wel ter deghen,
De plecke, daer mijn winst, en vreughd in heydt gelegen;
Maer, dieffsen Eyer-má, hoe hebje mijn bedott?
Ey, sough, sough, coom ick t'huys, soo kruyp ick in het
kot.
85[regelnummer]
Foey, eyers inde muts! hoe selmen mitje
leven?
Ey, waer ick t'huys alleen, ick backte wentel-teven
Van suyckert witte broot, en butter-smeerigh vet;
Help, help de muts die leckt! hier staen ick weer
verset!
Hier druppet deur mijn ha'an! hoe souwmen keune spaeren;
90[regelnummer]
Hier loopet onder voet! wat baet nouw al't vergaeren!
Wat helpter dubbel-sorgh, als 't nieu geluck verdwijnt!
Het een is nauw vergaen, het ander weer verschijnt.
O schendigh hooft-verdeck! hoe hebje mijn beswaddert!
Bedriegelijcke muts hoe ben je nouw bekladdert:
| |
[pagina 341]
| |
95[regelnummer]
Wat ick sucht, wat ick ducht, wat ick vrijff, wat ick
veegh,
Wat ick strijck, wat ick kijck, wat ick soeck 't is al leegh.
Hats, hats, 't is buyten re'en, ick wil de muts op
setten;
Het plackt, en backt soo 't wil, 'k en sel geen drop beletten:
Word ick van boven nat, van onder ben ick vuyl,
100[regelnummer]
En off het dreeff, en droop, já 't loopt in mijne
muyl.
Hoe meenigh stéeluys-kindt toch rauwe eyers
knappen,
En slurpen die met sout, en laeten lustigh tappen;
Verslempen soo heur gelt, versuypen eer en goet,
Alst, al verleckert is, dan speultmen banckqueroet:
105[regelnummer]
Ick lecke-muyl uyt noot, ey, ey! 't is van geen
weelde;
Het eerste mis-gheluck van 't leste niet verscheelde:
De gladde natte cley die soop, so wel as ick;
Help, help wat helpen can! het leyter all' int slick.
Sus, 'k weet een nieuwen raet, s'en dient hier niet verswegen;
110[regelnummer]
En off ick nam mijn schoens om eyers in te
vegen?
Se benne wel ghelapt, daer can niet in, noch uyt,
Van binnen zijnse murw, en platter as een kluyt.
Help schoene! staeme by! ick can jou niet ombeeren,
Te vooren scheenje niet, nouw gaetme jou vereeren;
115[regelnummer]
(Denckt schoenen, en jy stock,) hoe zijn wy
inde ly?
En jy verbruste muts, met alje lymery.
Souw numment, op een stock zijn hoop, en winst niet bouwen?
Souw elcken d'een met recht niet meugen na mijn jouwen?
En, off het soo gheviel? waert niet een bitter spijt
120[regelnummer]
Dat ickke, sonder schult, met schaede lijd, en krijt?
Ick huyver vande kouw! wat raet voor bey mijn voeten;
Wat raet voor 't spattigh nat, en al het modder-vroeten?
"(Men seydt,) geen ongeluck koomt sonder ongerieff,
"Al wie zijn schande deckt, die heyt zijn eertje lieff.
| |
[pagina 342]
| |
125[regelnummer]
Ick aerssel weer na huys, ick gae mijn wijffje
groeten!
Ey, datmen nouw althans toch numment quaam ontmoeten;
Ick vreese voor ghekijff, en schimp, en schreeuwers kout:
"Alst goe-luy tegenloopt, dan spreecken spotters stout:
Maer, waerom aldus bloo! waer toe dit lydigh vreesen,
130[regelnummer]
Doch, ofmen byster karmt! wat sal het eynd'lijck
wesen?
"'t Is beter wel te pas als droeff, en onghesond,
Knaegh ick mijn eyghen vleys, soo meerder ick mijn wond.
Neen, soo niet eyer-korff! daer schiet een lutjen over:
"Die hem met cleyn genoecht, die wenst toch noyt om grovet.
135[regelnummer]
(Voor mijnenthalven dan, ick vind wat in mijn schoen;)
"Die lichtlijck is ghepayt en heyt niet veul van doen.
Had ick nou thans een pan die lustigh konde schuyven,
Ey! waerder eyer-kruyt, ick backte groensel
struyven;
De schoenen goot ick uyt, en roerdent ommentom,
140[regelnummer]
Quaam dan mijn wijff te gast, sy waerme wellecom.
Wat soeticheyt waer dat! waer sus de pays te maecken
Hoe sou mijn wijff, en ick, ey, ey gaen rompel-kaecken:
Wat waerder dan al doens; off ick alsoo by heur
Mocht leven sonder vrees, en huysen cruys-ghetreur!
145[regelnummer]
Och arme! 't is maer raes, sou ick hier langer blijven
Mijn voeten worden koud, mijn handen gaen verstijven,
't Waer best, weerom ghekeerd terwijl ick hier dus stae,
"Hoe varder van zijn weunst, hoe naeder by zijn schae.
Soo haest, ick coom by honck soo meen ick mijn te warmen;
150[regelnummer]
Soo Krijntje-moer niet tiert, ick vats' in bey mijn
armen,
Wy koocken eyer-melck, en hucken by de vyer,
En smockel-becken dan soo wat, op ons manier.
Al zijn de schoenen vet, wat noot is van te grynen,
'k Ben re'elijck thuys versien van clompen, en platynen;
| |
[pagina 343]
| |
155[regelnummer]
Ick slinger (soot me lust) de schoenen inde
schouw;
"'t Is beter by den haert, als buyten by de kouw.
Ey! waer het wel bedocht, 't waer beter t'huys
ghebleven,
Ey, waren d'Eyers heel, 'k en werde niet
bekeven;
Och! waer het wel beleyt, 'k en hadd' geen ongheval,
160[regelnummer]
Nouw ick wat hebben sou, nouw schuylter nietmend'al.
Der Paesschen eyer-feest die staet nu juyst voorhanden!
Dan brengtmen, opgehoopt met heele volle manden
De eyers op de mart; daer al de luy na sien:
D'een hoopt, d'een loopt, d'een coopt, d'een vraeght, en d'ander
bien.
165[regelnummer]
Dan backtmen ey-pastey, en wafels, eyer
brooden,
Men gaeter dan te gast, men coomter weerom nooden;
Het vrientschop is by een by 't eyerlijck gheback;
De kinders zijn verblijt, sy vollen mond, en sack.
Men can oock met een ey veel lecker sousjes menghen,
170[regelnummer]
Die op, off vis, off vleys de smaeck weet by te
brenghen:
Denckt, is een ey niet puyck? ick sweer by al mijn goet
Dat, eyers is een cost die yder prijsen moet.
Maer, ist niet lang genoech souw umment meuge kallen,
Mijn droeve ey-geschreeuvv, soo lang te laeten brallen?
175[regelnummer]
Ey, ey dan noch een reys! hadd' ick de eyers
heel,
Ick had' nouw huys-mans rust, en nimmer geen krakeel.
Had' ickse laete broen, en van mijn hoentjes kippen,
S'en hadden uyt mijn korff, en mutsje niet gaen
slippen;
Daer hadd' al meenich hin, en vluggen cammen-cop
180[regelnummer]
Vyt elcke schel, off schael ghecomen uyt den dop.
Hoe meenich eyer-dier coomt inder Heeren handen;
Gebra'en, ghestooft, ghesoon, sich buyght voor Ioffers tanden:
Al watmen lecker noemt, comt van een ey, en hoen,
Meer, als ick (huysman) weet, offt umment can vermoen.
| |
[pagina 344]
| |
185[regelnummer]
Ick eet maer boeren-cost, wat grutten, bruyne boonen,
Met raapen, en met peen, met koôl vol ick mijn
kóonen:
Met gorlegoy en pap, en lierelauw-ghewalgh;
Met roggen broot, en speck, en worst prop' ick mijn balgh:
Noch krijgh ick oock gerecht, och! moestet yemant proeven
190[regelnummer]
Die sou, ey! ey met mijn, ten hooghsten hem
bedroeven:
Die, stock-vis tast en smaekt, bereyt, van een boos wijff,
Die wensten wel met mijn, een ander tijt-verdrijff.
Vuyst-loock, en stockvis, is voor leuye lichte vincken
Die meer, als drymael dry tot drymael toe uytdrincken;
195[regelnummer]
"Och! naermaels als het hooft moet draegen redens
pack,
"Dan dreegtmen sieckt, en sucht, in een bedurven sack:
Ick prijse boerse rust, ick schouw de vijse warelt,
Ick haet den dwanck, en stanck, (al isse reyn beparelt;)
'kEn houdt voor niet onvast, dat, wie daer streeft, en sweeft,
200[regelnummer]
Wel in, een dit, off dat zijn onlust dapper heeft.
Onlustigh lieve mans, heb ick mijn eyer-claegen
Staegh guns, en weer, en cort, en lange voorghedraegen!
Ey! denckt beneffens mijn, ist niet een deftigh Heldt
Die, wat hem over-stormt sich nergens in en queldt?
205[regelnummer]
Men seydt, die lydigh claeght en vindt geen help van
menschen,
Waer hier geen ey-gebleeuw, dan waerder niet te
wenschen.
Ey, goetste goe-luy hoort! ick bidje dat mijn leet
Ten goetsten wert gheduydt, ten besten wert besteet.
Ick wens hier noch een ding, dat, elck een mocht behouwen
210[regelnummer]
De vooghdy vande broeck, ey mackers, laet geen vrouwen
De opper-stem van 't huys; de proeff heyt mijn gheleert,
"Waer mannen sijn verwijft, daer isset huys ghekeert.
Ey, ey dan! lieve maets, men vind' schier niet een
huysje
Off't heyt (als ick nouw heb,) off groot, off cleynder
cruysje!
| |
[pagina 345]
| |
215[regelnummer]
Ey, ey! nouw swijgh ick stil: Denckt op mijn
eyer-clacht:
En sooje niet en grijnd', dan wens ick datje lacht.
Le BLOND', ick meen ghy lacht, (off sucht ghy) steend
vvat sachjes!
Ey lieve, kreunt u niet in ander luyden clachjes;
Maer, als ghy by de vyer met eyers vrolijck zijt
220[regelnummer]
Soo denckt hoe inde kouvv een eyer-praeter
lijdt.
VVel aen mijn goede vrient, ick laet u voort bedincken
Van, vvat dit Sin-gemall voor Zeeusche tael laet clincken;
Vraeght ghy dan, vvie 't ghejalp van eyers heeft
versint?
't Is een, die niet en vveet, en stadigh soeckt en vint.
A.V. Venne.
|
|
